Twee keer op de vlucht in de oorlog: Rhenen herdenkt dit jaar uitgebreid oorlog en de Slag om de Grebbeberg

Burgemeester Géran Kaai van Rhenen opende zaterdag een jaar vol herdenkingen bij het monument van de opvanggemeenten. © Herman Stöver

Rhenen herdenkt het komend jaar wat de Tweede Wereldoorlog heeft aangericht in de Rijnstad. Net als een groot deel van het land viert de stad de bevrijding van 1945. Maar dit jaar kijken de Rhenenaren ook naar 1940 toen daar de Slag om de Grebbeberg woedde.
Door Jaap Rademaker Bron Gelderlander

Met kransen en woorden trapte burgemeester Géran Kaai zaterdag het vierings- en herdenkingsjaar af op een bijzondere plek: het monument van de opvanggemeenten uit de Krimpenerwaard. Rhenen lag in 1940 in puin en moest volledig worden heropgebouwd. Inwoners werden in de nasleep van de Slag om de Grebbeberg geëvacueerd naar dorpen in met name de Krimpenerwaard.

Kaai verwees daarbij ook naar de vluchtelingen van vandaag de dag. ,,We zien hartverscheurende beelden op televisie. De angst zichtbaar in de ogen, hunkerend naar veiligheid. Ook hier in Rhenen weten we wat vluchten is, om noodgedwongen huis en haard achter te laten.”
Van januari tot en met juni houden Rhenen en de stichting Slag om de Grebbeberg elke maand activiteiten om stil te staan bij deze belangrijke periode in de geschiedenis van Rhenen. Met lezingen, theater, tentoonstellingen, herdenkingen, vieringen en concerten. Dit zijn vijf momenten om niet te missen.

​Helmen vol verhalen
Sinds januari is er in het gemeentehuis de expositie ‘Helmen vol verhalen’ te zien. Dit project brengt verhalen van veteranen en hun thuisfront tot leven door middel van kunstwerken die zij samen met kunstenaars hebben gemaakt.
Amy van Son bracht veteranen en professionele kunstenaars samen voor haar project ‘Helmen Vol Verhalen’, dat al vanaf 2022 door het land reist. In Rhenen is werk te zien van negen kunstenaars, die zijn gevoed door de ervaringen van veteranen. Het persoonlijk missieverhaal van de jonge veteraan vormt de inspiratiebron voor een kunstwerk met verbeeldingskracht.

Tentoonstelling 'Helmen vol verhalen' in het gemeentehuis. © Huis van de gemeente

Rhenenaren op de vlucht
De inwoners van Rhenen moesten twee keer hun stad verlaten in de oorlog: in de meidagen van 1940 vanwege de Slag om de Grebbeberg en later in de oorlog toen Rhenen in de vuurlinie kwam te liggen. Vanaf 18 april tot het eind van het jaar is daar in het Stadsmuseum Rhenen een tentoonstelling aan gewijd met als titel ‘Op de vlucht'.
Met duizenden vertrokken de Rhenenaren op kolenschuiten naar Krimpen aan de Lek tijdens de Slag om de Grebbeberg. Ook de dieren van Ouwehands Dierenpark verlieten in kolonne de dierentuin op de vlucht voor het oorlogsgeweld. Voorwerpen, films, foto's en getuigenissen vertellen over die vlucht in het museum.

Lees verder op De Gelderlander.