Zij Durft – 80 jaar vrouwen bij de Koninklijke Marine “Maak een man vrij voor de vloot.”

“Maak een man vrij voor de vloot.”
Met die oproep begonnen in 1944 de eerste vrouwen hun dienst bij de Koninklijke Marine. De mannen moesten vechten; de vrouwen namen de administratieve en ondersteunende taken op zich.Zo ontstond de MARVA – de Marine Vrouwen Afdeling.

Een vrouw in uniform was destijds ongebruikelijk. Te zelfstandig, te zichtbaar, te dapper misschien. Er werd getwijfeld of ze niet beter “een man moest zoeken” in plaats van een loopbaan op te bouwen.
Maar ze deden het toch. Ze durfden.

In de decennia die volgden veranderde de samenleving — en met haar de marine. De vrouwen van de MARVA vochten voor gelijke rechten, gelijke rangen en gelijke kansen. Ook als ze trouwden. Ook als ze kinderen kregen.

Na de oorlog bleef de MARVA bestaan, en in 1952 werd het korps officieel erkend als beroepsorganisatie.Dat markeerde een belangrijk keerpunt: vrouwen die een militaire carrière ambieerden werden niet langer een uitzondering, maar een onderdeel van het geheel. Ook al voerden ze aanvankelijk ongewapende taken uit, hun aanwezigheid legde de basis voor structurele verandering. In de jaren zeventig, gevoed door de Tweede Feministische Golf, nam de druk toe om vrouwen tot alle onderdelen van de krijgsmacht toe te laten. Vanaf 1978 werden vrouwen toegelaten tot de officiers- en onderofficiersopleidingen, en in 1982 werd de MARVA officieel opgeheven. Vanaf dat moment konden vrouwen toetreden tot alle afdelingen van de marine — ook tot operationele en logistieke functies aan boord.

Het was een historische stap richting volledige integratie.

Die overgang verliep niet zonder weerstand.
Binnen de krijgsmacht, en met name bij het Korps Mariniers en de Onderzeedienst, bleven traditionele denkbeelden en masculiene normen sterk aanwezig. Gelijke behandeling was niet vanzelfsprekend, en vrouwen moesten zich in die cultuur voortdurend bewijzen. Onderzoek van de Universiteit van Groningen laat zien dat Defensie die ongelijkheid lange tijd in stand hield — soms onbewust, soms uit gewoonte. Toch bleven vrouwen doorzetten.

De MARVA-pioniers en hun opvolgers hebben niet alleen de krijgsmacht veranderd, maar ook bijgedragen aan de bredere emancipatiebeweging in Nederland.
Ze doorbraken traditionele genderrollen, verruimden beroepsmogelijkheden en lieten zien dat moed, loyaliteit en vakmanschap geen geslacht kennen.

Hun nalatenschap leeft voort.
Ze werden rolmodellen voor nieuwe generaties — vrouwen die, net als zij, hun eigen koers durfden te varen. Zij Durft is een ode aan tachtig jaar vrouwen bij de Koninklijke Marine. Een eerbetoon aan de jonge, zelfstandige vrouwen die iets voor hun land wilden betekenen, vaak tegen de gevestigde orde in.

Laat Zij Durft je inspireren.
Voel hoe het verleden doorstroomt in het heden.
En blijf zelf die eerste stap zetten — niet alleen voor jezelf, maar ook voor de generaties die volgen.

Bestel nu jouw exemplaar voor jezelf of als cadeau voor een ander. Vul dit formulier in, waarin je aan kunt geven of het boek naar jou of een ander mag, daarnaast kun je aangeven of je een persoonlijke boodschap in het boek wil en op de bijgeleverde banderol. Vul je gegevens hier in. 

---