Al vijfenveertig jaar nemen Nederlandse militairen deel aan VN-vredesmissies. Maar wat hebben zij daar meegemaakt? Wat betekende hun inzet voor het thuisfront? En hoe was het om terug te keren naar Nederland? In het kunstproject Helmen Vol Verhalen werken veteranen samen met kunstenaars. De kunstenaars vertalen de verhalen van militairen en hun families in indrukwekkende kunstwerken. Zo wordt de impact van vredesmissies zichtbaar en tastbaar.

De expositie brengt verhalen samen uit alle hoeken van Nederland en alle onderdelen van Defensie: landmacht, marine, luchtmacht, marechaussee en het thuisfront. Elk kunstwerk is een weerspiegeling van persoonlijke ervaringen en laat zien wat militaire missies betekenen, niet alleen voor de militairen zelf, maar ook voor hun dierbaren.

Helmen Vol Verhalen geeft een stem aan de vele perspectieven binnen en buiten Defensie en onderstreept de gedeelde verantwoordelijkheid die we als samenleving dragen.

Wanneer: 4 april t/m 7 april 2025
Waar: In de TCF voor Kunstwerk! Liemers Museum

Bron: https://liemerskunstwerk.nl/80jaarvrijheid/



​

Vaak denken mensen bij ‘veteranen’ aan oorlogshelden uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog, terwijl Nederland ontzettend veel jonge veteranen heeft. Een deel daarvan is nog steeds als militair actief. Hoe is het voor die strijders op missie te zijn in Mali? Of wat doet een uitzending naar Bosnië met ze? Deze jonge veteranen hebben allemaal hun eigen verhaal.
De belevenissen van een aantal van hen worden uitgebeeld in het gemeentehuis van Lochem. Helmen vol verhalen is een project waarin de veteranen worden gekoppeld aan kunstenaars. Het persoonlijke missieverhaal van de (oud)militair vormt de inspiratiebron voor een kunstwerk. Die kunstwerken én foto’s van de veteranen zijn van 1 tot en met 17 april te zien in Lochem.

​Helm komt terug in kunstwerk
,,De kunstwerken kunnen van alles zijn”, zegt Serge van Dijk. ,,Schilderij, sculptuur, collage, noem maar op. De kunstenaars krijgen een helm, die ze moeten verwerken in het kunstwerk. Het liefst fysiek, maar ze mogen de helm ook tekenen of schilderen.”
Helmen vol verhalen is een rondreizende tentoonstelling, met belevenissen van veteranen uit het hele land. Binnenkort gaan ook Serge en Esther met een kunstenaar praten, die hun ervaringen in Bosnië vervolgens uitbeeldt in een kunstwerk. Serge: ,,En dan gaat ook ons verhaal in een helm.”

Het stel werd door de organisatie van de expositie gevraagd om hun verhaal te doen. Serge en Esther zijn bekende koppen in ‘veteranenland’. Ze runnen in de Detmerskazerne in Eefde een ontmoetingsplek voor militairen en oud-militairen. Die kunnen daar terecht voor een luisterend oor, een kopje koffie en voor de gezelligheid.

​‘Toch wel spannend’
Serge: ,,Ik denk dat de organisatie ons via ons werk in de kazerne op het spoor is gekomen. Wij zitten in de volgende serie van de expositie. We weten nog niet wie de kunstenaar wordt, de uitnodiging voor het gesprek moet nog komen. Spannend? Ja, toch wel. Je gaat met een wildvreemde praten over persoonlijke, intieme dingen. Maar onze ervaringen zijn niet zo heftig, hoor.”

Serge en Esther hielden geen trauma’s over aan hun uitzending naar Bosnië. Serge: ,,We zaten er eind 1996 en begin 1997, in totaal zes maanden. Dat was de nasleep van de oorlog in Bosnië. Er was amper dreiging. Wij kregen niet te maken met bermbommen, aanslagen of beschietingen. Het was een vrij rustige missie.”
Serge reed het hele land door als lid van een militaire transporteenheid. Esther zat in de technische dienst en verbleef vooral in het Nederlandse kamp. Serge: ,,We waren twee maanden samen en de rest van de missie deden we apart van elkaar.”

​Soort ‘constante spanning’
,,Hoewel er niet direct gevaar was, voelden we wel een soort lichte, constante spanning. Want we zaten wel in een gebied waar de situatie nog erg broos was.”
Veel mensen denken dat veteranen altijd met een volle rugzak terugkomen van een missie. Een misverstand, zegt Serge. ,,Nederland telt ongeveer 100.000 veteranen en 4 à 5 procent daarvan kampt blijvend met problemen als een trauma, angst of stress.’’
,,Een missie heeft ook leuke kanten, zoals vriendschappen en samen iets voor elkaar krijgen. Het is goed dat die naar voren komen in de expositie. Er kunnen over een uitzending naar een oorlogsgebied ook mooie verhalen in een helm.”

za 15 mrt, bron: Algemeen 

Zevenaar herdenkt en viert dit jaar 80 jaar bevrijding van Nederland. De werkgroep 4 mei Zevenaar heeft daarom alle registers opengetrokken voor een extra indrukwekkend programma. In het eerste weekend van april is de aftrap met de 4 mei wandeling, een fototentoonstelling en speeddate met veteranen. Allemaal in eendrachtige samenwerking met het Liemers Museum en de veteranen van Zevenaar.
Door Susan Wiendels

De 4 mei wandeling is helemaal ingeburgerd in Zevenaar. Deze herdenkingswandeling startte in 2017 voor groep 8-leerlingen. Al snel bleek dat niet alleen jongeren, maar ook volwassenen interesse hadden in de indrukwekkende verhalen die langs de route werden verteld. Daarom werd de wandeling opengesteld voor iedereen. Dit jaar is de tocht op zaterdag 5 april. Opnieuw voert de wandeling langs historische plekken zoals de Turmac, het station, de St. Andreaskerk, de synagoge en het Juvenaat en brengen gidsen met diepgewortelde Zevenaarse roots de verhalen tot leven. Sommigen van hen maakten de oorlog zelf mee, anderen groeiden op met de echo’s ervan.

Voorzitter Marie-José Ogink: “Het mooie is dat er dit jaar weer nieuwe verhalen worden verteld. Zoals bijvoorbeeld over Jan Reinders, de slagerszoon.” Ze benadrukt: “De verhalen over wie hier vóór ons leefden, moeten blijven klinken.” Dankzij informatiebordjes en een QR-code krijgen deelnemers nog meer inzicht in de gebeurtenissen van toen. Simone van Onna voegt toe: “Het is een tocht vol geschiedenis, maar ook een les voor de toekomst.”

Wandelaars kunnen op 5 april meerdere vliegen in één klap slaan. Want de Turmac Cultuurfabriek, het startpunt van de 4 mei wandeling, is van 4 tot en met 7 april het decor van de reizende foto-expositie ‘Helmen Vol Verhalen’. In de hal staan 25 staanders met persoonlijke missieverhalen en beelden van veteranen. Op 5 april zijn ook veteranen uit Zevenaar live aanwezig om hun verhaal te doen. Een unieke kans, om in gesprek te gaan met deze helden.

Voorzitter Marie-José Ogink en Simone van Onna benadrukken het belang van de activiteiten. “Het is essentieel om de verhalen van vroeger te blijven vertellen, zodat ook toekomstige generaties begrijpen wat vrijheid betekent.”

Naast de activiteiten in april tekent de werkgroep 4 mei Zevenaar op 4 en 5 mei voor (extra) herdenkingsactiviteiten. Op 4 mei is de jaarlijkse Dodenherdenking op het Raadhuisplein en op 5 mei een bevrijdingsontbijt.

Inschrijven voor wandeling
Iedereen vanaf 11 jaar kan zich inschrijven voor de herdenkingswandeling tot en met donderdag 3 april via wandeling.4meizevenaar.nl/aanmelden of telefonisch via het Liemers Museum: 085-0409971.
​
Mis deze unieke kans niet om op een bijzondere manier stil te staan bij 80 jaar bevrijding en de verhalen van Zevenaar in oorlogstijd te ervaren.

5 april t/m 5 mei
Locatie: Kasteel 2, Coevorden

Helmen Vol Verhalen is een project waarin persoonlijke verhalen en ervaringen van veteranen kunstenaars inspireren tot kunstwerken. Met deze expositie in het oude Rabobank-gebouw in Coevorden wordt een breed publiek inzicht gegeven in de relevantie van Nederlandse vredesmissies en de impact daarvan op de deelnemende militairen. Toen en nu.

Zaterdag 5 april: van 11.30 tot 17.00 uur
Zondag 6 april: van 12.00 tot 16.00 uur
Overige dagen:

• Donderdag 10 / vrijdag 11 / zaterdag 12 april van 12.00 tot 16.00 uur
• Donderdag 17 / vrijdag 18 / zaterdag 19 april
• Donderdag 24 / vrijdag 25 april (zaterdag 26 april gesloten i.v.m. viering Koningsdag)
• Donderdag 1 / vrijdag 2 / zaterdag 3 mei
• Maandag 5 mei

Wil je deelnemen als vrijwillig supoost in deze periode? Geef je hier op.