Stemmen uit Oekraïne VIII

Dag 8
​Anja "Wij zijn zijn hier nu vooral betrokken nu bij onze oom. (man van de tante) Hij werkt in Kiev en zit daar maar in zijn eentje op zijn kamer de bombardementen te horen (in die hoge 'dozen' die in Oost Europa en Rusland staan). Wij zijn gisteren de hele dag bezig geweest mijn oom er weer 'bij te trekken.' Hij heeft zich aangemeld bij de burgermilitie, maar je weet; hij is al oud en zijn rug is heel slecht. Daar zeiden ze; 'Ga maar weer naar huis, Oompje.' Hij heeft het idee dat hij niets meer kan bijdragen en niets anders meer kan doen dan 'wachten'. Zo brengen we nu vooral door met het emotioneel ondersteunen van elkaar. Dan weer gaat de één, en 'stutten' we die met z'n allen. Dan gaat weer de ander, en vangen we die op. Veel mannen die 'niets' doen (ik zet niets uiteraard tussen dikke vette aanhalingstekens) hebben het nu moeilijk met hun 'mannelijkheid'. Die willen íets doen, gaan vechten, beschermen. 

(Anja en haar man zijn 'keuter'-imker. In hun tuinen hebben ze korven waar ze mee bijverdienen. Ze verkopen aan bekenden en kraampjes op dorpsmarktjes.)
"We hebben vandaag de bijen 'buiten gezet' voor het voorjaar. De bijen leven natuurlijk gewoon door op hún tempo. Nou moet ik eigenlijk de raten schoonmaken voor het volgend jaar. Maar, er komt op een manier niets uit mij. Misschien zou ik het juist wel moeten doen omdat het heel kalmerend werk is.Vandaag heeft mijn tante een brood voor ons gebakken. Dat is  zo groot als dat de verhalen vandaag zij, Tanyusha. Ik heb geen grotere verhalen."
​
Waarop ik zei: Jolki Palki Matalki. (ik scheld als een geel donskuikentje) Godzijdank zijn ze niet groter. Houden zo. 

---

---

Lyuda "Gisteren heb ik de hele dag gebeld en met allerlei mensen gepraat om een nachtkijker te regelen. Ik wil van het geld een nachtkijker kopen. Onze jongens hebben het echt heel erg nodig. Tot ver in West Oekraïne, met mensen die ik helemaal niet ken. Iedereen belt, helpt elkaar, verwijst door, probeert iets te organiseren. Er sluiten zich nu andere vrouwen bij aan en samen proberen we een nachtkijkers hier te krijgen. Geen idee hoe, maar wacht maar, we zijn iets aan het organiseren.
Deze ochtend zit ik in de badkamer de stoffen in stroken  te verscheuren voor het camouflagenet. In de tinten wit en grijs, want die passen bij het landschap. De rest van jouw stoffen heb ik in meerdere lagen, voor de ramen gehangen. Als het glas breekt, vangt dat nog wat op."

"We gaan hier door iets heen wat heel duister in onszelf is. Ik wist niet dat ik in staat was zo diep te haten. Ik kijk naar filmpjes waar ik nooit naar kon kijken en ik juich er ook nog om. Ik hoor dit ook van andere mensen. Er is echt iets heel diep in ons geraakt en veranderd. Tegelijkertijd brengt dit ook meer samen dan ooit. Niets wat er toe deed doet er meer toe. Iedereen belt met elkaar en overlegt, waar wat nodig is.

Gisteren belde mijn 'Koem' uit Kiev (daar is volgens mij geen Nederlands woord voor: degene die je kiest om peetouders te worden van je kinderen). Ik zag op het scherm; daar was een stuk of zes mensen samengekomen in één kamer. Mijn zoon was er ook. En ik zei; wacht wacht wacht even! Ik pak ook even een glaasje en daar zat ik met een vodka, een stuk brood en spek op de badkamer! Ze moest hierom lachen. Ik zit nu heel veel op de badkamer omdat we geen licht uit de huizen mogen laten schijnen. 'Laten we proosten op de vrijheid'. We hebben geproost op de vrijheid. Maar toen klonk er weer een ontploffing bij hun. En ik zei: rennen jullie maar weer naar beneden. (de kelders) Maar mijn Koem zei nog wel: Binnenkort doen we dit over in het echt."

---

Larissa "Bij ons in de stad wordt nu naast melk ook gratis brood uitgedeeld aan gepensioneerden, invaliden en grote gezinnen. Dus ik was daar ook vandaag (Larissa heeft 5 kinderen en het 'niet breed'). Niet alles wordt opgehaald omdat sommige mensen aangeven dat ze het niet nodig hebben. Ik vind dat dat verder uitgedeeld zou moeten worden aan wie het nog meer nodig heeft. Maar er komen ook mensen, ook met meer dan genoeg geld, vragen of ze alle broden die over zijn in één keer kunnen meenemen om aan hun varkens en honden te geven, want 'het is toch gratis'. Ook bij het melk uitdelen zie je dat sommigen gewoon met een fles komen en anderen met twee emmers. Ook die mentaliteit zie je nu. Dat is nog een oude Sovjet Mentaliteit van stelen en pakken wat je pakken kan. Ook daaraan moeten we werken als land en schoonmaak houden met al die corruptie en hoge boeven."

"Hier is het nog stil. Maar natuurlijk erg eng. Vooral 's nachts heb ik er last van. Wij hebben gelukkig nog ons erf en komen de dag door. Maar wat als je nu in een flat zit? Haar dochter in Sumy is camouflagenetten aan het weven."

Tatjana Zij vertelt dit verhaal over de stad onder hen. Konotop is het ultimatum gesteld: 'Overgeven of Gradi?' (luchtraketvoertuigen). De burgemeester heeft het stadsplein met mensen, inmiddels overwegend mannen, toegesproken. Dit is de keuze. Wat gaan we doen? De Overweldigende meerderheid (Gosh, u kent de plaatjes nu wel) was voor doorgaan. Ik probeer dit allemaal zoveel mogelijk buiten mijzelf om te typen. Zoek Konotop op op de kaart. ergens voel ik.... warmte dat iedereen Oekraïne nu leert kennen, op de kaart en anderszins. Iemand zei vandaag: nu weet ik waar Oekraïne ligt. Normaal zou ik op de kaart aanwijzen: kijk daar woont die, daar is die rivier, daar gaan we zwemmen, daar is de heilige appelboom. Die ligt in Novgorod Seversk. Daar is... dat. Nu is de kaart zo). En ook: heeft Konotop het ochtendlicht weer gezien en is het nog Oekraïne. Ze hebben toch nog voor toen iets kunnen afspreken, wat niet overgave en niet gebombardeerd is.

---

Julya "Ik kan je niet echt opbeurend of veranderd nieuws brengen. Hier is het hetzelfde. 's Nachts bombarderen ze Kiev en omliggende dorpen en steden. 's Nachts slapen we niet, overdag wat. Mentale toestand is ook nog hetzelfde. Ik hoop heel erg op de onderhandelingen. Misschien verandert dat wat."

---

Borstj

Tatjana De gesprekken zijn veranderd. We hebben het vooral over heel veel dingen níet. Ik weet wél dat drie vrouwen Borstj hebben gemaakt (de rode bietensoep) en die maak ik nu ook. En ook vraag ik nu heel veel naar het weer en zij geven heel uitgebreid antwoord en beschrijven het beginnend voorjaar. En Anja heeft gisteren een hele uitleg gegeven van hoe je de raten van de bijenkorf schoonmaakt. en met Lyuda heb ik grappige Oekraïense woordjes geoefend. Tongbrekers voor mij. Met Larissa heb ik het gehad over dat krokussen haar lievelingsbloemen zijn.

En mijn 'normalno' uit Sumy: zijn vandaag weer uit de kelders gekomen en hij viert vandaag de verjaardag van zijn dochter aangepast naar zoals hij zelf zegt: 'Norm s tortom'. 'Normalno' met taart.

Lyuda is nu bezig met een groep vrouwen; nachtkijkers te zoeken. Daar heeft zij het geld aan besteedt. Overal in het gebied (zie ik ook op social media) wordt nu dat gevraagd. Gisteren schreef iemand mij heel lief: kruisraket of macaroni, zie maar, daar vertrouw ik je op. Ja. Dat vat de situatie wel mooi samen. Nou en ik vertrouw op Lyuda in het maken van van de afweging en het bezien van de situatie. Ik heb vandaag nog 1000 euro opgestuurd.

Soms vergeet ik jullie genoeg te bedanken. Ik hoop dat jullie het wel voelen. Ik stuur het op en hopelijk komt het nog aan. Dan hebben ze dat gewoon 'voor het geval dat' en daar waar het nodig is. En ook zeg ik: 'Hold your horses'. Wat ik daar concreet mee bedoel: Wacht maar heel eventjes met het delen van het rekeningnummer onder vrienden ect. Ik weet voor nu eventjes niet, wat ze met geld moeten. Ze zitten in afgesloten gebied. Ze kunnen niets kopen. De winkels zijn leeg. Het kan zijn dat het over een paar dagen juist wél weer heel nodig is. Totdat ik weer nader orders krijg van Lyuda. Dan gaan we weer varen, ok? Bewegen jullie mee? Sorry jongens, helderdere soep kan ik hier niet van koken. Wat je wel naar, daar, inmiddels 'ons' hoekje van Oekraïne kunt sturen? Ik hoorde vandaag iets heel moois: 'Stuur ons niet jullie tranen en angst. Stuur ons liefde en kracht.'
​
En ook: wat in het collectieve maakt dat dat überhaupt mogelijk is? Wat bouwt zich allemaal, en gedurende hoe lang en op welke plekken allemaal op dat dit tot uiting komt? Waar bouwen allemaal kleine Poetintjes zich op tot één Poetin? Waar komen die begin-kleine Poetintjes vandaan? Waar heb jij, heb ik, hebben wij allemaal.... nog een mini stukje begin-Putin op te ruimen? Het is niet één Poetin. Hij is een manifestatie van heeeeel veel kleine stukjes Poetin. Wij hebben echt als mensheid met z'n allen wat op te ruimen. En laten we daarna. Dit gewoon nooit meer doen. Oorlog gewoon in z'n totaal afschaffen als mensheid. En vooral: ons blijven bekommeren om elkaar. Zodat die vele stukjes kleine Poetin nooit meer één grote Poetin kunnen worden.

En ook nog: voor wie meer wil begrijpen over (een deel) van de Oekraïens Rusland kwestie: wil ik graag deze documentaire zien, ze zien op Netflix. Winter on Fire. 

---

---

Tatjana houdt korte dagboek-verhaaltjes bij van een aantal  vrouwen uit Oekraïne.  
Zo willen we een podium bieden voor een paar van de stemmen uit Oekraïne over wat daar nu gebeurt.
​Al deze verhalen spelen af in Sumskaya Oblast, De Sumy Oblast, noord-oost Oekraïne, aan de grens met Rusland. Alle vrouwen waarmee Tatjana nu in contact is zeggen: "Schrijf vooral. Het is belangrijk dat dit gehoord wordt. We blijven delen, zolang we verbinding en elektriciteit hebben."
Tatjana neemt nu deze rol op en geeft de berichten door zolang dat kan. Als een brug. Geen enkele consistentie of andere pretentie gegarandeerd. 

Wil je steun geven dat kan. Het was het rekeningnummer voor een groot kunstproject dat ik deze week glansrijk zou lanceren. Maar daar kwam even wat tussen. Als je geld wil storten doe dat o.v.v. Oekraïne en zet er als je wil een boodschap bij. Alles is welkom. Dank. 
​Het rekeningnummer is: NL80 KNAB 0410 5109 04 t.n.v. T. Kirienko / Curtainenko

​Lees de hele serie 'Stemmen uit Oekraine' ​