De Ondankbare Taak van de Aanklager

Amy van Son en Rick van der Rest bij de 'missie en thuisfront helm' en 'de ondankbare taak van de aanklager'. Expositie Deelen

Heersende orde 
In de heersende orde regeren de sterkeren de zwakkeren. Macht bepaalt wie sterk is. Een onaangename waarheid, waar we zonder interventie continu naar terugkeren. De adel laat het land bewerken door horigen en zich vereren als Gods persoonlijke afgezant. De patriarch dwingt onderdanigheid af bij zijn vrouwen, laat het opvoeden over aan de moeders en claimt zelf zijn evenbeeld als opvolger. De industrieel laat de arbeiders tot de dood werken en woekert de winst over hun ruggen. De generaal offert zijn troepen op en strijkt zelf met de eer. De macht deelt niet. 

Momentum
Het systeem is ijzersterk omdat de massa gelooft dat het zo hoort, gevoed door verhalen van religie, traditie en wetmatigheid. Toch zijn er enkele momenten dat deze orde kan groeien naar een hogere beschavingsvorm. In de Eerste Wereldoorlog kwamen de soldaten erachter dat ze werden opgeofferd door totaal incompetente generaals, die leiderschap claimden op basis van adeldom. De hele wereld zag hoe vrouwen een land draaiende konden houden zonder mannen. In een dergelijk momentum leert de massa haar kracht kennen.

De aanklager 
De aanklager is de verschoppeling, die zich staande kan houden en kracht in zichzelf vindt. Zij of hij behoort tot de massa en kent het misbruik. De aanklager weet dat zij weerstand kan bieden aan machthebbers. Zij neemt het voortouw. In het momentum leidt zij en klaagt de heersende elite aan. Ze bedingt de rechten voor anderen. 

Het aanklagen van de macht kan in vele vormen. Soms kiest de aanklager voor het politieke concours, maar in de kunst vindt ze vaker een bondgenoot. Wanneer de kunst het verhaal van de verschoppelingen vereeuwigt, is het niet langer onkenbaar; schoonheid is immers de oudste religie. Als de aanklager succesvol is, krijgt de massa meer bestaansrechten. Zo hebben horigen zelfbeschikkingsrecht gekregen, vrouwen stemrecht en militairen het recht op erkenning voor hun opofferingen.

Ondankbare rol en valkuil
Wanneer de aanklager zich niet realiseert wat zij doet, verbaast ze zich over de weerstand die ze oproept. De heersende macht zal alles doen om haar gelijk te ontkennen. Als ze begrijpt wie ze aanklaagt en waarom, vindt ze de krachtbronnen om te slagen. De valkuil van een aanklager is dat ze elke verschoppeling individueel wil redden. Zij slaagt wanneer ze zich realiseert dat ze vecht voor het kwetsbare in de mens en niet voor elk individueel gekwetst mens. Haar aanklacht heeft alleen succes als zij zichzelf gered weet. 

​

---