Helmen vol Verhalen in Coevorden: de diepe impact van vredesmissies in kunst verbeeld

De expositie Helmen vol Verhalen laat de impact van vredesmissies zien © RTV Drenthe/Marjolein Lauret

Marjolein Lauret

​In het gemeentehuis van Coevorden is sinds afgelopen dinsdag een bijzondere mini-expositie te zien: 'Helmen vol Verhalen'. Diep persoonlijke verhalen van veteranen zijn vertaald in kunstwerken.
De drijvende kracht achter de expositie is Amy van Son. Ze was 18 toen ze zich aanmeldde bij de marine. "Na jarenlang varen koos ik uiteindelijk voor het burgerbestaan", vertelt Van Son.

Militair vs burger
Ze weet hoe kameraadschap voelt. Het vertrouwen onderling en de verantwoordelijkheid die je hebt als je samen op een missie bent. "Een gevoel dat in de burgermaatschappij niet altijd begrepen wordt."
De impact van de missies op militairen zichtbaar maken: dat was voor Van Son de aanleiding voor de expositie 'Helmen vol Verhalen.' "Militairen praten weinig over hun missies. Dat is nu precies het probleem. De burgermaatschappij heeft soms geen idee wat de militairen daar hebben meegemaakt. En daardoor is er geen begrip. Door de veteranen te koppelen aan kunstenaars worden hun verhalen zichtbaar. Want kunst is een universele taal."

Veteraan Vorsteveld bij zijn kunstwerk © RTV Drenthe/Marjolein Lauret

​Thuisfront als stevige basis
Zo is er bij binnenkomst een object van spiegelend materiaal te zien. Het heeft de vorm van een huis. Het kunstwerk is gekoppeld aan veteraan Harrie Vorsteveld uit Barger-Compascuum. Als technicus van de Koninklijke Luchtmacht ging hij mee op zes missies. "Dit kunstwerk is een ode aan het thuisfront." Vorsteveld schiet vol zodra hij erover praat. "Die uitzendingen had ik niet kunnen doen als ik niet de steun van thuis had gehad."
Om het huis heen loopt een brede band van zogenaamde batons. Dat zijn lintjes die door de militairen worden gedragen ter vervanging van de medailles. Ook die uiting heeft een betekenis: "Ik krijg de medailles uitgereikt terwijl mijn familie op de tribune staat. Tijdens zo'n uitreiking zouden ze juist naast me moeten staan. Immers, ze zijn ze onderdeel van mijn missie geweest."

De witte helm is beschreven met liefdesgedichten © RTV Drenthe/Marjolein Lauret

​In liefde en oorlog
Maar er zijn ook verhalen van veteranen die niet meer thuis kwamen. In een vitrine ligt een witte helm, vol geschreven met allerlei woorden. "Het zijn drie liefdesgedichten", duidt Van Son. "Dit kunstwerk beschrijft het verhaal van Rob Donkers en zijn vrouw Mira.
Rob ging mee als militair verpleegkundige naar Uruzgan maar kwam om het leven door een ongeluk." Twee maanden na zijn dood werd hun eerste zoon geboren. "De essentie van de witte helm vol met liefdeszinnen is dat liefde altijd blijft; welke oorlogen er ook bevochten worden."

Persoonlijk geraakt
Al die persoonlijke verhalen emotioneren Van Son zichtbaar. "Dit is niet zomaar een project. Het was heel pittig. Ik heb de veteranen gesproken. Ik heb hun verhalen gedragen. Ik was een soort vroedvrouw die hun verhalen naar de kunstenaars bracht om ze vervolgens de wereld in te brengen."
De verhalen van militairen levend houden. Dat is het doel van Van Son. "Iedereen die op missie is geweest is een veteraan. Dat kunnen ook jonge mensen zijn. Mensen met emoties. Zij zijn op missie geweest voor ónze vrede en veiligheid. Daar gaan we soms echt te makkelijk aan voorbij."
De expositie is nog tot 18 oktober te zien in het gemeentehuis van Coevorden.