Stemmen uit Oekraine XI

Dag 11 Julya heeft een verpletterende comeback gemaakt. Gisteren kreeg ik opeens het berichtje; "We zijn in West-Oekraïne! Iemand kon ons opeens helpen weg te komen. We hebben wel drie familieleden moeten achterlaten in het 'huisje'. Met ons gaat het veel beter. Hier word niet gebombardeerd. Ik voel ontspanning en we drinken er eentje op. 

​Vannacht slapen we bij vrienden en morgen rijden we nog verder naar het westen en zien dan wel verder.
​Vanmiddag gaan we écht bellen."

---

---

Larissa "Mijn dochter is thuis gekomen! De evacuatie uit Sumy is weer op gang gekomen. Ze heeft zich zo groot gehouden. Eigenlijk was het niet normalno. Gister heeft ze mij verteld hoe het echt was en dat ze nu de verschillende bombardementen op geluid en inslag kan onderscheiden. Ze heeft nieuwe schrikreacties op alles.
We zijn vanochtend naar de kerk geweest met haar. Daarna is ze in slaap gevallen tot en met nu, omdat ze al die tijd niet normaal kon slapen. En ik vind het zo vreselijk wat mijn kind heeft moeten doorgaan dat ik aan de kalmeringspillen ben gegaan.
In de winkels is het: gewoon helemaal leeg. Ik heb dit niet meer gezien sinds de Sovjet Unie."

Ik vroeg haar, op iemands bezorgd verzoek, of ze nadenkt over gevolgen van deze blog en om banden met het westen te blijven onderhouden, voor het geval dat....
​
Ze zei: "Tan': maak je een grapje? 'Met wie denk je dat je praat? Denk je dat ik schrik van gevolgen van deze blog? Wij staan hier tegenover Orks. We klimmen met onze blote handen op tanks. Wij vechten juist om te mogen praten. Ik ben juist blij: Dat het Westen dit nu ziet. Wij waarschuwen al jaren dat dit gaat gebeuren en we werden iedere keer weg-gesust. Nee. Wij blijven praten."

---

Lyuda is kort vandaag: "Ik ben vandaag met mijn man geweest. Hij is ziek thuis gekomen en ik verzorg hem nu. Hij heeft tot morgenochtend. We liggen samen op de slaapbank. Hij is al in slaap gevallen. Het is haast zoals het was, alleen dan in het donker. (wegens de oorlogsverduistering)"

---

Anja "In het begin hadden we elk uur live radio-uitzending van de Burgemeester. Dat is ervan af. Nu is het één keer per dag de situatie inschatten. Als je het nieuws bekijkt lijkt het een slechte dag voor de vijand, maar we voelen ons net strompelende, blinde babypoesjes. We kunnen niets zien, weten niet wat er gaat gebeuren of waar we heen lopen.
​
Je merkt aan mensen: die eerste strijdvaardigheid is eraf. Iedereen is vooral heel erg, heel erg.... uitgeput. Er was vandaag een toespraak waarin de bevolking werd aangesproken: 'Wat is dit nou? Laat de moed niet zakken. De gevechten gaan door en voor de jongens is het heel belangrijk jullie onverminderd te voelen.' Die heb ik heel veel verspreid en ik voel me nu ook weer helemaal hoopvoller. We gaan door!

Wij gingen vandaag boodschappen doen, maar konden maar een half brood krijgen. Mijn tante en ik gaan er morgen extra vroeg op uit om overal eerder bij te zijn. Dit is als de SovjetUnie, maar dan nog met oorlog."

Tatjana Ook Anja vroeg ik de vraag of de blog gevolgen kan hebben: 'Ik ben nergens meer bang voor. Ja, de angst elke keer of mijn man weer thuis komt. Dat vind ik het ergste. Sterker nog; laat ze het maar lezen! Laat ze maar lezen hoe het is om nachten zo te liggen niet weten wat er vannacht en morgen komt. Nee. Erger dan dit wordt het niet.'

---

Tatjana
Mijn stukje: Ik krijg veel vragen over de Twee Taligheid. Window of opportunity. Dank voor de interesse! Ik wil zoveel vertellen! En nog steeds: zo weinig ruimte! Zoveel in zulke kleine zinnetjes. En wederom geldt: elk zin is een hoofdtak waar vele vertakkingen van zijn.
Russificatie: Dat er zoveel Russisch wordt gesproken is geografisch, maar vooral: vooral een Sovjet erfenis; het gevolg van het bouwen van de Sovjet Mens & 'Russificatie': Eén universele mens met Russisch als gemeenschappelijke taal. Overal kwamen veel Russen te wonen, overal werd Russisch verplicht. De manier waarop dat gebeurde varieert. Van normaal samenleven en heel veel gemixte gezinnen (gewoon; nieuwe buren) tot het deporteren van een gehele bevolking, zoals met de Krim Tartaren gebeurde. (Vandaar dat er zoveel etnisch Russen wonen in de Krim). Putin's vorige redding was de inname van de Krim. Ik heb mij toen voor het eerst afgevraagd wie er dan 'zijn Rus' is en wie er Oekraïner is van wie ik kende en hoe je dat moet 'meten'.
Het Oekraïens was heel klein geworden. Na de onafhankelijkheid heeft Oekraïne heel erg ingezet op het terugbrengen van de Oekraïense taal. Er zijn veel wetten ingevoerd dit te stimuleren, zoals: Oekraïens als de officiële taal. Overheidscommunicatie in het Oekraïens. De staats tv in het Oekraïens. Dé taal die op scholen wordt gegeven is Oekraïens.

Ik stond er zelf heel kritisch in. Ik schreef zelfs een keer een paper; mijn 'mening' was dat Oekraïne voor het doel 'state-building' teveel inzet op 'nation-building'. Anders gezegd: Om de 'steiger' van het nieuwe land stevig te krijgen doet het teveel aan identiteitspolitiek, zoals taal. Waardoor het zich weer vervreemd van een deel van de bevolking. Maar dat is allemaal academische poespas op dit moment. Ik ken ook familieleden die hier ontevreden over zijn. Ik ken ook mensen die het juist niet ver genoeg vinden gaan en nog meer Oekraïens willen. Iedereen die ik ken is het in ieder geval eens over: Oekraïne is een zelfstandige staat en heeft het recht zijn eigen officiële taal te kiezen.

Ik zie de relatie Oekraïne-Rusland vooral voor me als: echt een super ongelijkwaardige, toxische relatie met een hele grote, agressieve man die je dan weer in elkaar mept, dan weer zegt dat het heel logisch is en je er zelf om gevraagd hebt (gaslightning) en dan weer daarna weer juist poeslieve woordjes zegt (love-bombing), waarvan je zou zeggen; 'Meid, get the hell out of there'. En dat doet ze ook keer op keer, maar ze wordt er iedere keer weer aan de haren of met tanks erbij getrokken. Oekraïne is na een hele lange, toxische relatie Single in zelf-exploratie. Met alle verschillen en uitwassen van dien. Maar die moet ze zelf gaan oplossen, binnen haar prille democratie. En hopelijk met steun van een supportive community. In plaats van terug naar die creep.

Om het dicht bij huis te houden uit de blog:
De tante bij Anja: spreekt Russisch.
Haar man in het kamertje in Kiev: spreekt Russisch.
Anja: Russischtalig geboren en spreekt inmiddels Oekraïens.
Voor haar omdat ze de taal zachter, liever en meer eigen vind.
Larissa en Lyuda: Oekraïens. Vanaf het eerste uur. Maar met mij of wanneer nodig met andere mensen: Russisch.
Julya: spreekt Russisch.
De broers die gebombardeerd zijn in Sumy: spreken Russisch.
Als ik er bij stil sta, spreken de meesten die ik ken; 'Surzhik': een per persoon en per zin andere mix tussen Oekraïens en Russisch.
De stad Sumy: Russischtalig.
De Stad Charkiv die nog meer in gebombardeerd: overwegend Russischtalig.
De stad Cherson die nu bezet is en waar de bevolking naar het plein kwam met Oekraïense vlaggen: Russischtalig

Beide-taligen zitten evenveel in de kelders, worden evenveel gebombardeerd en vechten evenveel massaal voor Oekraïne. Dit gaat niet over taal. Al verwacht ik dat de taal-kwestie hierna ook veel kleiner zal zijn. Tweezijdig: Putin die je komt bevrijden is het beste middel tegen Russisch-taligheid. Ik denk niet dat er nog veel mensen Russisch willen spreken. Én, ik hoop dat de overheid beide talen meer ruimte geeft. Iedereen heeft nu gezien dat het niet de taal is die je Oekraïner maakt.
En ik hoorde zelfs van iemand dat... ik krijg het bijna niet uit mijn vingers. Dat Oekraïne jarenlang structureel genocide pleegt op Russischtalige. Dat is blijkbaar een theorie die rond gaat. Van dezelfde filmmakers als dat de Oekraïners nu vechten tegen hun eigen tanks. (zie blog paar dagen geleden). En ik wil best afhankelijk van bombardementen en waar op de golf (van gisteren) ze zitten vragen;
Wat vindt jij van de talenkwestie? Of... 'Weet jij nog iets van een genocide?'
Maar ik verwacht dat ze op het laatste zullen zeggen: 'Ja nu'.