Blog 40
Tatjana Larissa's broer is 'gevonden'... in het een Russische nieuwsuitzending. Dus bevestiging dat hij leeft. Wat 'gewond' betekent weten we nog steeds niet. We weten wel door de nieuwsuitzending dat hij zijn beide armen nog heeft.

Larissa 'Ik voel niet zoveel. Ik ben nog steeds de hele tijd onder de kalmeringstabletten. Ik kan wel zeggen dat ik niet heel enthousiast ben van hoe slecht hij eruit ziet en hoe mager hij is. En ik weet nu ook zeker dat we een revalidatieprogramma voor hem moeten vinden voor als hij terug komt. Als ik naar Nederland kom, kom ik niet om te vluchten, maar om mijn broer te revalideren.'

Het is een zeer... propagandistisch filmpje waarin de overlevenden van het bombardement in Olenivka worden 'geïnterviewd'; 'Waarom hebben jullie zelf Mariupol zo verwoest? Wat wil je zeggen tegen je eigen Oekraïense commandanten die jullie hebben gebombardeerd?' Ik zet interview natuurlijk tussen aanhalingstekens. Want het is spreken uit gevangenschap en overgeleverd zijn aan.

Ik vind dat Larissa's broer nog goed stand houdt, minimaal en ontwijkend antwoord, zich op de oppervlakte houdt, maar uiteraard geen enkel oordeel over degenen die anders antwoorden.

Larissa 'Het is nu ook geen tijd voor heroïsme. Laat ze vooral alles zeggen wat ze willen horen om te overleven.'

Julya: 'is' er weer.

Julya 'Ik was boos op werkelijk de hele wereld over dat ik zo uit mijn vorige leven en comfortzone ben geprojecteerd. We hadden het zo goed. We waren gelukkig. Nog steeds denk ik soms dat we gewoon kunnen terugkeren naar Kyiv en dat leven weer kunnen oppakken. Toen mijn man was overleden heb ik met helemaal niemand meer gepraat. Over mijn man kan ik al helemaal niet praten. Daar gaan we het niet over hebben.

Wat ik nu nodig heb zijn mensen die mij kennen, ook in stilte, die mij knuffelen of troosten. Zachtheid. Maar die mensen zijn hier niet. Hier in Engeland huil ik om hem omdat ik hem mis. Maar de rouw en afsluiting komt pas thuis als ik in ons appartement ben en ik door zijn spullen ga. Engeland is heel behulpzaam, maar het is geen thuis. Ze zeggen wel; 'Mijn medeleven' en dan 'Tot maandag'. Ik moet blijven glimlachen. Ze begrijpen het niet. Ze zijn nergens schuldig aan, het is geen verwijt... maar ik heb gewoon mijn 'eigen mensen nodig' in dit proces.

Ik weet helemaal niet wat ik ga doen of hoe ik verder moet leven. Per maand gewoon maar, denk ik, en zo zit ik nog steeds in Engeland. Ik ben er heel slecht aan toe. Ik weet mij geen raad. Mijn dochter en ik hebben allebei kalmeringspillen (daar zijn ze weer) en we gaan naar de psycholoog. Ik wil al negen keer naar huis, maar dan stop ik weer. Ik voel dat ik alleen maar kan helen als ik in Oekraïne ben, maar ontzeg ik dan mijn dochter de kans op een veilige toekomst? Mijn man zei in de telefoongesprekken voordat hij gewond raakte dat de prognoses slecht waren en dat dit wel drie jaar kan duren. De uitkomst is nog onbekend. Hoe erg gaat het nog worden en wanneer houdt het op? Hoe moet ik nu de broek ophouden als kostwinner en kan ik nu wel werk vinden in Oekraïne?
En ik wil ook zeggen: Wij hebben een prachtige, patriottische bevolking, wegens welke we dit vol kunnen houden, maar deze overheid is niet mijn overheid.
Mijn man was vrijwilliger. Hij heeft zijn hele uniform en alles wat nodig was zoals kisten, helm, kogelvrijvest zelf betaald door sponsoring van vrienden en familie. Van het leger zelf kreeg hij thermisch ondergoed en wat hempjes. Hoe kan dat toch? Waar gaan al die miljarden steun heen?! Hij heeft een maand training gehad en is na de training meteen naar het heetste front gestuurd. Waarom worden kersverse vrijwilligers naar het front gestuurd? Zijn ze gek geworden? Zijn zij 'vlees'? We zeggen wel dat Rusland de soldaten inzet als kanonnenvoer, maar wat doen we zelf? En wat zijn onze eigen statistieken met doden? Die worden niet verteld, maar ik weet zeker dat het niet minder is dan de Russen. Hoe moet dit verder? Diegenen als 'Larissa's broer' zijn 'op'. Diegenen als mijn man zijn 'op'. Er dienen zich niet meer zoveel vrijwilligers aan. Wie moet als volgende vechten; diegenen die nu nog thuis zitten en te bang zijn een scheet te laten? En waarom zijn die nog steeds niet opgeleid? Mijn man was daar ook heel fel op en heel kritisch op de overheid. Iedereen had zich allang getraind moeten zijn.

om … Larissa's broer heb ik pas écht grijze haren gekregen. (zij zijn vanaf kind close bevriend) Mijn man is dood, heeft een plekje en zijn lot is bekend. Van hem en alle krijgsgevangen is nog lang en tergend niet bekend hoe dat gaat eindigen. Dat is echt om gek van te worden.'

Tatjana En zo inspireert deze mierenhoop. Wie wint er? De wederopbouw of de bombardementen? Ik denk dat de stand per dag een beetje verschilt. En zo; is dit toch een stuk beter vertoeven dan in bezetting en heeft iedereen het 'normal'no' en Lyuda het 'uitstekend'. Echter iedereen weet ook; dat het een grensprovincie is en morgen weer anders kan zijn. Een veelgehoord commentaar is ook dat niemand meer 'plannen' heeft. Het leven per dag, het geheugen een vergiet, iedereen aan de kalmering, de hoge bloeddruk en door.... Door is de enige richting die er is. En toch, of misschien 'daarom' hebben wij het sinds het begin van de oorlog weer aangedurfd een doek naar Oekraïne te sturen. De naald en draad wordt weer opgepakt. Als het aankomt. En als die buurman aan zijn eigen kant van de schutting blijft. Op hoop van zegen en door.

En ik zou aan de hand van mijn gesprekken graag nog de kalmeringstabletten willen toevoegen aan het nieuwe normal'no. Dat brengt ons op:
Luchtalarm (& schuilkelder-spijbelen)
bombardementen/beschietingen
groentetuin
kalmeringstabletten =
-------------------------------
Het nieuwe normal'no

​Larissa 'Ik zit constant aan de kalmeringsmiddelen. Zelfs 's nachts sta ik op om een tablet te nemen en verder te slapen. Ik kom bijna niet meer buiten, vergeet alles, alsof mijn hele levensenergie op de handrem staat. Het is moeilijk bewegen.

Het komt steeds maar binnen. Er komt geen einde aan het nieuws om je heen. Al vijf maanden lang. Deze week weer: een bekende is omgekomen aan het front, en ik heb meer gehoord van twee vriendinnen uit Butcha waar ik ook van open scheurde. Maar ik weet ook: Dit is allemaal tijdelijk. Ooit houdt het slechte nieuws op.

Heel veel die ik ken zitten aan de pillen. Gelukkig dat ze er zijn. Iedereen zit aan de kalmeringstabletten, ook mijn moeder, ook Ira (de vrouw van haar krijgsgevangen broer) Hoe kan het ook anders? En ik ben er ook blij om dat het bestaat. Ik heb hier nog wel wat afleiding, maar zonder pillen zou mijn moeder die alleen woont er niet meer zijn, denk ik. Hoe het met haar gaat? Nou zij 'houdt vol'Als we bij elkaar zijn laat zij mij zien hoe goed zij volhoudt en ik laat haar zien hoe goed ik volhoud en samen zijn we allebei o zo geweldig. Maar we weten allebei hoe we zijn. '

Lyuda We hebben twee dagen gefeest. Er waren maar twintig gasten, maar het was zo fantastisch.
Wat hebben we gelachen. We hebben spelletjes gedaan, gegeten, gedanst. Het heeft me zo laten zien hoeveel levensenergie we hebben. We hebben de muziek extra hard gezet om geen luchtalarm te horen.

Met spelletjes, wordt hier niet rummikubbelen bedoeld, maar een beetje de 'spel' elementen die een traditionele bruiloft heeft. Eerst wordt de bruid heel theatraal bij de schoonouders opgehaald, een soort bruidschat onderhandeld (allemaal niet echt, maar hoogst hilarisch). Daarna verkleden de mannen zich als vrouwen en proberen alsnog de verloofde te verleiden tot het kiezen van een andere bruid. Daarna wordt de bruid door de man over zeven bruggen gedragen. 'Dat was lastig, want de bruggen zijn verwoest. We hebben wel een trouwfoto gemaakt bij een verwoeste brug.'
(En echt nog veel meer spelelementen, waarvoor deze plek een beetje te kort is)

'Mijn jongste zoon, Alyosha, was ook verkleed en probeerde Miroslav het hof te maken. Het was zo grappig. Het meeste was ik onder de indruk van een strijdmakker van Miroslav, die in maart nog gewond was, nauwelijks kon lopen, en nu weer verkleed de meeste grapjes maakte, toneel speelde en danste. Bijna juist extra, alsof hij nu heeft doorlopen hoe belangrijk het leven is en dat heeft omgezet in levensenergie.'

Mijn klap kwam de ochtend na de eerste dag. Ik had een hele dag geen nieuws gekeken, opende het de volgende ochtend en heb een uur gehuild. Het is nog steeds onwerkelijk. Hoe kan dit allemaal gebeurd zijn terwijl wij zo'n geweldig feest hebben gehad? Op de derde dag zijn we naar mijn moeder geweest. Miroslav zou nog een dag blijven, maar werd eerder terug geroepen wegens bepaalde toegenomen militaire activiteit aan de grens.

Anja Ik ben de hele dag bezig en de hele dag omringd door andere mensen. Ik heb ongeveer geen rust en ik denk dat dat mijn redding is. En ik kijk geen nieuws meer. Vandaag werd er weer beschoten. Nou ja, er wordt elke dag beschoten, maar normaal horen we dat niet zo. Nu wel, dus het was dichtbij.
In het begin hing meteen iedereen met elkaar aan de telefoon en zocht op internet wat er gebeurd was. Nu hoor ik het wel van onze gouverneur wat er gebeurd is.
Waar ik mij nu vooral mee bezig houd is de school-vraag. Moet de school volgend schooljaar weer open of moeten de kinderen online onderwijs krijgen? Iedereen houdt zich daar mee bezig. De meningen zijn heel erg verdeeld. Men is bang dat de school een doelwit wordt voor bombardementen. Dus er is een groep tegen het openen van de scholen.
Er is ook een groep voor opening. Veel mensen kunnen zich ook niet veroorloven nog een jaar thuis te zitten.

Ikzelf ben voor wel fysiek onderwijs, want ik ben bang dat we beiden helemaal gek worden. Hij heeft al gezegd: 'Ik accepteer jou niet als lerares.'

​Wat is wijsheid?

Onze school houdt deze week verkiezingen. Voor 1. school open/fysiek onderwijs 2. online onderwijs en 3. een middenvariant: fysiek voor wie naar school wilt met een streaming voor wie thuis zit.
Ik ben voor de midden-variant, zodat iedereen zelf kan kiezen of per periode en gevoel kan wisselen. Ik heb zelfs bedacht; er staan hier genoeg gebouwtjes of zelfs huizen leeg. Wat als een klas daar gaat zitten, gewoon een leeg huis tussen twee andere huizen in bijvoorbeeld. Dan zitten ze veiliger, minder opvallend en zullen sommige mensen dan wél durven hun kind naar school te sturen. Ik heb het de leraressen voorgesteld. Ze waren enthousiast, maar moeten nog nadenken. Als het door gaat moeten we gewoon met z'n allen, ouders en leraren, even flink iets opknappen voordat 1 september de scholen beginnen.'

Larissa 'Ik ben voor open scholen. Deze generatie moet niet een verloren generatie worden.
Het aanvallen van ons onderwijs is ook een doel op zich en daar moeten we niet aan toe geven. Bovendien; waar is het einde van deze redenatie? Moeten we ook niet meer naar de winkel gaan, of helemaal maar in de schuilkelders gaan leven, omdat huizen ook gebombardeerd kunnen worden? Nee. Ik geef ze dat niet, maar uiteraard is het aan iedereen om zijn eigen afweging te maken.'