Libanonveteraan Rianne heeft een diorama gemaakt van een van haar bemande posten in Libanon. Het is een exacte kopie van deze post geworden waar zij al jaren aan werkt. Het diorama zal te zien zijn in de Plaza Theater Tent op de Nederlandse Veteranendag 2023.

Je kunt niet altijd met mensen praten over wat je hebt meegemaakt, vertelt Rianne. Daarom zet zij zich intensief in voor erkenning en waardering voor veteranen. Zo deelt zij onder andere haar ervaringen bij Living Library en Helmen Vol Verhalen. Zo openhartig als zij is kan je haar dan ook alles vragen over de uitzending naar Libanon. Verder staat Rianne 24 uur per dag paraat voor het Veteranen Search Team, waar zij helpt met het zoeken naar vermiste personen.

Naast dit alles bouwt zij op schaal een van haar bemande posten in Libanon na. Een deel van haar 6 maanden durende uitzending naar Libanon bracht zij in 1982 op deze post (post 7.2) door. Het begon allemaal met een als cadeau gekregen bouwdoos van de IDF M109A2 Pantserhouwitser. Een replica van de pantserhouwitser die door de Israëliërs in 1982 werd ingezet bij de invasie van Libanon. (Een van de eerste colonnes trok over de weg voor post 7.2 voorbij.) Al tijdens het bouwen van dit schaalmodel kwam het idee op om er een klein stukje Libanon omheen te maken, om er een soort diorama van te maken. Dit liep echter zo uit de hand dat het inmiddels een omvang heeft van 100 x 150 centimeter en een exacte kopie is geworden van wat het ooit was. Rianne omschrijft zich hierin als een pietje precies en moet alles tot op de millimeter kloppen. Zo maakt zij nagenoeg alles zelf, tot aan de grassprieten aan toe.

‘Zo werd het diorama niet alleen nog maar van mij, maar van ons allemaal.’Al snel deelde zij haar project op een website die veel aandacht kreeg onder veteranen uit alle hoeken van de wereld. Naast vele foto’s ontving zij ook mooie en aangrijpende verhalen van veteranen die, onder andere, op post 7.2 hebben gediend. Rianne: ‘Ik besefte mij op een gegeven moment dat het bij veteranen veel losmaakte en vond het daarom meer dan logisch om hun verhaal mee te nemen in het diorama. Zo werd het diorama niet alleen nog maar van mij, maar van ons allemaal’.
​
‘Het diorama groeide en groeide in de woonkamer van onze kleine doorzonwoning en door het in drieën te delen, past het net in een vitrinekast. Het was nooit het plan om het tentoon te stellen tot het in 2022 meeging naar een reünie en naar een lezing voor Helmen Vol Verhalen. Hierbij bleek dat het te kwetsbaar was om zonder bescherming op te zetten. Een doneeractie leverde prachtige stofkappen op en met wat slimme aanpassingen past het met militaire precisie net in ons autootje. Al is het diorama nog lang niet klaar, het is vanaf heden beschikbaar om tentoon te stellen.’

‘Ik zie iedere dag wel iets wat ik aan het diorama wil toevoegen.’‘Is het nog niet klaar? Nee, het zal waarschijnlijk nooit helemaal af zijn. Ik zie iedere dag wel iets wat ik aan het diorama wil toevoegen. Zo mogen de schorpioenen, de grote spinnen, de kameleon en andere beestjes niet ontbreken. Maar ook alle psu-kasten zijn bijvoorbeeld ingericht en de schappen in het Libanese winkeltje moeten nog worden gevuld.’
​
Na de reünie en de dag in Assen heeft het diorama in het Atrium van het stadhuis van Den Haag gestaan en staat het nu bij het ministerie van Defensie. Na een korte rustpauze zal het diorama voor iedereen te bewonderen zijn op de Nederandse Veteranendag in de Plaza Theater Tent.
Rianne is onlangs met Stichting Vrienden Voor Libanon terug geweest naar de plek waar ooit post 7.2 stond. Een emotioneel weerzien waar zij ook haar partner kon laten zien waar het diorama haar basis heeft gekregen. Rianne heeft bij deze gelegenheid ook twee kokers met zand en steentjes gevuld om in het diorama te gebruiken.

‘Na de Veteranendag komt het gelukkig weer in onze woonkamer te staan. Al vier jaar kom ik ’s ochtends beneden, doe het licht aan in de vitrinekast en droom even weg bij het diorama. Ik mis het enorm.’

​Bron: https://www.veteranendag.nl/nieuws/het-diorama-van-rianne-is-onderdeel-van-veteranendag-2023/

De jaarlijkse Witte Anjer Prijs voor het beste initiatief voor Nederlandse veteranen is niet gewonnen door een Drent. Toch heeft de prijs dit jaar een Drents tintje, want kunstenaar Jelmer Zwaan uit Meppel mocht de trofee maken.
​
Het beeldje bestaat uit een vrouw met vleugels op haar rug in de vorm van de 'V' van veteranen. Ze rust op de bladeren van een anjer en staart in de verte. "Dat is iets wat alle veteranen herkennen: vooruit blijven kijken", vertelt Zwaan in zijn werkplaats.Zelf veteraan
De kunstenaar weet er alles van: Zwaan diende zelf vijf jaar in het leger. Als chauffeur bij de infanteristen ging hij twee keer op uitzending in Afghanistan. Daar maakte hij zowel mooie als afschuwelijke momenten mee.
"Ze noemden ons daar wel het vakantiepeloton, omdat we eigenlijk niet zo veel te doen hadden. Dan lagen we in de zon, speelden we kaart of maakten we filmpjes met de kinderen die er woonden", memoreert Zwaan aan zijn eerste uitzending.

​Aanslag in Deh Rawod
Dat veranderde in juni 2007, toen zijn eenheid tijdens een patrouille op een markt in het dorp Deh Rawod het doelwit werd van een zelfmoordenaar. "Hij kwam aanrijden op een scootertje vol explosieven. Ik stond op de uitkijk en werd net afgelost, toen ik een knal hoorde en een grote paddenstoelwolk boven de mark zag opstijgen."

Acht Nederlandse militairen, collega's van Zwaan, raakten gewond. Een van hen, luitenant Tom Krist (24) uit Tilburg, overleed een aantal dagen later in het ziekenhuis aan zijn verwondingen. "We gaan nog ieder jaar met zijn allen bier drinken bij het graf van Tom. Maar je moet door, verder met je leven."
   
Drentse kunstenaar maakt Witte Anjer Prijs
​Helmen Vol Verhalen
Om zijn overleden collega te eren, maakte Zwaan vorig jaar al een houten beeld voor Tom. Dat werd tentoongesteld tijdens de expositie 'Helmen Vol Verhalen', op de Johan Willem Friso Kazerne in Assen.

Mede naar aanleiding van dat kunstwerk werd de Meppeler beeldhouwer benaderd voor de Witte Anjer Prijs. "Ik vind het echt een eer dat ze mij daarvoor hebben gevraagd. Om iets te mogen maken voor mensen die zich inzetten voor veteranen."

Van 17 tot en met 7 juli 2023 zal de indrukwekkende foto expositie ‘Helmen Vol Verhalen’ te zien zijn in het gemeentehuis van Noordoostpolder in Emmeloord. Het kunstenaars en veteranenproject met missieverhalen van jonge veteranen en hun thuisfront van Libanon tot heden.
​
EMMELOORD, 12-06-2023 – Persoonlijke missie verhalen van veteranen staan centraal in het kunstproject ‘Helmen Vol Verhalen’. De ervaringen van de militairen vormen de inspiratiebron voor kunstwerken van tweeëntwintig kunstenaars. In een gezamenlijke missie maken kunstenaars en veteranen de relevantie zichtbaar van Nederlandse vredesmissies en de impact daarvan op de deelnemende militairen.
Veertig jaar vredesmissiesIn de afgelopen veertig jaar hebben Nederlandse soldaten bijgedragen in meerdere VN-vredesmissies. Wat hebben de militairen daar meegemaakt? Wat betekende de deelname voor het thuisfront? En hoe was de terugkeer in eigen land? Om dit inzichtelijk te maken zijn veteranen gekoppeld aan kunstenaars, die de verhalen van de blauwhelmen in kunstwerken hebben verbeeld. De militairen komen uit alle provincies van het land en representeren alle afdelingen van Defensie. Zo zijn de landmacht, de marine, de luchtmacht, de marechaussee en niet te vergeten het thuisfront in de expositie vertegenwoordigd.
Elk jaar staan we stil bij onze veteranenSinds 2009 organiseert Veteranenplatform Noordoostpolder samen met de gemeente jaarlijks de Veteranendag. Dit jaar zullen we dit voor het eerst doen samen met de veteranen van Urk, in samenwerking met de gemeente Urk. Op 17 juni staan we in de raadszaal van gemeente Noordoostpolder stil bij de inspanning die veteranen hebben geleverd en nog steeds leveren. Sinds 1940 heeft Nederland ruim 650.000 militairen ingezet tijdens drie oorlogen en bijna 100 vredesmissies. Op Veteranendag bedanken we de veteranen in Nederland die zich hebben ingezet en nog steeds inzetten in dienst van de vrede.
Programma 17 juni13.15 Ontvangst + koffie in de raadszaal van gemeente Noordoostpolder
14:00 Welkomstwoord
14:02 Taptoe-signaal
14:03 1 minuut stilte
14:04 Wilhelmus
14:06 Toespraak burgemeester Roger de Groot
14.12 Opening expositie en Facebook pagina
14.15 Lezing Amy van Son
14.35 Verhaal Veteraan door Klaas Mars
14.55 Dankwoord
15.00 Einde officiële gedeelte
15:00 Informele bijeenkomst veteranen + partners in bedrijfsrestaurant en bekijken expositie
16:30 Einde bijeenkomst
Tot 15.00 uur is de bijeenkomst voor belangstellenden vrij toegankelijk op het gemeentehuis van Noordoostpolder aan het Harmen Visserplein 1 in Emmeloord. Vanaf 15.00 uur alleen voor genodigden.

Bron: ​https://noordoostpolder.nieuws.nl/nieuws/40830/helmen-vol-verhalen-de-impact-van-de-vredesmissies-in-kunst-verbeeld/

Openingswoord
​Vijf jaar na de start van het project staan we hier nu met een hele compagnie aan mensen. Veteranen, thuisfront, kunstenaars, locatie houders, sponsoren, partners en krachtbronnen. Vanuit alle windstreken gingen vele van jullie mee op missie door de kunsten. Ook vandaag weer zie ik veteranen, kunstenaars, partners en zelfs ook onze suppoosten die zeven maanden lang de expositie openden en mensen hebben rondgeleid in Assen. Ook vandaag zijn ze hier om met jullie de expositie te bekijken en verhalen te delen.

Bekijk hier de 'aftermovie' van de opening op het Ministerie van Defensie

Voor hen die later met ons mee zijn gaan reizen, een korte terugblik. In 2020 deden we een oproep om mee op missie te gaan, in drie weken tijd meldde zich 75 veteranen en 75 kunstenaars aan. We werden overspoeld door de reacties en toen wist ik helemaal zeker dat inderdaad de hoogste tijd was voor een andere manier van verbinden.

De missie als kapstok
De missie diende al kapstok echter waren de middelen ook zeer beperkt en daardoor ging ik anders naar de missie van 'helmen vol verhalen' kijken. Uit elke provincie een veteraan of thuisfront, vanuit alle defensieonderdelen en van alle rangen en standen en natuurlijk mannen en vrouwen en zo vormde in de maanden daarop volgend een mooi weefgetouw waarbij de verticale lijnen de basis vormde voor de draden die we met elkaar over en weer met elkaar haalden.

Veteranen werden gekoppeld aan kunstenaars of vice versa, met de overdracht van de helm werd het spirituele contract gelegd, met de woorden "nu ben je ervan". Vanaf nu zijn jullie buddies mee op missie door de kunsten. De veteranen boden het vertrouwen, de kunstenaars namen het aan wat niet altijd even makkelijk was. Er was zorg voor elkaar welke voorbij de ‘initiele opdracht’ ging
 
Afstand is nodig om dichterbij te komen
In coronatijd hadden we meet ups met maximaal vier, we namen afstand en kwamen dichterbij. Want afstand is nodig om dichterbij te komen. Je ziet het aan de foto’s van de ontmoeting en ondanks dat de fysieke afstand groot was, bijvoorbeeld Marechaussee Linda Rullens in Italie, kwamen we dichter en dichterbij. Het gesproken woord en de ontmoetingen stolden in foto’s verhalen, video’s maar bovenal kunstwerken, één voor één werden deze onthuld aan de veteranen en thuisfront, nog meer foto’s nog meer verbinding. Mensen en organisaties sloten aan, onderwijs AMFI, HAN, Grafisch Lyceum, de Erasmus Universiteit, we kregen hulp van Matlogco, curatoren van het NMM en natuurlijk de biga groep. Financiële steun vonden we bij het vfonds, cultuurfonds, Karel Doormanfonds, stichting OVA en de provincies Groningen, Limburg, Overijssel, Drenthe, Utrecht en Zuid Holland ook kleinere bijdragen zoals de crowdfund van Roy voor Ton Kelders die weer leidde naar het ReUniForm project.

​Normen en waarden, emotie en ethiek
Omroepv ging grandioos met ons mee op missie met Jelmer en de familie Krist en maakte een driedelige serie over ReUniForm, onze eigen makers en videografen.  We bouwden analoge en audiovisuele bruggen, bruggen van kameraadschap, normen en waarden, emotie en ethiek. Het kwetsbare van het mens zijn met alle meerstemmigheid die een mens eigen is, iedere mens. Burger en militair. Helmen Vol Verhalen wist een brug te slaan tussen veteranen onderling, veteranen en thuisfront en de burgers in de maatschappij, jullie aanwezigheid in dit huis, is daar het bewijs van.
 
De website en alles wat daarbij hoort is opgenomen in de Koninklijke bibliotheek en uitgeverij Koninklijke van Gorcum wil met ons een boek maken met alle verhalen. Vandaag willen we ook nieuwe herinneringen en verhalen maken. Wil je een boodschap achterlaten dan kan dat in ons herinneringsboek of via 'Schrijf eens een kaartje (aan een veteraan)'. Of in de maakplaats in de vorm van een korte podcast met Peter waar ook Pascal Griffioen (DefP) werkt aan een nieuw werk.
 
Schrijver Niels Roelen is op stap met omroepv en stelt je graag een paar vragen in een interview setting. Zoek de suppoosten op uit Assen voor nog meer achtergrond informatie over hun ervaringen en de expositie. Steun ons door het kiezen van een hvv pin of patch of koelkaststicker, of draag bij via de QR code in de maakplaats of schrijf een kaartje aan een veteraan. Geniet van dat wat nog komen gaat, dank aan allen voor jullie komst op deze prachtig locatie. Het hol van de leeuw. Het mysterie van defensie.
 ​