Stemmen uit Oekraïne XVII

Een zonsondergang in het stadje van Larissa.

​Anja Vandaag hebben we heel goed nieuws! Mijn tante en mijn man heffen nu een glaasje. Het is mijn oom op het laatste moment gelukt om uit Kiev weg te komen. Hij kon mee met een privé geregelde bus door iemand van het parlement (in Kiev) die hier uit de stad (Shostka) komt. Ze hebben 7 uur over de reis gedaan om hier te komen, die normaal 4 uur duurt. Hij gaat eerst slapen. En morgen komt hij mijn tante en kleindochter ophalen om even terug te gaan naar de stad om te kijken hoe ze een bus kunnen pakken naar Kiev om samen met hun kleindochter van daar uit een bus naar het Westen te pakken (naar hun dochter in Duitsland).

Ik voel ook opluchting. Is het gek dat dat hetgeen is waar ik het meeste tegenaan loop? Ruimte voor mezelf. Overal is iemand, ook in de badkamer. In Shostka hebben we een grote zuivelfabriek. Zij zijn nu hier in het dorp begonnen kaas en boter uit te delen.

Mijn man heeft meegeholpen met het graven van (camouflagehuisjes om uit te schieten langs de wegen, ik ken nog steeds zoveel militaire woorden niet, ook niet in het NL's, maar daar zit een stijgende lijn in). Mijn man ligt vanavond voor het eerst weer te slapen op zijn eigen bed. En heeft sinds heel korte tijd (18 dagen) ontzettende interesse in nationalisme.

Tatjana Ik wil nog even ons grappig momentje delen: gisteren had Anja samen met tante voor het eerst samen de blog geopend, om te vertalen en te zien wat ik ervan maak :) . En ook voor het eerst: had ik bij Anja; normal'no gezet (Dat is mijn moeheid) Ze hebben heel hard gelachen. En ik ook toen ik het hoorde. Ik hoop dat ze vandaag weer kijken!

​Vandaag is er alleen 'geluid' (knallen enzo) op de achtergrond, maar geen luchtalarm. Mijn oom kwam zijn meisjes halen. En ze zijn vertrokken. Het afscheid was van alles: Droevig, opluchtend en onwerkelijk. Mijn eerste avond zonder hen besteed ik aan het herinrichten zoals ik het wil hebben van ons huisje. Mijn man slaapt nu, voor het eerst weer in zijn eigen bed.

Avonds besteed ik vaak aan het luisteren naar allerlei analysten/specialisten. Vandaag zei iemand dat inmiddels meer dan de helft van de Russen weet dat er hier oorlog is. Maar dat ze daar wakker zijn geworden ligt niet zozeer aan dat wij hier allemaal in het begin gebeld hebben met; 'Haal je jongens terug!', maar door de zeer strenge sancties. Iedereen weet nu; 'Er is iets serieus aan de hand.'

Ik ben vandaag bezig geweest om spullen te zoeken voor de mensen in ons dorpje (mijn/het dorpje der dorpjes; een paar dagen geleden vertelde ik dat allerlei mensen, onder andere mijn Sumy's, daar nu heen zijn. Alle lijnen in deze blog zijn bij de wortels te herleiden tot dat dorpje). Ze bellen om te zeggen wat ze nodig hebben. Zonnebloemolie, havermout of andere graan voor pap, en ook WC papier. Mag ik even illustreren dat er nergens wc papier meer is? We hebben niets meer om.... Ik stelde voor: 'Net zoals in onze kindertijd met kranten!' 'Tanja; Er worden hier nu niet heel veel kranten gekocht of uitgegeven. Nee, we zoeken bladeren en zolang er sneeuw ligt kunnen we daar ook wat mee. Ik bedenk me dat er veel boeken verscheurd zullen worden de komende tijd.'

---

---

Lyuda Ik heb mij hersteld. Al wil ik nog steeds heel graag dat het zou kunnen dat het onder de dekens en kussens allemaal niet bestaat. En had je vergeten te zeggen dat ik ook eten ronddeel voor omaatjes en opaatjes die hun huis niet meer uit komen nu. Ik bracht vandaag gratis uitgedeeld melk naar een omaatje van 90 jaar oud. Al is er vandaag één wagen aangekomen in de stad met levensmiddelen (wagen is het kleinste model vrachtauto, waar AH mee bezorgt) Heel veel winkels zijn nu gesloten met het bordje 'niets te koop'. En opeens was 'ons' naai-benodigdheden winkeltje hier open. Ik liep helemaal blij met tranen naar binnen; 'Meisjes, zijn jullie open?!' Je voelt dat zij ook heel trots waren dat ze open waren, al was het maar voor drie uurtjes. Ik heb draad en een rits gekocht om een jas van mijn man te kunnen repareren. Dat heb ik al gedaan. Ik ben zelfs actiever dan voorheen.

Mijn moeder is een hard nootje van in de 80. Zij zit een stad verder in bezet gebied. Ze moet maar binnen zitten en is van verveling voor mij een Vishovanka geborduurd (Een traditioneel Oekraïnse blouse) en ze zegt: als ze binnen een maand maar weg zijn, want ik wil de groentetuin in!

Mijn Koem die gevlucht is naar Duitsland zit nu in Neurenberg: ik zei tegen haar: Goed zo! Maak je hun klaar voor het volgende tribunaal? Zij is gevlucht met 13 jarige dochter en haar demente moeder. Dat is maar goed ook, want zij woonden in Brovari, een voorstadje van Kiev wat gisteren heel heftig gevochten is. Maar Brovari is nog niet Irpin. Irpin is helemaal verwoest. Mijn zoon zegt: 'Mama, dat was zo'n mooi, modern stadje, met parken, pleinen, en de rivier die erdoorheen loopt. Nu loopt alleen de rivier er doorheen zoals die liep.' Mijn zoon in Kiev woont nu met zes mensen in een appartement. Mensen willen samen zijn. Hij heeft daar een hele mooie rol. Een meisje wat met hem 'zit' zei: 'Tante Lyuda, elke keer als ik 'out of my mind' ga, luister ik alleen maar naar Alyosha. Hij weet me er iedere keer weer bij te halen.' (Ps: iedereen noemt elkaar daar oom en tante) Dat ben ik trots op hem. De kelders zijn nu zo vol dat hij (jonge man) al een paar keer is verteld dat hij een volgende moet zoeken, dat er geen plek is. De ouderen, vrouwen en kinderen gaan eerst.

​Vandaag was er na drie dagen stilte 's ochtends weer luchtalarm. Nou ja, daar hebben we gezeten. En ik heb hoofdpijn en kan alleen maar heel veel slapen. Ik denk dat het ook heel moeilijk is hoeveel we in het donker binnen moeten zitten. Ik heb ook nog in de rij gestaan voor eieren, maar dat was al op voordat ik aan de beurt was. Ik ben vergeten een foto te nemen van wat voor enorme rijen hier nu staan voor winkels. Maar: ook, zoals ik een paar dagen geleden al zei: De eerste mensen van de omringende dorpen zijn vandaag al gekomen met voedsel op hun fiets!

---

​Larissa Vandaag was een hele onrustige dag met veel luchtalarm. We hebben veel (onder de grond) 'gezeten'. Basterds! Ik had zoveel plannen voor vandaag. Ze hebben mijn hele dag verpest.
​
Met haar heb ik verder heel veel gepraat over hoe het met die en die is. Zij vertelt over het dorpje: natuurlijk horen ze daar dingen gebeuren in de verte, maar dat komt omdat het zo stil is. Je weet zelf: als de haan niet kraait, of er geen hond blaft of koe loeit, dan hoor je alles. Hartje. Voor het dorpje der dorpjes.

---

​Zondagseditie/ Extra dik nummer

Tatjana Ik hoor een paar keer het Russisch argument dat zij nu de Russischtalige komen redden, dat Oekraïne slecht omgaat met Russischtalige. Als je iets vaker hoort; slaat de twijfel toe, want stel: Dat er opeens de laatste paar jaren iets in heel rap tempo heel erg veranderd is (Het onvoorstelbare is ook een mogelijkheid, leren we nu heel goed): 'Anja, is er de afgelopen jaren iets heel erg veranderd wat ik niet weet?' Nee Tanyush, Zoals jij het kent; zo is het nog steeds. Je hebt het volste recht te mogen praten over Oekraïne. Vertel hun maar dat je tot een paar jaar geleden hier elk jaar was.

Hier in de straat zijn vluchtelingen uit de Donbass komen wonen. Zij spreken helemaal Russisch. Who cares?! Nou, zij zijn vooral heel verdrietig dat hun redders net na een paar jaar weer voor de deur staan. En je hoort wel dat dat 'anders' Russisch is. We hebben allemaal altijd onderling grapjes gemaakt over verschillend in Russisch. Het is hier een heel groot Russischtalig gebied (Sumy provincie en way beyond) Je weet; de meeste mensen praten hier Russisch. Mijn tante komt van de andere kant van de Desna (grote rivier) en daar praten ze ook weer anders. Mijn oom praat Shostka-Russisch. Weet je dat het juist voor hen, de wat oudere generatie helemaal onbegrijpelijk is dat 'Rusland de beschermer' hun dit doet? Hoe iemand ook praat: We zijn allemaal Oekraïeners. Niemand wil bij Rusland. Veel mensen willen hierna niets meer met Russisch te maken hebben. Mijn man ook. Sinds heel kort (een dag of 18) is hij opeens heel erg verdiept in het nationalisme. Zo was hij nooit.

Nee, Tanja, niemand valt Russischtalige lastig. Er is niet zoiets. Je weet, ze hebben toch een reden nodig om dit te doen. En dan nog... en dan nog....! Als wij wél slecht zouden zijn voor het behoud van de Russische Taal; Oekraïne heeft het recht zijn eigen taal te mogen kiezen! 'Who the fuck is Rusland?!'
All clear.

En ik heb zelfs gevraagd (ik denk mijn raarste zin ooit); 'Weet jij nog iets van een genocide?'
Nee. Ja, voor het eerst, net als jij, als een reden van hen om in te vallen. Ik hoorde dat ze dat vertellen over ons. Daar wil ik tegenover zeggen; dat ik wat hier nu gebeurt wel zo zou willen typeren.

Ik zou zelf van deze gelegenheid gebruik willen maken om te vertellen over een andere stukje  Oekraïense geschiedenis. Ik herhaal: Dit speelt al eeuwen. En ook: ik probeer het zo kort mogelijk te zeggen.

'Collectivisatie'

Onder Stalin in de jaren 30 is een landbouw collectivisatie doorgevoerd: Dat betekent: Van Privé naar Staats-bezit en -voorziening. Iedereen werd verplicht zijn grond, vee, ect af te staan aan de Staat en te gaan werken bij de 'Sovchoz' en 'Kolchoz'. Iedereen werd onteigend: Grotere Boeren, maar ook; alle kleine keutertjes. Kleinschalig veranderde naar de massale velden; die eindeloze akkers tot de horizon bekende van Sovjet posters met de 'happy Soviet farmer' (kolchoznitsa).
Oekraïne was (alles is niet absoluut, maar relatief ivm Rusland) een land van welvarendere, zelfstandige, boeren. En natuurlijk heel vruchtbaar; De Zwarte Aarde/ Graanschuur van Europa ect. Oekraïen was/ is hééél veel landbouw.

Bij de methoden die werden gehanteerd voor het verzamelen van iedereens grond en vee en zaaigoed ect, zijn al veel slachtoffers gevallen. Er was heel veel verzet. Het ging niet vrijwillig. Maar het grootste kwam daarna. Oekraïners werden aan hun grondgebied (stad, dorp, kolchoz) gebonden met een speciaal paspoort. Ze mochten niet weg. Én niets mocht geproduceerd worden buiten de kolchoz om (ook geen groenten tuintjes oid) Op het stelen van achtergebleven aren van het land stond gevangenisstraf (diefstal van de Staat). En steeds meer, steeds meer; werd de oogst afgevoerd naar Rusland om de Sovjet Unie te voeden.

'Holodomor', de achterkant van de Happy Soviet Farmer

Dit heet de 'Holodomor', een systemische dood door honger. Cijfers van hoeveel mensen toen zijn omgekomen variëren tussen de 3 en 7 miljoen. Gezegd wordt dat dit speciaal beleid was voor Oekraïne was om hen te breken (zij die zo slecht luisteren, die iedere keer weer in opstand komen).

Rusland weigert dit een genocide te noemen (bijbehorend mag je het daar ook niet zo noemen) Met het argument: Dit is geen genocide; Stalin heeft iedereen geterroriseerd. De Sovjet Unie had zelfs het bestaan van de hongersnood ontkend. Maar iedereen weet dit nog in het collectieve geheugen ook door doorgegeven verhalen van familieleden. Pas 'nu' mag het genoemd worden, een plek krijgen, een naam krijgen. Het feit dat dit specifieke beleid is gehanteerd op het grondgebied van Oekraïne, en daarom wél tegen Oekraïne was gericht, vind ik zelf een heel plausibel argument.

Lyuda zegt: Mensen verbazen zich nu over hoe wij zijn, maar wij zijn altijd al zo geweest. En ik denk dat wij zo zijn omdat we dit allemaal hebben meegemaakt en in onze geschiedenis zit.

​Larissa: Dezelfde vraag over Russischtalige.
Tan'!: Je praat zelf Russisch! Heb je ooit iets gemerkt? (Nee). Nee, bij God, Russischtalige, wie heeft daar nou last van? Laat ze lekker Russisch praten.
Zelfs in Lviv is de helft Russischtalig! Cherson is Russischtalig.
Ikzelf heb wel na de inval van de Donbas de keuze gemaakt dat ik niet meer de taal van de bezetter wil spreken. En ik zing geen Russische liedjes meer. Dat wordt niet door iedereen begrepen, maar dat is prima, want dat is mijn keuze. Na deze invasie zullen veel meer mensen die keuze begrijpen en zelf ook maken.
Het is andersom! Het is niet alsof de tanks die binnenrijden vragen; 'Pardon, bent u misschien Russischtalig? Kunt u mij u huis aanwijzen, dan zullen we uw ramen niet 'knallen'. Nee. Hier wordt iedereen gelijk beschoten.

Lyuda had ik niet deze specifieke vraag gesteld: Wel breder; 'Wat zijn verbeterpunten voor Oekraïne?'
Verbeterpuntjes, verbeterpuntjes!? (Veel decibel) 'De Russen weer terug naar achter hun grens! Dat zou een verbeterpunt zijn! En verbeterpuntjes voor daarna: Daarna, Tanyush, hebben we zoveel te herbouwen (emotioneel). Daarna wat rustiger: 'Daarna is het duidelijker dan ooit. Wij gaan voor vrijheid en democratie. Ik zou willen dat we nog veel minder corruptie hadden, maar daar werken we aan. Gelukkig is het niet meer zo erg als voorheen met Yanukovitch (president die een aanleiding was tot de Maidan Revolutie (zie docu: Winter on Fire op Netflix voor meer info))

---

---

Van de eerste ontlading, naar een structurele, productieve aanpak. Ik stop met dágelijks een blog schrijven. Het is niet meer, zoals de eerste week, elk uur inchecken. Misschien went alles, zelf mannen met rode knoppen ect. Dit gaat naar om de dag of twee keer per week, nog even voelen. Ik ga mijzelf en mijn bedrijf staande houden, om juist weer met hen over een tijdje te kunnen heropbouwen. Zij hun rol. Ik de mijne. Allemaal voor hetzelfde.

Ook ik heropen de rekening. NL80 KNAB 0410 5109 04 t.n.v. T. Kirienko / Curtainenko
Het eerste geld is binnen/ daar aangekomen. Jullie lezen dagelijks de ontwikkelingen. Dat is hoopvoller dan de eerste dagen leek. Het 'nieuwe' geld wil ik gewoonweg: over de vier vrouwen verdelen. Écht naar hun inzicht te besteden. Voor hun gezinnen óf voor anderen, van macaroni tot kruisraket (wees niet bang voor het laatste, ze kopen geen wapens, want die zijn al in gebruik) Ik wil even de situatie schetsen, het is geen tijd van teddyberen. én ik acht hun oordeel hierin hoger dan mijn belering.