![]() Blog 47 Tatjana; Dit zou een korte blog worden als stijlmetafoor voor: er is weinig nieuws te vertellen, maar dat is niet gelukt. Er is toch heel veel te vertellen. Er is weinig nieuw nieuws, maar dat is op zich niets goeds. De boel is gestagneerd, maar er verdwijnen wel steeds meer jongens in. Er dienen nu meer jongens die ik ken dan aan het begin. Er is een soort malen, wachten, stilstand. Iedereen is in slechte doen; pinnig. De publieke opinie, facebookposts, bellen met de dames; alles is pinnig en intern onderling afgeven. In plaats van de eerdere eendracht en elkaar omhelzen zit de neus van de ander nu heel snel terecht of onterecht verkeerd, of dat nu de politicus, de buurman, iemand van horen zeggen of de bekende zanger is. De Oekraïense zanger Babkin veroorzaakt illustratief een schandaal met een boze song, zelf net zo pinnig, over om welke redenen je allemaal verrader wordt genoemd en we we elkaar daarmee vergiftigen. Voor wie het verstaat hierbij een linkje (linkje Babkin) Tegelijkertijd is die priemende nauwlettendheid op elkaar juist heel erg nodig om bijvoorbeeld corruptieschandalen en misstanden aan te kaarten. Miroslav is bijvoorbeeld viral gegaan toen hij vanuit zijn ziekenhuisbed de bureaucratie van herkeuringscommissies aankaartte om ziektegeld uitbetaald te krijgen. De huidige vraag of er wel of niet verkiezingen moeten worden gehouden in oorlogstijd (discussie nummer 1) en op wie dan te stemmen (discussie nummer 2) dragen ook bij aan dit, ik noem het pinnig, klimaat. Het is een collectief proces en net zoals een familie wordt ook op elkaar afgereageerd. Ik denk dat het deze eeuwig kritische houding van het speelveld van de civil society in Oekraïne karakteriserend is en uiteindelijk heel hoopvol is voor de toekomst en grondige hervormingen. En laten we ook even alle vanzelfsprekendheden herwaarderen met oog op het gezellige alternatief om bij Rusland ingelijfd te worden; in Oekraïne mag het ten minste gezegd worden. Lyuda zegt 'Ja, Tanyush, zo is de tijd, zelfs geen depressie, maar een gevoel van een soort onbehagen, alsof je een steunpunt bent kwijtgeraakt en je het niet kunt zien, maar het leven gaat door. Je moet leven, dat is hoe we leven, wankelen, balanceren en leven.' Wachten op een doorbraak, op nieuws. Terwijl het beter is dan slecht nieuws. 'Godzijdank is het nog zo'. 'Слава Бога шо хоть так'. Ok. Ik laat het woord aan de dames. Leest u alstublieft door tot het einde, want eigenlijk gebeurt er toch best veel en dan kom ik nog terug met een paar praktische punten. ![]() Larissa heeft al meer dan een jaar geen nieuws van haar broer Slavik in krijgsgevangenschap. Hij werd gevangen genomen bij de overgave van AzovStal in Marioepol. Een eerste teken van leven verscheen toen hij als gewonde na het bombardement op de gevangenis met krijgsgevangenen op de Russische staatstelevisie 'geïnterviewd'. Vanuit zijn ziekenhuisbed werd hem gevraagd waarom zij Mariupol zo verwoest hadden. Zo weten ze dat hij leeft. Daarna niets meer. Soms reageert ze 'filosofisch', zoals ze het zelf noemt op de vraag wat dat met haar doet; 'Als het zo is betekent het dat het zo moet zijn. God verhoedt hem voor wat ergens.' Voor Slavik zet ik regelmatig een kaarsje. Maar ik weet hoe het met haar gaat. Ze verkeert in een diepe depressie die niet meer hysterisch is, maar gelaten. Ze heeft haar textieldruk bedrijf opgedoekt. 'Er komt niets meer uit mijn handen. Laatst kreeg ik een opdracht om mokken te bedrukken. Het was niet eens een creatieve opdracht. Ik heb drie dagen gestrest om te beginnen. Ik kan dit niet meer. We reageren allemaal op onze eigen manier op deze situatie, Tanyush. Jij zo. Ik zo.' Larissa is ervan overtuigd dat de stress van de oorlog mijn ziekte een handje heeft geholpen. Ik ben het daar niet mee oneens. Het antwoord op de vraag of er nieuws over hem is, is iedere keer een confrontatie met het verdrietige ongewisse. Daarom vraag ik het vaak niet meer. Ze zal het vertellen als er nieuws is. Ze kijkt uit naar dat haar vijf kinderen weer naar school gaan en ze zelf weer haar opleiding tot weefster zal vervolgen. Vrijwilligerswerk doet ze niet meer. De plek waar ze eerst camouflagenetten vlochten wordt 'Hoe zal ik het je zeggen, Tanyush, wordt 'gebruikt', je weet wel. Er is de wantrouwigheid dingen over de telefoon te zegggen in geval van afluisteren. Ik weet genoeg. Overal, ook in dorpjes, worden gebouwen in gebruik genomen voor huisvesting van militairen en daarbijbehorende aangelegenheden. Voor het geval dat. En dat blijft ook zo'n onuitgesproken hamer van Damocles. Wat gaat er gebeuren met de Sumy provincie? Elke dag is, soms onbewust, spannend. De beschietingen en bombardementen gaan door. Eer-eergisteren was een bombardement van Sumy zelfs hier nog in het nieuws. De grensplaatsen hebben het nu heel zwaar, waar men al gewend was aan dagelijkse inslagen. De mensen daar die toch niet van huis willen trekken naar een halte verder, naar bijvoorbeeld Shostka, waar nu veel vluchtelingen zitten. Dit leidt tot ongekende hoge huurprijzen, wat weer geheel in lijn met de publieke verontwaardiging leidt tot verwijten van profiteren van leed. Uit de blog denkt nog niemand aan vertrekken. Ik voel wel noodzaak mijn zolder te verbouwen. Larissa zegt: 'Waar kunnen wij heen met vijf kinderen?' Maar dat kunnen wij toch, mensen? Anja maakt zich klaar op weer een jaar online les voor haar zoon. In Oekraïne mogen alleen de scholen fysiek open die genoeg plek in de schuilkelders hebben voor de leerlingen die ze hebben. De school van Vanja, haar zoon heeft dat niet. Voor hoeveel kinderen in de schuilkelders heeft de school van jouw kind plek? Ook maakt ze zich weer op voor een nieuwe winter met stroom- en gasuitval waar de overheid voor waarschuwt. De wapenfabriek waar ze werkte is gebombardeerd, is overgeheveld naar een nieuwe locatie. Ze heeft helpen verhuizen en werkt nu daar ze daar waar het weer gebombardeerd kan worden, 'maar dat geldt in principe voor alle plekken.' In Oekraïne vindt nu een grootschalige militaire herkeuring plaats. Niet persé met dienst doen ter gevolg, wel vaak en zeker wel ter aanvulling van de vissenvijver. Haar man heeft nog geen oproep gekregen. Zijn broer wel. Hij vecht nu, daar waar het heet is. Haar bijenhoning-jaar is slecht geweest omdat veel van de klanten al zijn gevlucht. Julya is in Kyiv na het omkomen van haar man aan huis voor zichzelf begonnen in vrouwen-ontharing. Dat is echter 'een beetje erbij en soms tegen vrijwillige bijdrage'. Haar echte roeping en waar ze haar dagen voor inzet is voor 'de organisatie voor de vrouwen en kinderen van omgekomen strijders'. 'We zijn nu met meer dan 2000 leden (vrouwen) en ik haal er in mijn eigen rouw mijn vervulling uit. Sommige vrouwen hebben net hun man verloren en ik ben al wat verder. Dan kan ik hun psychologisch helpen en voel ik dat ik van betekenis kan zijn. Wel is ze heel negatief over het land en de mensen. 'Ik heb zelfs weerstand naar buiten te gaan in het park en weer die picknicks en het zwemmen te zien. Is er geen oorlog? Er wordt gedaan of de oorlog in het oosten is, maar het is de oorlog van ons allemaal. Ik vraag me regelmatig af of mijn man er wijs aan heeft gedaan in het leger te willen om die (scheldwoord) beschermen.' (Ikzelf sta iets anders in of mensen in tijden van oorlog mogen 'vieren/ontspannen', maar geef haar woorden door. Ik snap haar punt ook heel goed). Uit name van deze organisatie zet Julya zich nu heel veel in voor het inzamelingen van geld en goederen voor speelgoed voor kinderen van wie de vader is omgekomen, nieuwe camouflagenetten, signaalversterkers om van het front makkelijker naar huis te kunnen bellen en noem maar op. Het is echt een hele way of life, niet iets voor erbij, en she is on it. Ze is nu een beetje in de voetsporen getreden van haar zusje Yana, die al jaren zo leeft. Een benoemenswaardig persoon en een lokaal bekend persoon over wie ik toestemming heb te schrijven. Yana woont in Krolevets, de plek van Larissa, en is al vanaf de inval van de Donbass en Krim in 2015. Een actieve familie op het vrijwilligersfront. Het meest beeldend deze keer voor de situatie nu is het verhaal van Lyuda. Lyuda maakt zich klaar om eind oktober, begin november oma te worden. Haar oudste zoon is vorige zomer getrouwd met Julya (niet te verwarren met.... dit is Lyuda's Julya) en nu verwachten ze een kindje, een jongetje. Met man aan het front is zij vooral de deelgenoot in de zwangerschap. Elke dag belt Julya haar en ze doen samen al die dingen als kinderwagen uitzoeken, uitzet kopen en doktersbezoeken. Het is geen makkelijke zwangerschap. In de vorige blog kon je al lezen hoe Julya in het ziekenhuis lag met bloedingen en belde met Miroslav in een ander deel van Oekraïne die ook in het ziekenhuis lag met granaatscherven. Daarna is ze weer thuis gekomen en nog een keer opgenomen met bloedingen. En nu nóg een keer wegens gebroken vliezen. Lyuda, behalve schoonmoeder ook voormalig kinderverpleegster, reist iedere keer met haar mee naar Sumy, de provinciehoofdstad en staat haar bij. Nu ook. 'Het is de stress. Dat is het. Ik ben nu heel druk met hun huis. Terwijl we in het ziekenhuis waren belden de buren dat er vanuit Julya's appartement water stroomde in hun huis. Dus ik snel daar naartoe (vier uur met de trein) en bleek dat de boiler was geknapt en het hele huis blank stond. Dan volgt er een technische uiteenzetting, maar waar het op neer komt is dat Lyuda nu de verbouwing van het hele appartement op zich neemt. 'Alle vloeren en muren moeten opnieuw. Ik kan heel veel zelf, maar niet electra of een hele keuken plaatsen. Dus zochten we een verbouwer. Elke keer als de verbouwer komt moet ik daarheen. Hij belt heel vaak als ik al onderweg ben; ik kom een half uur of twee uur later. Ik zeur niet, want weet je hoe lang het heeft geduurd om een verbouwer te kunnen vinden? Er zijn geen vakmannen meer over. Ze zijn hier weggetrokken of vechten in het leger. Lyuda is mijn eeuwige optimist. Ze zegt: 'Gelukkig dat dat nu allemaal gebeurt voordat de baby komt en niet daarna.' Beat that. En; 'Gelukkig is Julya sinds afgelopen zaterdag weer thuis. En de baby weegt al 1850 gram. Die haalt met gemak zijn 3 kilo.' Julya wil graag dat haar man bij de bevalling is, maar wie weet of dat lukt en of hij vrij krijgt. ![]() 'Met mijn man en zoon vind ik het nu zo lastig om te praten. Ze zijn zo gespannen en boos. Met mijn man moet ik zo zorgvuldig mijn woorden kiezen dat ik helemaal niet meer weet wat ik moet zeggen. Laatst vroeg ik; 'Hoe zit het daar? Weet je al wanneer je wordt gerouleerd (gewisseld om vrij te krijgen om op korte vakantie thuis te komen) en hij barstte uit: 'Over welk rouleren heb je het?! Er zijn helemaal geen mensen om mee te rouleren! Laatst barstte hij zelfs uit toen ik vroeg of alles goed was ('normal'no'). 'Hoe bedoel je 'goed?' 'Ik weet niet wat jouw definitie van 'goed' is!' Ik weet helemaal niet meer wat ik tegen hem kan zeggen. Mijn zoon is ook zo. Laatst is hij over de telefoon zo uitgevallen omdat we de verkeerde literhoeveelheid in de nieuwe boiler hadden, dat ik heb opgehangen. Miroslav, haar zoon dus, is na revalidatie van zijn verwondingen weer terug het leger in. Hij vecht echter niet meer met zijn vader samen in het lokaal bataljon van Shostka. Hij zit nu na maanden trainen bij de nationale elitegroepen. Ze zijn wel weer bij elkaar in de buurt gepositioneerd. Beiden zitten om de stad Lyman heen, boven Bachmut. Wie het nieuws volgt, weet: Dat is actief gebied. Ik vraag ook de grotere dingen, zoals de toekomstperspectieven en het verloop van de oorlog. Vitalik, Lyuda's man antwoordt typerend gevat; 'Die kan ik vanuit mijn loopgraaf niet zien.' Een oude vriend belt vanuit het front, ook bij Lyman met de vraag of het mogelijk is zijn vrouw en dochter te huisvesten in Nederland, het liefst bij mij in de buurt. Hij komt ook uit Shostka en heeft zijn vrouw eindelijk kunnen overhalen te vertrekken omdat 'ik niet echt kan zeggen dat we verliezen, maar ook niet echt dat we winnen. Mijn perspectieven over de toekomst zijn een stuk slechter geworden. Ik wil dat ze daar weg gaan.' Julya stuurde Miroslav verschillende foto's van varianten van kinderbedjes. 'Welke zullen we nemen?' 'Wat vindt je van deze?' 'en van deze?' enzovoorts. Miroslav antwoordde: Kies jij maar uit welke jij het mooiste vindt en het comfortabelst. Jij gaat het gebruiken.' Julya antwoordde; 'Hoezo 'ik ga het gebruiken'? We gaan het toch samen doen? Jij komt toch straks thuis en dan gaan we beiden 's nachts opstaan en het samen gebruiken?' Hij antwoordde kort; 'Was dat maar zo.' Ik wil afsluiten met een plaatje en nog wat praktische punten en vragen. Gelukkig hoeven we niet alles zelf te doen. Het doek Life Force is indestructible (je kunt nog steeds bijdragen voor krachtiger en sterker terugkomen. http://Gofund.me/4713d194) is klaar en in mijn handen. Dat is geen klein moment. Het is prachtig. Laat het schijnen en kracht brengen. Tot de onthulling kan ik het helaas niet laten zien. Hiervoor ben ik op zoek naar locaties waar het kan hangen en kan inspireren, dienen als krachtbron of informeren, bijvoorbeeld op locaties waar Oekraïners komen of waar men bewustzijn brengt over oorlog. Als je iets weet of met mij wil sparren neem dan contact met mij op: tatjanakirienko@gmail.com of 0647794902
En helemaal als laatst wil ik afsluiten met een lied dat ook zonder woorden te verstaan is en die ook diepte schoonheid geeft.
0 Comments
Tatjana 24 februari. De dag waarna iedereen denk ik nooit meer hetzelfde zal zijn en de dag die ook denk ik altijd een kaarsje zou hebben. Eén jaar. Wat hebben we geleerd? Een beetje van mijzelf en het meeste van de dames: Een herschikking van wereldbeeld, mensbeeld, opvoeding, mensenkring, prioriteiten in het leven. Wie we zijn, wie we kunnen zijn, met wie we één zijn en wie we willen zijn. Wat en wie er toe doet en wat 'pustyaki' zijn: inhoudsloze zaken. Bidden en dat je kunt bidden om wapens. Wie er wel en niet is in slechte tijden en dat die uitkomst best wel verrassend kan zijn, ook in positieve zin. Hoeveel liefde er is. Dat in donkerte veel mensen juist extra gaan schijnen als ijverige glimwormen en hoe belangrijk die hand op je schouder is. De wie is wie van onze nationale legerleiding. Hoe veel je kunt houden van en ook hoeveel je kunt haten. Hoe groot oorlog is; in omvang en diepte. En dat aan de andere kant van de wereld er iemand van door zijn knieën kan vallen. 's Winters leven met periodes zonder verwarming en elektriciteit. Het Ternopil-baterij-lampje maken en hoeveel je ogen wennen aan leven met dat lampje. Dat alles went, maar sommige dingen nooit normaal worden. Het belang van een goed functionerend leger. Dat niemand hieronder normaal kan blijven en dat iedereen op zijn eigen manier gek wordt. Tekenen en weven. Hoe goed je leefde en waarover je je toen druk maakte. Hoe gelukkig je was. Dat Kaliber-rakketten niet in een rechte lijn vliegen, maar kunnen bijsturen in de lucht en dat er daarom meerdere provincies om één raket heen luchtalarm hebben. Dat de gezondheid van lichaam en geest écht wel samen hangen. Dat er soms over juist de allergrootste dingen niets te zeggen valt. Wat theorieën teweeg kunnen brengen. De onwrikbaarheid van roots. Het leren onderscheiden van het geluid van verschillende bommen door de lucht. Dat we te dicht op de grens wonen voor luisteren naar het luchtalarm, als de bom voor ons is, is het luchtalarm nog niet af gegaan en als het wel afgaat is het vaak voor andere plekken verder in Oekraïne bedoeld. Van slapen in je kleren om klaar te staan naar luchtalarmspijbelen of in een badkuip liggen. Dat schijnt je ook te helpen. Hoe ik onder de indruk ben van onze militairen. De kracht van de moestuin. Hecht niet teveel aan je plannen voor volgend jaar. En ook leer ik van de dames: blijf altijd bezig. Doen ze niets, dan gaat het gewoon bar slecht met ze, want dan komen alle gedachten en angsten als monsters onder het bed vandaan boven drijven. Hebben ze wel iets om handen: gaat het écht veel beter. Laat altijd het wiel, al is het langzamer, draaien; al ga je doperwten tellen. Wie zich neer laat strijken in de derrie van de gedachten en het moedeloosheid wordt een beetje zo'n Waterhouse-neergevleidde schim in de dampen van het moeras. Super bedwelmend en super moeilijk vanuit dat standje weer op te staan. Vindt iets om aan bij te dragen aan hetgeen je belangrijk vindt. Zamel garen in, weef rushniki, maak Molotovcocktails, houd bijen, heb een moestuin, knoop camouflagenetten, breng boodschappen. ![]() Larissa is daar mijn grootste voorbeeld van. Ze heeft de vaart er weer in. Ze weeft nu elke dag voor haar opleiding. Ze tekent 1x per week. Hiervoor had ze nooit getekend. Larissa heeft ook een nieuwe poes, van een vriendin die een plaatselijke asiel runt. ![]() Haar gemoed is veel gemoedelijker. En weer veel kletseriger. Ze deelt met trots haar eerste gewoven tafelloper. Bijzonder hoor, de functie van de kunsten in barre tijden. Eten en onderdak ect zijn primair belangrijker, maar in tijden van grote ellende kan het creatieve je juist weer redden. Ze heeft een inzameling gestart van vodden en garen bij het plaatselijke rushniki-museum. Hiermee worden kleden voor het leger gemaakt. Zie hier een video-tje van hoe de oma's van mijn dorpje der dorpjes zich inzet. Van camouflagenetten tot bolletjes, thee en gevouwen engeltjes. Ik voel ontroering en hoop. Als dit één dorpje is, wie kan dit volk dan ooit overheersen voordat de laatste hooivork kapot is? En zelfs dan heb je nog een stok. En ook leren we dat een jaar gewoon te lang is, zelfs voor de meest optimistischen onder ons. Lyuda is geknakt. Niet geknakt; gebogen. Ze heeft het niet meer uitstekend. En ik ben daar best wel van onder de indruk. Het is alles; De kou, de elektriciteit, de hele oorlog, het duurt te lang en het pakket dat niet aankomt (daarover onder meer in de Crowdfundupdate). Gelukkig komt het doek een paar dagen later na dit typen wel aan. We pakken samen de stoffen uit als pakjesavond via Zoom. Aan het eind is haar enthousiasme en meedenken weer terug en glimlach. En zij is wel even zoet met dit doek. Goed zo. Het is zo belangrijk iets te doen te hebben. Helaas is het een paar dagen later zo: Lyuda 'We hebben wat zware dagen gehad. Gisteren kwamen Vitalik en Miroslav (man en zoon) afscheid nemen. Ze zijn overgeplaatst. Naar 'daar'. Naar waar het nu heet is (het front), maar waar mogen ze niet zeggen en weet ik niet. Ik weet ook niet of ik het wil weten. Ze mogen ook niet bellen en ik moet gewoon wachten op een signaal van hen. Ik zei tegen mijn man: Ik heb hier een slecht gevoel over. Veel slechter dan in 2014 (toen ze ook al vochten in de Donbas). Hij antwoordde; 'Dat dat is omdat je de zorgen en angst al kent.' 'Misschien. Maar ik heb hier een slecht gevoel over. Miroslav (de zoon) was net een paard die te lang op stal is geweest. Er was zelfs een bepaalde drift om daarheen te gaan. Mijn man die was wat rustiger, wat stiller. Ze hebben allebei de hele tijd gewaarschuwd: 'Vroeg of laat gaan we hier weg en naar het front'. Natuurlijk moeten die jongens die daar nu zitten ook afgewisseld worden. Ze hebben lang hier gezeten waar het rustig is. Hier konden ze thuis komen om te wassen en kon ik ze cake meegeven. Dat is nu over. Nu is het zover. Zo. Nu weet je het. En ik wil er verder ook niet meer over praten. Ik wil ook niet dat je mij nu elke keer gaat vragen hoe het met ze is. Mensen die dit gehoord hebben bellen nu natuurlijk ook. Ik neem niemand op. Ik zal je af en toe een 'Ze zijn oké' toewerpen, maar erover praten; Nee. We gaan dit dragen in stilte, want we weten genoeg en wat valt daarover te zeggen. Ik voel zoveel onmacht, Tanyush, niets te kunnen doen, zelfs over het lot van mijn dierbaren. En Ik voelde zoveel haat naar de Katsapi (raad maar wie de Katsapi zijn). Een bom op hen en allemaal en dood. Hoe durven ze zo ons leven te ontregelen. en nou zitten mijn mannen daar. Zoveel haat. Toen zij hier waren om hun spullen te pakken liep over jouw tekening op de grond heen en opeens begreep ik haar, de emoties van het meisje op het doek. Zij en ik waren dezelfde. En ik voelde jouw emoties van hoe je hier maandenlang aan hebt gewerkt. Ik voelde ieder's emoties. We waren allemaal verbonden.' (als het niet zo verdrietig was, zou ik gevleid zijn) 'En nog steeds voel ik allerlei emoties, afwisselend en tegelijk. Ik heb ook al een paar keer geademd in een plastic tasje (tegen het hyperventileren) en heb een paar keer gedacht; krijg ik nu ook paniekaanvallen? Anja 'We zijn net verhuisd naar een huis aan de overkant van de straat waar we jarenlang rustig aan aan geklust hebben. Dat is een verhuizing van 50 meter. We wonen nu groter en er is voor iedereen een kamer om zich terug te trekken. Dat is veel fijner. Ik zit nog thuis met Iwan (de zoon) om hem thuisles te geven, al is gelukkig soms de school weer een dag open. De elektriciteit is al twee weken niet afgesloten meer geweest. Aan iedereen merk je: Een jaar oorlog is te lang het humeur hoog te houden. En als je zelf zo bent, kun je ook niet anderen opbeuren. Iedereen zit veel binnen. We zijn allemaal zo. Ze waarschuwen de hele tijd voor een nieuwe massale inval op 24 februari. De Russen zijn er dol op iets te doen op symbolische data, feestdagen en jubilea. Dat drukt op het collectieve gemoed. Daarom wordt er nu ook veel voorbereid en worden alle mannen opgeroepen voor herkeuring voor het geval dat. Mijn man heeft nu ook een oproep gekregen. Zijn drie broers ook en die zijn ook kort geleden in militaire training gegaan. Iedereen krijgt nu een oproep voor keuring. Hij heeft nooit gediend en is ooit vijftien jaar geleden afgekeurd, maar ik denk dat ze hem nu wel nemen. Waarom niet? Hij is fysiek gezond. Je weet hoe hij is: gesloten. Hoe erger iets is, hoe geslotener hij wordt. Nu praat hij helemaal niet meer, net zoals bij het uitbreken van de oorlog. Hij bereid zich intern hierop voor. Hij is in transformatie. Hij zegt dat hij zich het meeste zorgen maakt over zijn bijen. 'Als ik er niet ben gaan al mijn bijen dood. Al mijn werk van zeven jaar is voor niets geweest.' Ik heb natuurlijk aangeboden dat ik de bijen kan verzorgen als hij er niet is. Dat wil hij niet. Hij blijft maar zeggen; 'Ze gaan dood.' Ik kan ze niet zoveel liefde geven als hij, maar ik kan wel handelingen uitvoeren. Ik snap niet waarom hij mij zo afhoudt en voel me ook beledigd dat hij mij zo weinig vertrouwt met zijn bijen. Ik denk dat ik de beste variant ben die hij heeft, maar als hij in het leger gaat, moeten we praten en moet ik het leren en niet pas de laatste nacht instructies krijgen. Een jongen kwam bij ons die aan het front had gevochten en nou weer terug is geplaatst naar rustigere gebieden. We zaten met verschillende mensen aan tafel, en opeens, ik weet nog steeds niet waardoor, reageerde hij heel boos en werd hij steeds bozer en op gegeven moment stond hij schreeuwend aan tafel; 'Of wij wel weten waar hij allemaal is geweest en wat hij allemaal heeft gedaan en wat hij daar allemaal heeft gezien en of wij wel weten hoe het is om de ingewanden van je kameraad te verzamelen in een doos, zodat je nog weet wat bij welk lichaam hoort'. Iedereen was stil en niemand wist zich goed raad. Hij werd buiten gekalmeerd door andere mannen, maar het was niet meer hetzelfde aan tafel. Ik wist wel: die jongen zoals we hem kenden, komt niet meer terug. Die is nu heel veel veranderd. Twee dagen later belde hij mij om te zeggen dat hij niet weet waarom hij zo had gedaan en dat hij zich nog nooit eerder zo tegen mensen heeft gedragen. Ik denk dat Oekraïne veel van zulke jongens krijgt de komende jaren.' ![]() Crowdfund-update Ik ben een beetje drentelend en ook gespannen stil geweest rondom de Crowdfund. Dat is wegens een knap staaltje ironie van het lot, dames en heren. Nog nooit heb ik met een pakket gehad wat ik nu heb. Dit ene pakket met ontwerp en stoffen en fournituren voor het doek 'Life Force'. Dat juist nu het allerbelangrijkst is om door de vrouwen daar genaaid te worden. Dat wordt bekeken en gedragen door een hele circel mensen (111 & counting) met het ontwerp waar maandenlang mijn ziel, zaligheid en verwerking in ligt. In dit pakket zit zoveel energie! Nou..... Dit pakket is sinds 1 november inmiddels al drie keer Europa door gereisd! (lonesome cowboy, ondergaande zon en cactus-emoticons!). Mini intro: Officieel moet elk lapje, ook die zo groot als twee vingers uit elkaar een certificaat van oorsprong hebben bij de invoer in UA. Dat is dus een mate van verlammende, gierende bureaucratie in welke corruptie weer heel goed wortel kan schieten, maar dat is een andere zijtak. Dit is voor mijn doeken met ca 50 soorten verschillende rest-lapjes gewoon .... niet bestaand/onmogelijk. Dus het heen-pakketje sturen wij altijd als particulier Dit weet ik. Vrij consistent en ook wel langdurig weet ik dit al. En toch: Opeens stuurde ik juist dit ene pakket als zakelijk! Bovendien vulde ik een hele hoge waarde in voor de inhoud. 'Dit pakket is mij heel veel waard', herinner ik nog. Alleen de douane heeft dus geen aanvinkhokje voor 'emotionele waarde'. Alle pakketjes boven een bepaalde waarde moeten gegarandeerd via de douane gecontroleerd. Waarom deed ik dit alles zo? Ik heb geen idee. Overmoedige heropstart-Euforie? Denken: 'de douane heeft nu wel wat anders te doen?' Verstandsverbijstering? Verbijstering vind ik zo zelf-bestraffend, maar ik heb mij minstens verbaasd en op mijn achterhoofd gekrabt over mijn verstand en ook wel draaien om de oren gehad via de telefoon van Lyuda, hoor! Dus: Het pakket werd tegengehouden door de douane in Kyiv. Het kon niet door naar Lyuda en ik kon de documenten niet leveren. Een beetje rockvast was het. Lyuda heeft zelfs een export/import specialist gecontacteerd of die nog wat kon oplossen: 'Wat is het gewicht van de desbetreffende zending?' '9.5' '9.5 ton? '9.5 kilo' U snapt, wij vallen niet echt onder de klandizie van de importspecialist-bedrijven. En de prijs van een exportspecialist valt niet echt te verhalen op één doos. Lyuda heeft verschillende officiële verzoeken moeten schrijven aan de douane om het pakket wat vlotter en gegarandeerd retour te sturen, anders kan het zomaar zo'n spookpakket achterin wat daar jaren achterin de loods gaat dwalen. De UA-douane deed het wel keurig en het pakket was vrij vlot, we zitten op 30 december weer in Nederland en in handen van PostNL.'Joepie! Nu is het avontuur voorbij, zo dichtbij, ik kan het bijna ruiken! Nu z.s.m. herpakken en opnieuw opsturen.' Ik kreeg een bericht van post NL dat het retour leveren 10 tot 12 weken kon duren. Pardonaisse? Toen was verbijstering zeker wel het goede woord. Amehoela en ammenooitniet ga ik keurig tien á twaalf weken wachten op het pakket. For the sake of all sanity; I will not! Dit is het pakket waar ik wekenlang minstens twee keer per week voor in de wachtrij van de klantenservice van PostNL hing (ik heb er zelfs een sneltoets voor, haha)! 'Retourpakketten hebben geen prioriteit', zeggen ze als reden voor de tien weken. Ik heb hen gezegd dat dit zeer onjuist is. Dit pakket heeft voor mij zeer veel prioriteit. Twee keer per week heb ik hen gevraagd waar het pakket is, wanneer het komt, of er nieuws is. Ik heb gezegd dat ik desnoods zelf met autootje het pakket kom ophalen. Ik heb wel heel veel 'begrip' gehad, maar niemand wist iets, niemand kon iets zeggen. U moet gewoon wachten, mevrouw(tje) Over dit pakket ben ik inmiddels vier onderzoeken begonnen. Dat kun je bij Post-NL doen met zulke pech-pakketten, dan gaan ze dingen uitzoeken in hun systeem. Op de laatste kwam het antwoord, er was nieuws in het systeem te vinden: 'het pakket is gisteravond, 24 januari ontvangen door de douane in Kyiv' Ze hebben het pakket weer retour naar Oekraïne gestuurd.... Gekwadrateerde verbijstering is het goede woord Dit pakket komt zonder verandering immers weer in dezelfde situatie bij de douane in Kyiv! Werkelijk, hoe krijgen ze het voor elkaar. En ik zat er nog wel zo bovenop... De post en communicatie mogen dan wel allebei onder dezelfde godheid Mercurius vallen, maar het één betekent overduidelijk nog niet automatisch het andere. Wat een absoluut des-functioneren, wat een indrukwekkend gepruts en geflater en interne onverbondenheid. Ik heb voor het eerst in mijn leven een klacht ingediend. That'll teach them! Nee, ik weet ook wel dat zulke gigantische organisatiestructuren er niet een nacht minder van zullen slapen. Lyuda heeft daar, waar het pakket inmiddels wederom door de douane was tegengehouden, met Jan en alleman gebeld en geschreven en is uiteindelijk aan de telefoon gewoon net bij de juiste, lieve mevrouw van de post in Kyiv terecht gekomen. (Dat is trouwens extra uitdagend met de gespreide energie-blackouts door het land.) Die wist een manier om het te kunnen veranderen naar een particulier pakket en het zo door kunnen laten van de douane. Er komen wel extra inklaringskosten bij, maar inmiddels: Halleluja, met alle liefde, als het pakket maar goed terecht komt. Praten met een mens, vooral één met gewoon wat ruimte van binnen en inleving, blijft toch gewoon zo essentieel in onze mensheid. Vanochtend kreeg ik, drie volle maanden na het versturen, bericht van Lyuda dat het pakket van Kyiv onderweg is naar Shostka, Lyuda's stadje. Ik durf niet meer te zeggen dat het nu acher de rug is, maar ik kan er niets aan doen, ik kan de champagne al bijna ruiken. Dit behoort hopelijk binnenkort tot de archieven van de kronieken van Life Force als gewoon een heel bijzonder verhaal over een pakket wat inmiddels als wereldwijzer is dan ik. Update paar dagen later: en nu heeft ze het. Garcon; Champagne. Voor wie alsnog wil bijdragen aan dit bijzondere project https://www.gofundme.com/f/LifeForceIsIndestructible Door Tatjana Kirienko Julya kan nog niet praten. Ze is nog niet in staat. U kunt zich voorstellen. Ze nam niemand op, ze deed voor niemand open. Wat valt er ook te zeggen? Ik heb wel met de zus gesproken en met de moeder geschreven. Moeder en twee zussen zaten met haar in haar appartement in Kyiv, die ze nu overdoet aan de broer van haar man, waarmee ze in dezelfde portiek wonen. Julya gaat terug naar Engeland omdat Alyosha dat zo wilde. Hij heeft dat gewond nog gezegd: dat ze nog niet terug moet komen. Julya wilde juist in augustus terugkeren. Omdat dat ongeveer zijn laatste wens was, gaat ze terug. Dat was voor het laatst dat hij richting kon geven aan de toekomst van zijn gezin. Ik heb haar (en de andere vrouwen) met de donaties van de blog 130 euro kunnen sturen, voor een bijdrage aan begrafenis of reis of waarvoor dan ook. Dat komt waar dan ook goed terecht. Ik weet gewoon net iets meer over hoe het is gegaan. Hij heeft een paar dagen zwaargewond in het ziekenhuis gelegen. Dat is toen Julya terug werd geroepen. Hij heeft een paar dagen vol gehouden om hen nog te kunnen zien, maar niet meer volgehouden. Toen zij onderweg was, is hij overleden en blijkbaar heeft ze dat wél onderweg te horen gekregen. Hij is begraven in Kiyv op een militaire begraafplaats. Alyosha was ook overgestapt op Oekraïens en praatte de laate twee weken alleen nog maar Oekraïens. Hij vond het moeilijk maar hij deed het wel. Zijn nieuwe hobby sinds een paar jaar was bergbeklimmen. Dat deed hij vaak in het weekend met Julya. Lyuda is het eens met dat Julya en dochter voorlopig in Engeland blijven. Dat is fijn :) 'Ik heb ook met mijn nicht die sinds twee weken weg is met haar zoon gebeld. Ze zitten nu onder Praag. De overheid betaalt hun kamer. De jongen Kiril gaat naar taalcursussen en zij heeft al een baan als inpakker gevonden. Ik zeg tegen hun: Denk er niet aan terug te keren, laat de kinderen hier ver van blijven. Straks gaan ze als het nieuwe schooljaar begint nog scholen denazificeren (=bombarderen) en dan zeggen ze gewoon dat er Nazi's zitten. Ik acht ze in staat. Lyuda is vooral heel druk bezig met alles voor de bruiloft voorbereiden; het naaien van de traditionele blouses en al het andere; koken, boodschappen. We hebben een locatie voor het feest gevonden aan de rand van de stad omdat daar minder kans is op beschietingen. Met Lyuda had ik het erover. Toen de oorlog nieuw was voor iedereen hadden wij beiden een meltdown te horen dat de grootste kerncentrale van Europa (6x zo groot als Tjernobil) gebombardeerd werd: vertel al je vrienden 'to close the sky' in heel veel decibel. Herinneren jullie dat nog? Dat is zoveel levens geleden. Inmiddels horen we deze week dat die centrale (inmiddels ingenomen) juist wordt gebruikt als wapenopslag. En onze reactie is niet meer heel veel decibel, maar; 'Bring it on, whatever' Over al, al, al het gebeurde, de diepte en de omvang, maak ik nu, na maanden verlamming een doek. Na inslag komt uit- en verwerking. Hier een paar stukjes schetsen. Elke dag werk ik eraan. Zelf-therapie en een hele diepe dive into Slavische en universele Oer-beeldtaal. De uitwerking van een beeld dat ik de eerste dagen van de oorlog zag. Waar je bombardeert groeien weer nieuwe wortels. Het 'niet bestaan' van uitroeiing. Het leven zal altijd winnen. Het zijn duistere duisternissen waar je uit vandaan komt. Daar waar je geest nog nooit was geweest qua mogelijkheden. Het is ook hetgeen waarboven je herrijst. Of je fiets recht staat? Of je tand krom zit? Je tasje bij je bank paste? Of je een pukkel hebt? Werkelijk: who did ever care? Ik weet niet of het een gezonde staat van zijn is, maar het is een staat van zijn; die je doet herrijzen van dit al. En die zelfs doet verwonderen; Laatst zag ik een Post van een Oekraïener die zei; Poetin bereikt wat Oekraïne anders nog honderd jaar had gekost. En ik dacht na. Ja. Putin en zijn invasietroepen doen al het tegenovergestelde bereiken. EU, Navo; is waardevol, maar extern. Intern; stapt iedereen; in ieder geval die ik ken in mijn Russischtalig gebied over op Oekraïens. Ik hoor het zelfs bij mijn oudere oom en tante, mijn peetvader, Julya. En metoo. Ik leer nog steeds elke dag Oekraïens. Ik lees dat er een run is op Oekraïense geschiedenisboeken. Iedereen verdiept zich. Nergens wordt meer Russischtalige muziek gedraaid. Zorgt Putin voor een werkelijk Oekraiense renaisance? Maar dan moet er wel wat overblijven. Wanneer is het kantelpunt van destructie naar creatie? Waar blijven degenen op wie een wederopbouw kan leunen? De oorlog neemt de besten, is een veelgehoord uitspraak nu. En ik vind het hartverscheurend steeds meer kloppen. Gisteren kwam er weer nieuws. Elke keer rekt het hoofd een beetje verder op. Het bombardement op een gevangenis met krijgsgevangen in Olenivka, Donbas. 60 doden; een paar keer zoveel gewonden. Dat is ook hier nu overal in het nieuws. Larissa's broer zit daar. 'Hij heeft het zelf gezegd dat hij in Olenivka zit toen hij belde. Hij heeft ook nog op zijn moeders verjaardag haar een bericht gestuurd via zijn vrouw. Dat was 26 juli. Maar ik voel in mijn ziel dat hij niet onder de slachtoffers zit, maar een bevestiging zou fijn zijn. Totdat we meer nieuws hebben valt er niets te doen.' Larissa is volledig van hout/apathisch. Ik persoonlijk vind die verontrustender dan haar gebruikelijke decibellen als er iets mis is. Op dit moment heb ik net de dodenlijst binnen, om door te sturen naar Larissa. Maar ik durf niet. Ik durf niet in te kijken en ik durf het niet door te sturen. Ik wil niet ik durf niet ik wil niet ik durf niet. Ik struisvogel. Ik schrijf eerst nog even deze blog. Daarna stuur ik het door. Ik beloof het. Weet je; Soms wilde ik dat dit de meest saaie blog was ooit. Deze blog is geen doel op zich. Het is een brug. Ik wilde zo graag dat; 'Ze hebben hun aardappelen geschild' het nieuwsbericht was. Het rekeningnummer om geld rechtstreeks naar deze vrouwen te sturen is: NL80 KNAB 0410 5109 04 t.n.v. T. Kirienko / Curtainenko Negentig procent van het ingezamelde geld gaat rechtstreeks door.
Tien procent gaat naar het duurzaam mogelijk maken van deze blog. Jullie lezen dagelijks de ontwikkelingen. Dat is hoopvoller dan de eerste dagen leek. Het 'nieuwe' geld wil ik gewoonweg: over de vier vrouwen verdelen. Écht naar hun inzicht te besteden. Voor hun gezinnen óf voor anderen, van macaroni tot kruisraket (wees niet bang voor het laatste, ze kopen geen wapens, want die zijn al in gebruik). Ik wil even de situatie schetsen, het is geen tijd van teddyberen. én ik acht hun oordeel hierin hoger dan mijn belering. Door Tatjana Kirienko Lieve Iedereen. Niets geen cliffhangers. Ik begin meteen met het grootste nieuws. De broer van Larissa heeft zijn vrouw gebeld. Inderdaad uit krijgsgevangenschap. Inderdaad vanuit bezet gebied. Larissa: 'Hij zei dat hij 'ok' is en 'normal'no' te eten krijgt, maar wat ook anders te zeggen? Het kan zijn dat je geen ongerustheid wilt doorgeven en die gesprekken zijn zeker weten niet vrij. Er zit altijd iemand naast. Maar we weten nu dat hij leeft. Beter bewijs kan er niet zijn. Die ene grote vraag kunnen we nu achter ons laten. Dat laat nog heel veel andere vragen; Hoe hij terugkomt. Hij het met hem gaat. Hoe de behandeling is en nog veel meer. Zijn vrouw zei dat hij heel neerslachtig klonk, maar ik denk; hoe kan het ook anders. Een hele hoop heeft zijn vrouw niet gevraagd. Ze had een briefje met vragen die ze moest stellen gemaakt en het gesprek gerepeteerd. Toen hij werkelijk opeens belde: Was ze alles vergeten.' Een aardbei van Anja en de 'Kompot' die ze ervan heeft gemaakt. Anja vertelt: 'Ik wil graag vertellen over iets wat nu veel onrust veroorzaakt in huizen. Mannen krijgen nu een oproep voor herkeuring voor het leger, ook zij die al afgekeurd zijn. Mijn man is ook afgekeurd voor militaire dienst. Persoonlijk heeft hij nog niet zo'n oproep gekregen, maar allemaal mannen om hem heen wel.' Ik vraag haar of dit een mobilisatie is en of dat nodig is: klopt het niet meer dat er meer vrijwilligers zijn dan wapens, zoals in het begin? (ter herinnering: de rauwe statistieken van 200 tot 1000 doden en 4 keer zoveel gewonden per dag aan het front, zie vorige blog) Zij zegt: 'Bij sommigen, die nog nooit een geweer hebben vastgehouden, zorgt dit voor onrust, maar ik denk zelf dat ze gewoon bezig zijn met een her-inventaratie. En misschien gaan ze alvast lessen geven in bijvoorbeeld hoe een geweer vast te houden.' Anja vertelt verder: 'Wij hebben het heel druk. Wie op het platteland woont heeft het altijd heel druk; vooral deze lange, lichte dagen. Er is een spreekwoord: 'een zomerdag voedt de rest van het jaar'. We zijn vaak pas weer om half elf binnen en het zijn hele fysieke dagen. We helpen mijn schoonouders met hooien (gedroogd gras van velden op de wagen gooien voor als voeding voor de koeien van het dorp in de winter). We zijn nu onze honing aan het slingeren waarvan we een deel verkopen aan bekenden en klanten. Mijn vriendin in het dorpje (jullie bekend) plukt bij haar in het bos heel veel bosaardbei om geld te verdienen voor haar en haar drie dochters en ik help haar hier met dat verkopen. In het algeheel ben ik extra voorraden aan het aanleggen voor; wie weet. En wie weet of de elektriciteit het blijft doen in de toekomst. Ik doe nu echt weer op oma's manier: inmaken in weckpotten. Ik heb heel veel aardbeien en bessen ingemaakt tot 'Kompot' (fruit-limonade), en ik draai worsten.' Tatjana We hebben met Anja veel een soort maatschappelijk filosofische gesprekken. Vergelijking NL/EU/UA. Zoals: Hoe waardevol het is dingen zelf te 'kunnen'/te weten hoe. Hoe waardevol dat skill-pakket en de kennis van onze oma's zijn. Bijvoorbeeld: hoe te planten, planten en hun werking te herkennen, hoe dieren te houden, paddestoelen te zoeken, mechaniek te repareren, ect. Ook in Oekraïne (net zoals wereldwijd, dat heet urbanisatie) gaat deze kennis in rap tempo verloren, omdat iedereen in de stad met de supermarkt gaat wonen. Wat hier weer gezocht wordt met cursussen, Do it yourself, oude wijsheid, zelfvoorzienendheid, leemwoningen ect; gaat daar juist verloren. Ook met een reden. Het is geen romantiek dagenlang met je level-1 levensonderhoud bezig te zijn. Het is alleen romantiek voor hen die een keuze hebben, denk ik, en misschien ligt daar juist de middenweg, van wel ontplooiingsmogelijkheden hebben en comfort mogen kiezen. Ook hebben we het bijvoorbeeld over hoe een maatschappij omgaat met ouderen. Ik vind Nederland heel horizontaal gelaagd: leeftijdscategorieën gaan vooral met leeftijdgenoten om en er is heel weinig verticale interactie en kennisuitwisseling. In UA is het gebruikelijk dat de grootouders in huis blijven wonen en een grote rol hebben bij de opvoeding van de kleinkinderen. Ook niet alleen romantisch. Anja heeft in haar eentje (terwijl man werkte) drie jaar lang haar baby verzorgt én haar bedlegerige oma verzorgt. Anja 'Dat waren echt mijn zware jaren. Ik was alleen maar aan het verzorgen. Daardoor, én gek genoeg door de oorlog, weet ik heel goed wat ik wil. Ik wil mij ontplooien. Ik wil niet meer in de fabriek werken. Ik wil digitaal vanuit huis kunnen werken en mijn yoga weer oppakken. Daarom had ik het geld gereserveerd voor de cursus. Alleen nu we het zo druk hebben; denk ik dat ik dat even uit moet stellen tot de herfst. Wel wil ik zeggen; heb je gehoord van de Oekraïense bevolkings-inzamelings-actie om een Bayraktar te kunnen kopen? (Jullie nu ook bij deze) Dat zijn er vier geworden. En Turkije geeft er nu ook drie gratis.' Trots: 'Ik wil iedereen zeggen dat wij daar ook aan deelgenomen hebben.' Tatjana Met Larissa heb ik het bijvoorbeeld over het onderwijs en zij zegt; 'Het oude onderwijssysteem maakt dat mensen chronisch onzeker zijn, omdat het alleen maar over fouten gaat. Het systeem loont niet origineel te zijn of initiatief te tonen.' Zij pleit voor een helemaal nieuwe generatie leerkrachten in plaats van 'die al zeventig jaar zijn en in een heel ander systeem gewend zijn'. Haar kinderen gaan naar de 'Nieuwe Oekraïense school', waar zoals ik interpreteer veel invloeden van de Vrije school zijn; zonder cijfers te geven, meer wereldbeschouwing ect. Je kunt je misschien afvragen wat dit soort meanderen over de toekomst in een oorlogs-blog doet, maar ik denk dat het juist heel belangrijk is de ogen op de horizon te houden, te bedenken wat voor land je wilt, hoe het zich zou moeten herbouwen. Visie doet hopen. Hoop doet leven en dat is echt waar. Zelf heb ik soms een fantasie hoe Oekraïne misschien het land van 'The third way' kan worden; het beste van twee verschillende systemen. Hopelijk heeft het in zich om destructie te kunnen omvormen tot grondige hervorming en zelfs beter en mooier dan ooit terug te komen. Daarover ook binnenkort meer; een nieuw kunstwerk. En het klopt; eerst nog de oorlog. Die inmiddels op een soort pauze-standje in een hele heftige film staat, maar waar je maar niet uit geraakt. Het is ook deze moeheid, het besef van langdurigheid wat in Lyuda over Rusland deed uitbarsten; 'Wat komen jullie toch tekort? Jullie zijn het grootste land van de wereld. Jullie hebben álles: bergen, zee, woestijnen, meren. Alles wat jullie maar zouden kunnen willen hebben en je zoekt: hebben jullie al! (Ha, klinkt haast als een spirituele les) Als je meer je zou richten op je eigen land in plaats van steeds maar die oorlogen met je buren, was je werkelijk het grootste land ter wereld geweest. Wie weet had je dan wel het land opgebouwd waar wij wie weet wél wilden wonen.' En weet je wie er ook nog moe is? Wederom Lyuda aan het woord: 'Er is een onderdeel van de auto afgebroken waardoor ik al een paar dagen alleen maar vooruit, niet meer achteruit kan rijden. Ik belde mijn man op om te vragen wat voor nieuw onderdeel ik bij de garage-jongens moet bestellen. En hij schoot helemaal uit zijn slof. Hij ging helemaal schreeuwen. 'Stomkop dat je steeds de auto kapot maakt. Hoe krijg je het voor elkaar? Waarom val je me lastig met dat soort vragen?' Ik zei hem: 'Man, waarom schreeuw je zo naar mij?' Hij biechtte op dat hij zó, zó moe is. 'Was ik nog maar in de veertig geweest, dan had ik het hier nog beter volgehouden. We zitten hier al maanden in de bossen. Het is heet, we dragen die uitrustingen, zitten dagenlang in de loopgraven, en ik word helemaal gek van de muggen (muskieten) die zelfs in je neusgaten vliegen. We hebben een watertje gevonden in het bos, wat weliswaar troebel is, maar waar we ons soms wat kunnen afspoelen. Ik kan geen één keer mijn slaap afmaken, maar word altijd onderbroken om patrouille te gaan lopen. Ik merk het ook als hij thuis komt; hij valt om de haverklap in slaap, zoals gewoon aan tafel bij het eten. Nu ik je dit vertel is hij ook naast mij op de bank in slaap gevallen.' Ik vraag hen of ze überhaubt iemand kennen die onder Rusland en/of Poetin zouden willen leven (ikzelf kan met alle macht niemand bedenken). Larissa: 'Toen de oorlog net begon zag ik een post van iemand op Facebook waarin stond: wil iedereen die Poetin hierheen heeft uitgenodigd zich verwijderen van mijn vriendenlijst. Dat verbaasde mij. Bestaan die dan? Maar goed; uit het feit dat hij het schrijft, blijkbaar wel. Zo weet ik dat ze bestaan. Toen de bombardementen begonnen en iedereen in de kelders zat leefde er een grapje: 'Wil degene die Poetin uitgenodigd hebben alsjeblieft nu naar buiten stappen? Poetin is voor je gekomen.' En ook: een buurvrouw in de straat van mijn schoonmoeder. Toen bij haar in de straat de Oekraïense tanks reden, heeft ze ze weggeduwd. Ze was boos. Ze wilde Russische tanks.' En ook Lyuda weet iemand: de vader van een kennis van haar uit Charkiv; één van de meest en dagelijks gebombardeerde steden, al vanaf het begin van de oorlog. Hij is een oude man van 80+ en zijn dochter helpt hem dagelijks. Hij gelooft gewoonweg niet dat dit de Russen zijn. Die kennis vertelt: 'Hij blijft gewoon zeggen; 'Dit zijn niet de Russen die ons bombarderen. Dat is niet mogelijk. Dit zijn de Amerikanen.' Al bons ik met mijn hoofd tegen de muur. Hij blijft zo denken. Ik vind het heel moeilijk. Wij kunnen zo niet praten, we kunnen zo geen zinnig woord delen. Wat kan ik verder nog doen? Ik breng hem gewoon maar elke dag zijn eten en dat is het dan.' Tatjana En misschien is dat ook goed zo. Misschien zijn de onwetenden het gelukzaligst en mag hij zo zijn laatste jaren leven en kan hij sterven met die gedachte en hopelijk niet door een Russische bom. Het brengt me naar het even absurde uit de film 'Goodbye Lenin', kennen jullie die nog? Daarin houden de kinderen van een moeder die uit coma komt de Sovjet Unie in stand terwijl buiten de standbeelden worden ontmanteld. (Aanrader!) Ondertussen gaan de beschietingen door, de luchtalarmen, de schuilkelders, en de doden en gewonden die terugkomen. Vooral Lyuda heeft het heel druk met de voorbereidingen van de afscheid-diners voor de gevallenen. Het gaat voort, het vindt z'n weg. Het toont mij de veerkracht van de mens en ik haal er heel veel inspiratie uit. Wij, mensen, kunnen veel meer dan we denken. Ik herhaal: als we hiermee het einde van de oorlog halen heeft de Sumy provincie volgens mij het heel goed gehad. Zij heeft het er inmiddels een stuk beter vanaf gebracht dan menig ander plek in Oekraïne. Dat is: als Wit Rusland zich er niet mee gaat mengen. Zij hadden tot nu toe de twijfelachtige rol van wat ik het beste 'enabeler' kan noemen; degene die mogelijk maakt. De Russische grondtroepen vielen ook vanuit Wit Rusland binnen, ze tankten daar hun tanks. Nu zijn er ook beschietingen vanuit Wit Rusland (bommen die vanuit Wit Rusland vallen) en oefent het Wit Russische leger aan de grens (herinnert u die nog, de quasi nonchalante oefeningen aan de grens van 40,000 Russische militairen aan de Oekraïense grens die absoluut niets te betekenen hadden). Dat zijn de hardnekkige nieuwsberichten de laatste anderhalf week. Als óók nog Wit Rusland actief mee gaat doen; ziet het er in ons hoekje niet meer zo mooi uit. Dan zijn wij het gebraden haasje. Al zegt Lyuda steeds: 'Ze komen niet meer zomaar over de grens.' Ik hoop dat ons hierover oneens zijn strikt theoretisch blijft. Nu een persoonlijke vraag van mij. Het inzamelen van rolstoelen gaat 'niet zo goed'. Wie ik bel (google treffers) zijn bedrijven. De ongekende eenheid, inzet is voorbij. We zijn terug bij 'Zo doen wij dat niet', 'Dat zijn niet onze procedures'. Liever weggooien dan weggeven. De moeheid. En ik weet zeker: wij kunnen veel meer als mensheid én we komen daar nooit als we blijven luisteren naar 'the computer says 'No'. Ik deel dit omdat: er misschien iemand is die de blog leest die mij wat beter kan doorverwijzen in de rolstoelen-business dan Google.
Tatjana Het rekeningnummer om geld rechtstreeks naar deze vrouwen te sturen is: NL80 KNAB 0410 5109 04 t.n.v. T. Kirienko / Curtainenko Negentig procent van het ingezamelde geld gaat rechtstreeks door. Tien procent gaat naar het duurzaam mogelijk maken van deze blog. Jullie lezen dagelijks de ontwikkelingen. Dat is hoopvoller dan de eerste dagen leek. Het 'nieuwe' geld wil ik gewoonweg: over de vier vrouwen verdelen. Écht naar hun inzicht te besteden. Voor hun gezinnen óf voor anderen, van macaroni tot kruisraket (wees niet bang voor het laatste, ze kopen geen wapens, want die zijn al in gebruik). Ik wil even de situatie schetsen, het is geen tijd van teddyberen. én ik acht hun oordeel hierin hoger dan mijn belering. Tatjana U kent wellicht inmiddels 'in koor' mijn ingrediënten voor het nieuwe normal'no. Luchtalarmen/Schuilkelders + Artillerie/beschietingen/bombardementen + Groentetuinen. ------------------------ = Het nieuwe normal'no Lyuda zegt hierover: 'Weet je hoe mijn reactie veranderd is? In het begin sliep in zelfs in mijn kleren om snel weg te kunnen als er een luchtalarm ging. Toen de stad van mijn moeder deze laatste keer beschoten werd (lees hieronder) gingen er 'dubbele' luchtalarmen af. (Ik hoor dat vaker: Blijkbaar maken 'enkele' luchtalarmen geen indruk meer, dus doen ze dubbele in geval van extra ernst. Een soort: 'negeer déze echt niet'.) Het was 's nachts en ik zat net in bad om mij te wassen na een hele dag in de groententuin. Toen schrok ik wel een beetje. Toen dacht ik wel: laat ik maar alvast een onderbroek aantrekken voor het geval dat.' Tatjana Het nieuwe normal'no gaat 'zijn gangetje'. Ik wil niet te luchtig klinken. En ook: als je er over nadenkt ik het juist heel.... troostend te bedenken dat vrijwel alles went en dat mensen overal hun 'gangetje' vinden. Volgens mij hebben we te maken met een interlude, een intermezzo. De groentetuinen zijn een essentieel onderdeel van deze intermezzo. Daarom lieve iedereen: hierbij bij wijze van interlude een rondleiding door de groentetuin van Anja: Ook Lyuda zit ook bijna alle dagen in de groentetuin. 'Ik ga met de auto. Maakt me niets uit. Dat sta ik mezelf toe. Nu kan ik water om te gieten meenemen in jerrycans en flessen en tuingereedschap. Eerst nam ik twee stuks gereedschap mee op de fiets. Ongelofelijk wat een verschil het maakt auto te kunnen rijden.' Ze is ook jarig geweest. Ik belde. Haar man mocht speciaal op haar verjaardag zijn twee dagen naar huis. Ze vierden het met z'n tweeën. Ze hadden net gekookt, gegeten, en lagen nu met een fles champagne op de uitgeklapte bank tv te kijken. 'Meer hebben we niet nodig. We hebben het uitstekend zo.' Life goals, mensen. Vorige week heb ik de dames weer elk 200 euro kunnen sturen. Ik wil jullie graag kunnen uiten hoe ontzettend dankbaar ik ben en hoe gezegend ik me voel dat deze blog de mogelijkheid biedt hen op deze manier te kunnen steunen. Voor het eerst hoor ik: dat ze ook geld aan zichzelf uitgeven. Het is ze gegund. Hieronder Lyuda's aardappelveld en haar paprika, rode bieten, prei en tomaten. Tatjana Anja wil een deel van het geld uitgeven aan zelfontwikkeling en omscholing; aan een online opleiding om... vanuit huis iets te kunnen opzetten en digitaal te kunnen werken (excuses verdere details of 'beroep' moet ik nog een keer navragen). ![]() Larissa vertelt: Een deel hiervan hebben we besteed om de fiets te kunnen kopen. We hebben een fiets gekocht voor mijn zoon. Hij leert Bayan op de muziekschool (een soort Oekraïnse 1000 knoppen accordeon). We hadden beloofd als hij aan het eind van het jaar met een 8 of hoger thuis zou komen hij die zou krijgen. Dat hadden we hem beloofd. Alleen inmiddels is 'de situatie' veranderd en werk ik zelf niet meer. Ik wist al niet hoe we dit zouden kunnen doen. Dit geld kwam zo perfect uit. Mijn andere zoon was wel teleurgesteld. Tatjana Larissa is luchtiger! Haar stem is opgewekter, en ik kan zelfs weer grapjes met haar maken. Op de reactie dat haar andere zoon teleurgesteld was dat hij geen fiets kreeg vertaalde ik voor haar het grapje van Herman Finkers: 'De cursus omgaan met teleurstellingen gaat deze avond helaas wederom niet door.' Daar moest ze om lachen. Dat is mijn persoonlijke triomf, opluchting en lakmoesproef. Wel ga ik proberen bij de volgende vracht daarheen ook een jongensfiets te voegen. Volgens mij moet dat te doen zijn. Nederland kent meer fietsen dan inwoners. En weet je waarom ze luchtiger is? Haar broer is 'gevonden' op een lijst met krijgsgevangenen. En zijn status is veranderd van 'vermist' naar 'krijgsgevangen'. Dat is een stap vooruit ten opzichte van dat hij nergens te vinden is en niemand iets over hem kan vertellen. Ook betekent het nog een stapje meer dat hij nog leeft. Én: hij zou nu in aanmerking kunnen komen voor krijgsgevangen-ruil. Volgens haar: 'Hoeft hij nu alleen nog maar uitgewisseld te worden.' Ik voel intern zoveel bedenkingen en beren op de weg bij deze laatste uitspraak. Maar zeg alleen: Inshallah 'Zo God het wil' (Arabisch), Yak Boch dast 'Zoals God het geeft' (Oekraïens) en 'Laten we het hopen' (seculier, onreligieus Nederlands). Het beschieten vanaf over de grens gaat elke dag door. Vannacht is in de Shostka-regio bijvoorbeeld twee woonhuizen en een groentetuin beschoten. Een voorbeeld van de 'random' beschietingen. Vannacht was bijvoorbeeld; twee huizen en een groentetuin. Wie hier een plan in ontwaart mag het zeggen. Lyuda zegt hierover: 'bij mijn moeder die dichter bij de grens woont zijn gisteren twee beschietingen geweest. Eentje op studentenhuisvesting: 7 gewonden en twee doden. En een andere op een boerderij. Daar zijn meer dan twintig koeien gewond. Ze bedenken nu wat ze er mee gaan doen, slachten of iets anders. Mijn moeder vind dit zó jammer. 'Het waren zulke mooie koeien', zegt ze.' Anja zegt daarover: 'Ik bel elke dag met een oud klasgenoot met twee kinderen in een dorp aan de grens. Hun dorp wordt stomweg elke dag beschoten. Ze wil niet weg. Ik vraag haar: 'Hoe noem je dat nou? Noem je dat trots? Noem je dat koppigheid? Noem je dat moed of gewoon stom?' Zij zegt: 'Misschien noem je dat wel gewoon: het heel moeilijk vinden alles wat je hebt opgebouwd achter te laten.' Tatjana Wat kan de gedachte erachter zijn de bommen als dartpijltjes over random objecten over een gebied te verspreiden? Wat is dit voor manier van oorlogvoeren? Gewoon wat in het rond beschieten? (Koe, begraafplaats, school, vijver, groentetuin, huis etc.) Er lijkt geen echt 'plan' achter te zitten. Is dit nou wat ze noemen grens-schermutselingen? Is dat een manier om de mankrachten daar te houden zodat die niet ingezet kunnen worden in de 'hetere' gebieden? Of zal het gewoon waar zijn dat de Russen een tekort hebben aan moderne techniek waarmee ze kunnen mikken? Wél ben ik natuurlijk blij dat het niet iets ergers is. Als het tot het einde van de oorlog wat door-schermutselt, dan ben ik héél blij. Zie je hoe de grens opschuift, hoe alles normaal wordt? Ook voor jullie als lezer. In het begin schrokken we. Ojee een bombardement. Inmiddels hebben we allemaal het verschil geleerd tussen Bombardementen (vliegtuig) beschietingen (artillerie) en man tot man gevechten (geweren). Het gebiedje door onze verrekijker is rustig. Maar dat betekent niet.... Verderop. Degenen die verderop in het land ervoor zorgen dat het hier nog rustig is hebben het zelf niet zo rustig. De statistieken/geruchten variëren van 200 tot 1000 doden per dag. Dus gooit u ergens daartussen maar uw dartpijltje. En als ik een beetje door die verschillende berichten kijk geldt voor het aantal gewonden per dag de vuistregel: vier á vijf keer zoveel als het aantal doden. Dus bijvoorbeeld: 500 doden en 2000 gewonden per dág. Ook de mate van technische overmacht in het Oosten (niet manschappen) is een beetje om ijskoud van te worden: Berichten van 10 tegen 1, 20 tegen 1 en alles daartussen. De russen lijken gewoon de hele dag te beschieten en de Oekraïners dat te 'ontvangen' met hun geweren terwijl ze wachten op hun wapenleveranciers. De marges verschillen binnen verschillende berichten enorm. Maar de essentie is duidelijk: Het is daar....... (zend mij u gepaste woord. Ik ben benieuwd wat Taal daarop gevonden heeft) Tatjana Het rekeningnummer om geld rechtstreeks naar deze vrouwen te sturen is: NL80 KNAB 0410 5109 04 t.n.v. T. Kirienko / Curtainenko Negentig procent van het ingezamelde geld gaat rechtstreeks door. Tien procent gaat naar het duurzaam mogelijk maken van deze blog. Jullie lezen dagelijks de ontwikkelingen. Dat is hoopvoller dan de eerste dagen leek. Het 'nieuwe' geld wil ik gewoonweg: over de vier vrouwen verdelen. Écht naar hun inzicht te besteden. Voor hun gezinnen óf voor anderen, van macaroni tot kruisraket (wees niet bang voor het laatste, ze kopen geen wapens, want die zijn al in gebruik). Ik wil even de situatie schetsen, het is geen tijd van teddyberen. én ik acht hun oordeel hierin hoger dan mijn belering. Larissa: Ik herken je op de foto. Door je kaken. Door je schouders en hoe je heupen staan. Door je lippen. En weet dat ik zo lang op je zal wachten. Als dat mijn hart blijft leven. 💔 Tatjana Deze blog, lieve dames en heren, gaat gelukkig niet meer alleen maar over geen goed nieuws. Het is alsof de thema's zich vanzelf vormen... Deze blog gaat vooral over de, voor mij, ongelooflijke reikwijdte van de lijntjes, de connecties, en de mate waarin we midden in het nieuws zitten, zelfs al vanuit deze enkele vrouwen.... Ik begin met een lokaal, publiek 'geheim'/nieuws waar iedereen het over heeft. Inmiddels kan ik daar wel over delen. En nog steeds geldt: Niemand weet nog steeds niet wat van onderstaand verhaal wel of niet waar is: Officiële communicatie ontbreekt. Wederom: ik weet alleen zeker dat we niets zeker weten, maar dit is mijn verhaal. Ik had het al een beetje verteld: Een man, iemand die zeer actief is in de lokale 'community', als docent, raadslid en nu vrijwilliger: belde mij op. Om te vertellen over het lot van één van de lokale bataljons. Ik denk als gewoon een wanhopige poging íets te willen doen; alles en iedereen proberen wat zou kunnen werken en helpen. En hij vertelde het volgende verhaal: Het lokale bataljon (samengesteld uit de woonplaatsen van Anja en Lyuda) is aan het Oostfront voor 93% ge-elimineerd. Dus 93 procent is dood of gewond; 'doet het niet meer'. Waar ze sliepen is gebombardeerd, in de brand gevlogen en degenen die nog konden ontkomen hebben alleen nog maar aan materieel wat ze tijdens het wegrennen bij zich hadden. Ze zijn daar nu aan het front in 'heel erbarmelijke omstandigheden' en hebben niets meer. Lokaal zijn er moeders een actie gestart om hen terug te halen. Lyuda vindt dat vreemd, want: 'Natuurlijk doet het pijn, doden en gewonden, maar: Hoe, terughalen? En dan? Wie gaat er dan beschermen?' Larissa is nog 'duidelijker': 'Het is daar geen Kuuroord. Het zijn oorlogsomstandigheden. Het is oorlog.' Zijn vraag was: Of ik ondersteunend militair materiaal voor hen kunnen regelen? (helmen, kogelvrije vesten, nachtkijkers, tja van alles) en deze vraag, dames en heren, en deze statistische horror, en het ook nog geheim moeten houden ('Wat ik je nu vertel weet alleen jij en misschien nog één iemand in Shostka'. Zelfs mijn dames heb ik een tijdje niets verteld) en mijn paniek van 'Hoe dan?.... Hoe kom ik aan dat materiaal?' en het gewicht van die verantwoordelijkheid, het gevoel dat bataljon te moeten redden: zorgde bij mij (zie vorige blog) voor paniekaanvallen. ![]() En natuurlijk, ook ontroerend, wordt de mierenhoop weer actief en gaat met elkaar overleggen etc. Deze man is door 'de mijnen' reeds gecheckt en gecontroleerd (en betrouwbaar bevonden!). Hij en de man van Lyuda hebben al gebeld. Lyuda's man is wel heel verontwaardigd dat ik een telefoontje krijg uit Oekraïne met deze vraag/taak. 'Bij gebrek aan materiaal dient het leger dat aan te vullen en niet jíj.' Hij houdt mij dus uit deze horror-wind. Wat ik voor deze man ga inzamelen is inmiddels gereduceerd tot: materiaal (stoffen) om kogelvrije vesten van te naaien. En vooral ook: met de lange adem, zonder slapeloze nachten, want: Ons humanitair transport voor invalide kinderen is dít weekend aangekomen. Lyuda en een lokale arts gaan zich met de vracht bezig gehouden. Het wordt daar nu uitgezocht en verdeeld. Het kwam in drie delen. Lyuda 'Weet je wel hoe het hier aankomt? Niemand kan nu natuurlijk onnodige benzine verbruiken, dus het komt op de achterste, vrije plekken van de bus. Daar stonden de dozen en de rolstoelen. ('De bus' zijn daar veelal shared taxi mini-vans: 'Marschrutki') Dus wij (Lyuda en Elena, een plaatselijke arts) kregen iedere keer bericht als er weer een busje onderweg was waar plaats was voor onze goederen: en dan hup rennen en uitladen. Een verdere, definitieve lijst, stel ik nog op, maar: Lyuda 'Als ik één uitdrukkelijke wens zou mogen uitspreken: voor een geheel nieuwe doelgroep die nog niet zo lang bestaat: rolstoelen en krukken. Het is echt een nieuw fenomeen en heel onwerkelijk te zien hoeveel jongens invalide zonder ledematen terug komen. Soms kan mijn hoofd nog steeds niet bij deze realiteit en lijkt het een absurdisme, een slechte droom.' Van onze humanitaire vracht is ook een rolstoel gegaan naar een lokale jongen die terug keerde zonder benen. En weet je wat Anja deed met bovenstaand Bataljon verhaal? Zij pakte de telefoon en belde naar het Bataljon (dat heb je natuurlijk als dat gewoon bestaat uit lokale jongens) en legde alles uit. En vroeg hoe het ze daar ging en wat er waar is. Haar contact daar antwoordde (natuurlijk zonder allerlei details te mogen vertellen). 'Het is hier inderdaad een moeilijk situatie, en we zijn inderdaad 'verminderd', maar het is niet zo dat we hierin onze onderbroek rondrennen. We hebben spullen om ons aan te kleden en ons te beschermen. Wij willen niet dat jullie daar de hele tijd huilen om ons en jullie zorgen maken. Dus zeg je nicht dat ze zich geen zorgen hoeft te maken.... We houden hier vol. Wij zijn híer, zodat jullie dáár normaal kunnen (doorgaan met) leven.' Wat?! Hij daar stelt mij gerust?! Dit zijn mij zulke waardevolle woorden. Ongelooflijk, wat een impact op mij en ontroerend ook. Iemand aan het front verzoekt dringend alsjeblieft weer te gaan leven. Roger that! Opdracht begrepen, maar I'm on it betekent nog niet dat ik het al vlekkeloos kan. Hij geeft wel aan: 'Het enige wat ons wel dwars zit is dat soms op Facebook wordt vergeten dát er oorlog is. Het is niet leuk voor ons om foto's waarop jullie grijnzen met al jullie 32 tanden en volle glazen wijn te zien. Het is nog geen tijd voor de rode loper.' Deze opmerking gaat over: intern in Oekraïne. Zo was er in Kiev eergisteren een 'relletje' omdat iemand, de avond na de laatste bombardementen in een wijk siervuurwerk ging afschieten. Los van dat de hele wijk natuurlijk schrikt, is het gewoon nog geen tijd voor 'feest'. En dat snap ik wel. Valt denk ik samen te vatten als: de respectvolle middenweg. Anja zei 'Ik haal ook heel veel uit deze woorden. De bevolking lijkt hier onderling soms wel te belanden in: vingers naar elkaar wijzen van wie er niet genoeg verdrietig is en wie niet genoeg rouwt. Maar nu voel ik nog meer: Zij zitten dáár, zodat wij juist hier door kunnen gaan. Ik wist alleen niet zo goed wat tegen hem te zeggen als afscheid. Ik wil niet te beladen doen, als ware ik zijn heldendaden prijs, ook niet te angstig, maar ook niet te luchtig; 'Hoe is het? Of 'Doei, he' Is haast te luchtig. Het is logisch hoe het daar is. Ze zitten in de frontlinie. Ze worden de hele tijd bestookt. Daar is het niet 'normal'no'. En toch zullen ze dat antwoorden. Ze zullen je ook niet echt zeggen hoe het daar is. Ik heb gekozen voor een kleine, positieve toekomstfantasie. 'We houden hier van je en wachten op je met Shaslik (Kebab-barbeque) wanneer je terug komt. Tatjana En zo; help ik niet alleen hen, maar zij ook mij. Samen houden we elkaar een beetje overeind. Samen zijn we periodiek weer 'normal'no' en dan knotsknetter en alles daartussen. En wederom prijs ik de helende werking van de groentetuinen daar, waar nog steeds grote gedeelten van dagen worden doorgebracht. De groentetuin is op zo veel manieren goed voor de gezondheid en een redding. Lyuda wil laten zien hoeveel verse graven er zijn per dag: Deze twee foto's zijn vóór en na een dienst Lyuda 'Ik heb vandaag al het hoge gras om de groentetuinen heen gezeist. Vroeger zeiste mijn man, met een bosmaaier. Maar nu is er geen man en geen benzine, dus ik heb een ouderwetse handzeis gekocht en ben zelf gaan zeisen.' Nog steeds haal ik mijn man om de twee weken op om twee dagen thuis te zijn. De laatste keer zei hij: 'Liucia: ik zou zo graag weer een keer willen vissen.' We zijn toen met z'n tweeën om vijf uur opgestaan en naar zijn favoriete stek gereden. Daar zat ik een paar uur bij hem. Het was zo vredig! Dan kletsen we wat, kijk ik naar het water, de natuur, en alles lijkt zo ver weg. Het lijkt of er geen oorlog is. Alleen toen keek ik om en zag ik een verwoeste brug; 'Oh, ja.' Ik breng ze ook weer terug met de auto en de auto is altijd vol met andere jongens die ook gehaald of gebracht moeten worden (ze belooft nog steeds een foto). Mij viel op hoeveel muggen daar in de bossen zijn waar ze zitten. Verschrikkelijk. Ik ging alleen even hurken om te plassen en had geen billen meer over. 'Hoe kunnen jullie hier overleven', vroeg ik. Mijn zoon zei dat hij spul opsmeert waar hij zelf misselijk van wordt, maar ik vind hem sowieso wat neerslachtig de laatste tijd. De Russische minister van defensie (of iemand met een titel) heeft nu onze stad Shostka genoemd in een toespraak op de Russische TV. Hij vertelde over ons verteld dat wij hier buitenlandse wapens opslaan, in scholen nog wel. Iedereen is nu bang dat dat zijn rechtvaardiging wordt om nu hier ook aan te vallen en te bombarderen. Misschien is het hier binnenkort niet meer zo 'rustig'. 'Als ze dat gaan doen, dan houdt de grens ze toch tegen?' 'Ze hebben daar geen wapens voor 'dingen' door de lucht, Tan'. ![]() Larissa is inmiddels: nog steeds héél boos. Op alles, de oorlog, Zelenskiy, het volk, de media en vooral: de stilte over de krijgsgevangenen uit AzovStal. Over misconcepties over Azov die niet alleen leven onder Putin propaganda maar ook hier. Ik heb het opeens begrepen, en dat is niet 'klein nieuws'. Dat haar broer bij het Azov Bataljon zit. 'Daar zijn 2500 mensen, waarvan niemand het lot weet. En opeens is het stil. Onze heldhaftigste strijders en iedereen lijkt ze vergeten....' Ze wil heel graag dat ik 'geluid maak' . Ik heb haar uitgenodigd zelf een stuk te schrijven namens haarzelf waarin ze jullie precies alles vertelt wat ze wilt vertellen. Die vertaal en deel ik met alle liefde. (ze wil wel, weet niet hoe snel ze daartoe in staat is) Maar ze is gelukkig ook: … alweer wat strijdvaardiger. That's my girl. Samen met haar andere broer en de vrouw van haar verdwenen broer zijn ze nu een 'clubje' dat op allerlei manieren probeert meer te weten te komen over de broer. Dat is vooral veel bellen, in de wachtrij hangen, heel veel eindeloos Facebook groepen met foto's van krijgsgevangen uitpluizen (zie vorige blog) en formulieren invullen van Oekraïnse instanties die gaan over krijgsgevangenen behandelen. Daar kregen ze alleen het volgende nieuws: 'Die achternaam staat niet op de lijst'. Dus niemand kan zeggen waar hij is. Dat kan dus onder andere betekenen: Dat hij dood is? Dat hij is ontkomen? Dat hij gek is geworden en zijn achternaam niet meer weet? Larissa zegt zelf: Weet je hoeveel jongens er 'breken' tijdens gevangenschap en gek worden. Wie weet weet hij niet meer hoe hij heet. Hij heeft ook nog niet gebeld, terwijl je soms hoort, dat iemand mag laten weten dat hij nog leeft. Misschien kan hij zelfs het telefoonnummer van zijn vrouw niet herinneren. Anja vertelt ook nog: Veel vrouwen van krijgsgevangen worden telefonisch 'geterroriseerd' als ze eenmaal gebeld zijn door hun man. Dan krijgen ze martelfoto's of bericht dat hij dood is. Dat is echt heel erg. Misschien wilde hij zijn vrouw sparen daarvan en heeft hij nog niets verteld. Kortom: Alles staat open voor allerlei speculaties en we weten alleen dat we niets weten. Tot gisteren. Min of meer. Larissa heeft hem herkend: op een foto van krijgsgevangen uit AzovStal. Zij is overtuigd. Je zou kunnen zeggen: Het goede nieuws is nu tenminste íets te weten. Het niet-zo-goede is te weten dat hij Azov-krijgsgevangene is in Russische handen. Wat betekent dit voor haar? Larissa 'Soms voel ik me heel slecht. Soms wil ik gewoon dood. Soms is het 'normal'no'. Mijn dochter hebben we inmiddels te logeren naar mijn moeder gestuurd om haar wat af te leiden en wat te helpen, want zij heeft het ook heel moeilijk. Iedereen stut elkaar. Tatjana Het rekeningnummer om geld rechtstreeks naar deze vrouwen te sturen is: NL80 KNAB 0410 5109 04 t.n.v. T. Kirienko / Curtainenko Negentig procent van het ingezamelde geld gaat rechtstreeks door. Tien procent gaat naar het duurzaam mogelijk maken van deze blog.
Jullie lezen dagelijks de ontwikkelingen. Dat is hoopvoller dan de eerste dagen leek. Het 'nieuwe' geld wil ik gewoonweg: over de vier vrouwen verdelen. Écht naar hun inzicht te besteden. Voor hun gezinnen óf voor anderen, van macaroni tot kruisraket (wees niet bang voor het laatste, ze kopen geen wapens, want die zijn al in gebruik) Ik wil even de situatie schetsen, het is geen tijd van teddyberen. én ik acht hun oordeel hierin hoger dan mijn belering. Vanaf vandaag heeft Stemmen uit Oekraïne een eigen plek op de website van Helmen Vol Verhalen. De Engelstalige versie Voices from Ukraine vind je hier. ![]() Anja We hebben nu weer gedeeltelijk/soms elektriciteit. Ze zeggen dat ze de verminderde capaciteit zo wat verdelen. Door de verwoesting van de elektriciteitscentrale zitten er 121 bebouwde kommen zonder stroom (ik denk dat ze dorpjes/plaatsjes bedoelt). Die dagen zonder stroom ben ik zoveel mogelijk buiten geweest. Vandaag ook. Het is zo prachtig weer, dat iedereen buiten bezig is, in de tuinen en om het huis. Wij zijn geen uitzondering. Alleen in de verte wordt beschoten. Wij hebben onze korven geschilderd. Samen met een vriend. Hij is hierheen gereden om te tanken, want er was weer benzine in ons dorp gebracht. Maar dat ging eerst naar 'prioriteiten', zoals de ambulances en de brandweerauto's. Ze zeggen dat er daarna nog maar 5 liter per persoon benzine over was voor 10 mensen. Wij hebben het niet eens geprobeerd. Die vriend dus wel en hij is hier heen gereden, maar nu is zijn tank alleen nog maar leger. Maar hij maakt zich vooral druk om zijn bijen. Hij is imker in Sumy. Maar daar kan hij nu niet heen en hij heeft zijn 50 korven daar achter moeten laten. Nu zijn de bijen weer wakker, maar kan hij er niet bij om ze te laten uitvliegen. Dat doet hem heel veel pijn. Een onbekende moederhond heeft gisteren haar puppy's hier bij ons op het erf gebracht. Niemand weet van wie ze is. Nu worden er ook veel dakloze dieren gevonden van mensen die gevlucht zijn. Misschien is zij dat ook. Ze heeft haar kindertjes onder de mensen gebracht om ze te laten voeren. Ons erf (een gedeeld erf door vier huishoudens) geeft ze nu te eten. Tatjana ik moet hier stiekem altijd een beetje lachen, mag dat, van dingen hier als 'Cursus vegetarisme voor honden ect'. In Oekraïne zijn de meeste honden vegetarisch en eten ze soep en brood; gewoon dat wat de mensen zelf ook net gegeten hebben :) behalve als er een varken is geslacht. Overigens; katten net zo. Hun eigen vlees vangen ze zelf maar bij. In steden heb je wel meer zoals wij het kennen: whiskas, riem en poepzakje! Anja Mijn tante en oom zijn aangekomen in Duitsland bij hun dochter. Ze belde om ons te informeren dat ze haar moestuin vol bloemen heel erg mist. Ze heeft daar vorig jaar een bijzondere aardbeiensoort geplant waar ze heel trots op is. Ze vroeg of wij niet daarheen konden rijden om de jonge plantjes te verzorgen. Kun je je voorstellen dat wij nu, naar een andere provincie (oblast) moeten rijden om daar ergens in een moestuin aardbeien te onderhouden? Ja, maar het waren hele speciale aardbeien, zei ze, en die waren voor ons; om op te eten. Mijn man en ik lachen daarom. Dat is wel een beetje heel irrationeel en onpraktisch. Ik denk niet dat we naar de aardbeiplanten gaan rijden. ![]() Larissa Ze voeren de luchtaanvallen op. We zitten vaker in de kelders. Gisternacht ook twee keer. Na een paar uur zei ik tegen de man: breng de kinderen maar in huis en laat ze binnen slapen. Het is zó koud onder de grond. Ik ben bang dat ze ziek worden en dan zijn we nu nog verder van huis. Ik zelf krijg nu elke dag tegen de avond verhoging. Maar dat is gewoon een lichaam onder stress. Iedereen krijgt nu lichamelijke last. Ik voel me een beetje apathisch. Ik kijk geen nieuws meer. En bel ook steeds minder naar vrienden. Iedereen zit in dezelfde chaos en stress. Overal is hetzelfde. En ik ben ook bang wat aan te treffen iedere keer dat ik bel. Hier in onze plaats is een vrouw met kind terug gekomen die in Mariupol vast zat. Het is haar eindelijk gelukt om te vluchten. Ze werkt hier als crèche leidster. Zij heeft een dochtertje van vier. Dat kind slaapt niet en eet niet. Ik denk dat na de oorlog het de psychische wonden zijn die het langst zullen moeten helen. Wat ik nu aan het doen ben? Planten overplanten en bloemen zaaien. Ze kunnen me wat. Ik ga bloemen zaaien. Ik heb ook net de 200 euro ontvangen. Een heel klein beetje wil ik voor onszelf houden, maar het meeste is voor het leger. Het is heel simpel: Zonder hen zijn wij er ook niet meer, en zonder hen heb je ook niets meer aan al het geld op de wereld. Dus ik belde net blij het leger hier op: 'Jongens, ik heb geld!' Ze bellen me nu terug over wat ze nodig hebben. Ik hoorde dat veel jongens nu koude voeten hebben en warme sokken willen. Julya Met Julya is een beetje een koude kermis verhaal. Julya gaf aan weg te willen uit München, waar ze met inmiddels drie gevluchte moeders en zes kinderen in huis zit. Dat heb ik opgepakt. Ik zou overmorgen over twee dagen terug bellen. Nou stond haar het leukste leven te wachten bij de liefste mensen van NL en dat ook nog op het mooiste plekje van NL en ze zou er ook nog eens kunnen meewerken op een terras. En zij hebben met een hele hoop buren een heel netwerk gevormd; de ene kookt, de ander heeft een backup logeerkamer, de derde sponsort financieel ect. Echt zo'n liefdevol gespreid bedje. Tja. Twee dagen later belde ik. En gaf ze aan te willen blijven in München. De drie moeders ondersteunen elkaar hier. We zijn een team. Hier ben ik al een beetje gewend. En de veranderingen zijn op in mij. Ze heeft afgezegd hier te komen. Ik vind het jammer. Ook voor die lieve mensen. Maar dit is ook vluchtelingenpsychologie: vasthouden aan de zekerheden die je hebt. En iedereen komt tot zijn eigen keuzes, zonder oordeel. Wie weet nou in godsnaam wat wijsheid is? Lyuda Ik zit veel vaker in de schuilkelder, wel drie of vier keer per dag. Dat breekt me op. En ik wil alleen maar slapen. Gisteren ben ik op de bank door een luchtalarm heen geslapen. En meerdere keren 's nachts wakker worden; ik wil niet meer. Vrijmaken van de Sovjet Geschiedenis. Larissa begint te vertellen. Er is zijn hier laatst, toen er laatst nog sneeuw lag, ondergesneeuwde Russische soldaten gevonden door onze soldaten. Ze waren doodgeschoten. Dat waren waarschijnlijk deserteurs: die niet meer wilden vechten. Russen schieten vaker hun eigen soldaten dood om ze te laten vechten. Dat is een beproefde techniek. In de WOII werd deze tactiek ook gehanteerd. Met het leger reisde ook altijd de NKVD mee. (NKVD zijn de Rode-SSers, geen Wehrmacht, maar echt de SSers van de Sovjet Unie, de Beria's, de uitvoerders van de Stalin-activiteiten) rende wachten daar de Duitsers op je, maar als je naar achter rende, wachtte daar een rij NKVD op je en die schoot gewoon iedereen dood die niet meedeed. Een bijna zekere of een gegarandeerde dood, daar mocht je tussen kiezen. Dan ga je vechten. Deserteren was geen optie. De levens van hun eigen soldaten maken hun niet uit. Ze willen hier in Oekraïne helemaal hun eigen lijken niet accepteren. Oekraïne had ze twee koel-wagons aangeboden om al die lichaamszakken terug naar Rusland te kunnen rijden, maar ze weigeren. Ze laten ze gewoon liggen. Vaak worden ze begraven door Oekraïeners. Tatjana Een sprongetje: Dit van de NKVD-ers en hun methoden om de successen van het Rode Leger te 'garanderen', wist ik helemaal niet. En dat is slechts één voorbeeldje van het ontdekken van 'De verborgen geschiedenis'. Het blijkt anders te zijn geweest dan je hebt geleerd/hoe je bent opgevoed in je gesloten maatschappij en het kan soms per puzzelstukje, soms als een voetbal door de porseleinkast je wereldbeeld aantasten. Deze herontdekking geschiedenis, identiteit vindt in Oekraïne heel gretig aftrek. Heel veel komt aan het licht (zoals die Holodomor, beleidsmatige hongersnood, waar ik een tijdje geleden over schreef) Ik vind de vergelijking van Oekraïne als recente single na een zeer toxische relatie die helemaal in de zelf-exploitatie en groeiend zelfliefde zit nog steeds heel erg op gaan. En door dit proces gaat iedereen de afgelopen 30 jaar. Dat kan; als dat mag. Je kunt ontdekken hoe je bedonderd werd, als je die alternatieven open toegankelijk zijn. Dat is echt een kracht van vrijheid van meningsuiting en democratische waarden. En dat is echt wel een mentaliteitsverschil die er de afgelopen drie decennia tussen de twee landen is in geslopen. Oekraïne heeft veel meer die heling, exploratie, ik noem het haast 'awakening', kunnen doen dan de mensen in Rusland. Ook tussen generaties voel je dat verschil in de mate van heling. Iedereen, iedereen herontdekt dit soort verhalen, Algemene verhalen, maar ook over eigen familieleden die pas recent uit de school durven te klappen. Het is vanuit NL's perspectief niet voor te stellen dat hoeveel onuitgesproken leed er in vrijwel elke familie onthuld wordt. Vaak hebben mensen dit decennia bij zich gehouden. En zoals Lyuda zegt: wie weet hoeveel verhalen onze opa's en oma's nooit hebben verteld en mee hebben genomen in het graf. Lyuda vertelt. Ik wist als kind altijd dat mijn opa was gestorven in de oorlog, maar wist nooit hoe en ik snapte nooit hoe. Daar vertelde mijn oma nooit iets over, want ik weet dat mijn opa heel ziekelijk was. Hij had tuberculose gehad en was afgekeurd van het leger. Ze hebben hem meegenomen. Wie, de Duitsers? Nee. Wie dan?! De manier waarop ze toen 'de Sovjets' uitsprak met zoveel minachting maakte heel erge indruk. Maar ook: dat kon toch niet?! Ik was als kind van veertien helemaal in Shock. Onze Glorieuze Sovjets? Pas een hele tijd later kwam de rest van het verhaal. Mijn oma heeft mijn opa het grootste gedeelte van de oorlog heel goed kunnen beschermen tegen alle verschillende strijdende partijen. Ze hield hem veel thuis en heeft de Duitsers van hem afgehouden, en de Partizanen ook (het Oekraïense ondergrondse verzet tegen de Duitsers). Alleen tegen de Sovjets kon ze niet op. Ze namen hem mee omdat er mannenschaarste was en hij moest vechten. Hij heeft nog één brief geschreven. Lieverd, ik keer waarschijnlijk niet terug, we worden hier klaar gemaakt voor een bestorming. Hij is met duizenden anderen laatste 'restjes' mensen naar de oevers van de Desna gebracht om zonder wapens, zonder uitrusting met de Duitsers te vechten. Ze moesten gewoon met hun blote vuisten de Duitsers bestormen. Daar vond één van de bloedigste 'slagen' plaats van de WOII. Het schijnt dat de Duitsers zelfs geschokt waren en ophielden met schieten. Toen ik mijn man ontmoette was hij al lid van 'Rugh' de beweging aan het eind van de Sovjet Unie die voor onafhankelijkheid was. (De onafhankelijkheid is in veel Sovjet Staten afgedwongen door iets wat ik nog steeds één van de mooiste acties ooit vind. Door alle landen die weg van Rusland wilden; werd een miljoenen mensen lange ketting hand in hand gevormd. Heel indrukwekkend.) Ik herinner dat de komst van internet ook veel heeft betekent voor mij hierin in het vinden van de 'andere geschiedenis'. Toen onder Yushenko (president na de Oranje Revolutie) de dossiers over de Holodomor werden vrijgegeven heb ik avonden gelezen en gehuild. Ik kwam erachter hoe mijn volk, mijn land eeuwenlang is vernederd, uitgehongerd en onderdrukt. Tatjana De volgende dagen wil ik, als de dames ruimte voelen, vragen naar hun proces hierin. Het is me een eer: een beetje onderbouwing/achtergrondinformatie te mogen geven over Oekraïne. Tatjana Van de eerste ontlading, naar een structurele, productieve aanpak. Ik stop met dágelijks een blog schrijven. Het is niet meer, zoals de eerste week, elk uur inchecken. Misschien went alles, zelf mannen met rode knoppen ect. Dit gaat naar om de dag of twee keer per week, nog even voelen. Ik ga mijzelf en mijn bedrijf staande houden, om juist weer met hen over een tijdje te kunnen heropbouwen. Zij hun rol. Ik de mijne. Allemaal voor hetzelfde.
Ook ik heropen de rekening. NL80 KNAB 0410 5109 04 t.n.v. T. Kirienko / Curtainenko Het eerste geld is binnen/ daar aangekomen. Jullie lezen dagelijks de ontwikkelingen. Dat is hoopvoller dan de eerste dagen leek. Het 'nieuwe' geld wil ik gewoonweg: over de vier vrouwen verdelen. Écht naar hun inzicht te besteden. Voor hun gezinnen óf voor anderen, van macaroni tot kruisraket (wees niet bang voor het laatste, ze kopen geen wapens, want die zijn al in gebruik) Ik wil even de situatie schetsen, het is geen tijd van teddyberen. én ik acht hun oordeel hierin hoger dan mijn belering. |
AuteurTatjana Kirienko Archieven
September 2023
Categorieën
Alles
Alle vrouwen waarmee Tatjana nu in contact is zeggen: "Schrijf vooral. Het is belangrijk dat dit gehoord wordt. We blijven delen, zolang we verbinding en elektriciteit hebben." Tatjana neemt nu deze rol op en geeft de berichten door zolang dat kan. Als een brug. Geen enkele consistentie of andere pretentie gegarandeerd.
|