Op 11 april j.l. werd de expositie van Helmen vol Verhalen geopend op het Ministerie van Defensie! Hoe bijzonder is dat en wat een blijk van waardering! Omroepv was erbij met interviewer Niels Roelen en cameraman/editor Ronald Hendriksen. We hebben al meer laten zien van dit project maar dit prachtige initiatief heeft recht op voortdurende aandacht. Bron omroepv

Op 3 mei mocht Amy van Son een bijdrage leveren aan de boekpresentatie, de afgelopen jaren zijn er verschillende boeken in de Ooijpolder verschenen met oorlogsherinneringen. Al deze boeken werdenaangeboden in het Vrijheidsmuseum in Groesbeek. Er werd een preview getoond van een film met oorlogsherinneringen door de ogen van een 7-jarige jongen uit Ooij.
​
Tijdens deze middag werd in het Vrijheidsmuseum de link gelegd naar het heden; de link met onze hedendaagse vrijheid maar ook de oorlogen die er nu gevoerd worden. Dat deden we met Helmen Vol Verhalen en 'Stemmen uit Oekraine' van Tatjana Kirienko. Bekijk hieronder de presentatie.

Dutchbatter Edo van den Berg werd op 21-jarige leeftijd uitgezonden naar Bosnië-Herzegovina. Een gebeurtenis met een enorme impact op zijn leven. “Ik wil graag mijn verhaal delen met andere veteranen, omdat ik weet dat dat kan helpen bij hun verwerkingsproces”, vertelt Van den Berg, die zondag is te zien in de documentaire Edo – Srebrenica ’95 van Omroep WNL.

In de documentaire vertelt de veteraan over de vreselijke gebeurtenissen die hij daar heeft meegemaakt en wat voor impact dit heeft gehad op zijn leven. Edo reist af naar Bosnië om plekken te bezoeken waar hij is geweest tijdens de oorlog. Volgens de Dutchbatter hebben de media nooit het juiste verhaal verteld over het Nederlands infanteriebataljon, wat “een enorme invloed” heeft gehad op het imago van Dutchbat.

Vorig jaar maakte de Nederlandse regering excuses aan nabestaanden voor het niet kunnen voorkomen van de genocide in Srebrenica. In juli 1995 namen Bosnisch-Servische troepen de enclave Srebrenica in die onder bescherming stond van Nederlandse blauwhelmen. Bosnische moslimmannen en -jongens werden weggevoerd en meer dan 8000 van hen werden gedood. Defensieminister Kajsa Ollongren zei dat Nederland daar als onderdeel van de internationale gemeenschap medeverantwoordelijk voor is geweest.
Edo reist naar Bosnië met een groep van vijf studenten en gaat terug in de tijd.
‘Edo – Srebrenica ’95’ is zondagavond om 23:11 uur te zien op NPO 1. 
Door: Peter Visser

Bekijk uitzending gemist, documentaire EDO 

https://atriumcityhall.nl/agenda/foto-expositie-helmen-vol-verhalen/
Vanaf zaterdag 15 april 2023 t/m zaterdagmiddag 15 mei is de indrukwekkende rondreizende foto expositie Helmen Vol Verhalen te zien in het Atrium Den Haag.​ Helmen Vol Verhalen is een kunstproject waarin ‘jonge’ veteranen zijn gekoppeld aan 22 kunstenaars. Deze expositie maakt onderdeel uit van de Haagse Vrijheidsweken en Justice Peace The Hague. Het Atrium Den Haag is gesloten op Bevrijdingsdag vrijdag 5 mei 2023.

Helmen Vol Verhalen – de impact van de vredesmissies in kunst verbeeld
Persoonlijke missie verhalen van veteranen staan centraal in het kunstproject Helmen Vol Verhalen. De ervaringen van de militairen vormen de inspiratiebron voor kunstwerken van tweeëntwintig kunstenaars. In een gezamenlijke missie maken kunstenaars en veteranen de relevantie zichtbaar van Nederlandse vredesmissies en de impact daarvan op de deelnemende militairen.

Veertig jaar vredesmissies
In de afgelopen veertig jaar hebben Nederlandse soldaten bijgedragen in meerdere VN-vredesmissies. Wat hebben de militairen daar meegemaakt? Wat betekende de deelname voor het thuisfront? En hoe was de terugkeer in eigen land? Om dit inzichtelijk te maken zijn veteranen gekoppeld aan kunstenaars, die de verhalen van de blauwhelmen in kunstwerken hebben verbeeld. De militairen komen uit alle provincies van het land en representeren alle afdelingen van Defensie. Zo zijn de landmacht, de marine, de luchtmacht en de marechaussee en niet te vergeten het thuisfront in de expositie vertegenwoordigd.

Drijvende kracht
Drijvende kracht achter dit kunstproject is cultureel projectleider Amy van Son. Zij is zelf veteraan en merkte bij haar terugkeer naar de burgermaatschappij hoe belangrijk het is om je verhaal te vertellen. Delen wat je hebt meegemaakt, zorgt ervoor dat je (soms traumatische) ervaringen beter kan verwerken. Dat niet alleen, ook voor de samenleving is het van belang om te weten welke gevolgen een missie heeft voor een militair. Pas dan kan er begrip en erkenning ontstaan. Door met de hulp van kunstenaars de verhalen van veteranen boven water te halen, wordt hun geschiedenis zichtbaar voor iedereen. Waarbij de universele taal van kunst de brug slaat tussen de wereld van de burger en de militair.

Kunstenaars
In de expositie is beeldende kunst in diverse disciplines te zien: van fotografie, grafiek, tekeningen en schilderijen tot en met installaties, keramiek en sculpturen. De deelnemende kunstenaars zijn Anders Wolhar, Anook Cléonne, Bas Fontein, Caro Kropveld, Danielle Spoelman, Diederick Kraaijeveld, Erik van Maarschalkerwaard, Hans Mes, Jelmer Zwaan, Kunstconstructie, Mainkunstenaars, Marian Tappel, Mieke van Zundert, Mirka Farabegoli, Peter van Hal, Renée van den Kerkhof, Rob Voerman, Roxanne Monsanto, Sjaak Kooij, Tatjana Kiriënko, Tristan Louwaars, Bart Lucassen en Yvonne Beelen /STUDIO YTOPIA. Installaties maken ook deel uit van de expositie, zoals militaire emblemen en naamlinten geschikt door Denny Bosmann en het project ReUniForm van Jaap Spruitenburg.
​
Online
De verhalen van veteranen en de ontmoetingen met de kunstenaar zijn ook opgetekend door journalisten en vastgelegd door fotografen. Verder zijn er podcasts van de onthullingen van de kunstwerken en heeft Omroepv in samenwerking met Helmen Vol verhalen een driedelige documentaireserie over ReUniForm gemaakt.
Fotograaf Frank Kouws documenteerde verschillende belangrijke momenten in het project, van de eerste ontmoeting van de veteraan en kunstenaar die samen mee op missie gingen door de kunsten, tot aan de onthulling van het voltooide kunstwerk. Deze verhalen, podcasts en documentaires zijn te vinden via de QR codes in deze foto expositie en staan op www.helmenvolverhalen.nl.

Casper Slotboom verschenen op Omroep Friesland
​Vijf studenten van de Hanzehogeschool in Groningen hebben een documentaire gemaakt over oud-Dutchbatter Edo van den Berg (49) uit Oudemirdum. De documentaire gaat donderdagavond in première.
Er hangt een verzameling van verschillende medailles en badges in het huis van Van den Berg. Bescheiden aan de muur, niet direct in het zicht. In het eerste interviewshot van de documentaire staan de medailles zo opgesteld dat ze goed in beeld zijn.

'Geen gepronk'
Daar grijpt hij toch even in: "Ik ben niet een persoon die echt trots in zijn medailles ziet, vanwege de zwarte bladzijde die eraan vastkleeft. Natuurlijk zijn er ook medailles waar ik wel wat mee heb, maar ik hoef er niet mee te pronken. Dat blijft er bij mij wel inzitten."
Hij zou niet snel met de medailles naar buiten gaan. "Als het moet vanwege het uniform, prima. Maar ik heb ook al een paar keer gehad dat ik dan de batons op had. Zo van 'oeps, ik ben mijn medailles vergeten. Ik doe wel even dit'."

​Negatieve berichtgeving
Van den Berg is geen veteraan die pocht met zijn militaire verleden. Maar het is ook een belangrijk onderdeel van zijn leven. Van den Berg was actief als militair in Bosnië bij Dutchbat III en heeft 'De Val van Srebrenica' meegemaakt. Dat heeft hem behoorlijk geraakt.
"De ellende die daar was, de ellende die er daarna is geweest. De negatieve berichtgeving in de media. Op persoonlijk vlak zijn er veel dingen fout gegaan. Vaak is dat ook ontstaan door die berichtgeving." Hij hoopt dat de documentaire een aantal van die berichten dan ook in een ander daglicht zet.

​"Je gaat je anders gedragen dan dat men van je gewend is. Alleen jijzelf denkt dat je je normaal gedraagt", legt Van den Berg uit. Daardoor krijg je volgens hem verkeerde communicatie. "Je stoot elkaar dan af en trekt je terug. En uiteindelijk ga je wel in therapie om je eigen leven eigenlijk te redden."

Verhaal delen
Van den Berg is begonnen met het delen van zijn verhaal in 2017. Toen heeft hij in Normandië zijn verhaal verteld aan een groep soldaten, bij een bunker aan de Franse kust. "Het was regenachtig, dus we besloten om na het verhaal terug te gaan naar het kamp en daar de vragenronde te doen. Een jongen kwam naar mij toe en zei: 'Mag ik zo eerst het woord nemen?'"
"Eenmaal op het kamp aangekomen, vertelde hij dat hij altijd de grappenmaker is, maar dat hij eigenlijk kampt met dezelfde soort problemen. Door mijn verhaal vertelde hij zijn verhaal. Dat deed me beseffen dat het delen van mijn verhaal ervoor zorgt dat anderen dat ook doen."

​Om die reden was het voor hem ook makkelijker om mee te werken aan de documentaire. "Want ik weet dat er positieve gevolgen aan zitten. Ik heb in eerste instantie heel erg getwijfeld. Moet ik hiermee in zee gaan? Moet ik dit willen? Waar gaat dit eindigen?", vroeg hij zich af. "Uiteindelijk heb ik vaker mijn verhaal verteld, dus daardoor vond ik het goed om hieraan mee te werken."

Terug naar Bosnië
Maar dat was niet alles. De studenten willen graag naar Bosnië toe. "We dachten dat het een goede toevoeging was, om het onderwerp nog duidelijker te maken", zegt Julie, een van de makers. "Dat wilden we wel graag met Edo. Samen met zijn vrouw zijn we die kant op gegaan. We konden daar slapen bij een oude vriend van hem, ook een veteraan. Het was een enorme toevoeging voor onze documentaire om dit zo met z'n allen te doen."
Van den Berg twijfelde toen wel even. Toch is hij meegegaan. "Ik had in juni al een terugkeerreis gehad met andere veteranen, dat helpt met de verwerking. Anders had ik het niet zo 1-2-3 gedaan. We zijn met het groepje vijf dagen lang het avontuur aangegaan. Het is een heel gave trip geweest, met een lach en een traan."

Een bijzondere vondst bij OP Charlie in documentaire Fryske Dutchbatter

Even menen we in een spannende film te zijn beland: gesloten slagbomen, strenge ID-controle en onder escorte naar het museum. We worden er een beetje giebelig van. Met elf belangstellenden van het Humanistisch Verbond Drenthe komen we aan bij de kazerne in Assen om de expositie ‘Helmen vol Verhalen’ te bezoeken. Burgers staan wel eens ambivalent tegenover ‘vechten voor vrede’.  En daardoor vaak ook tegenover degenen die het doen. Zij hebben geen idee van de impact van een missie, die er altijd en voor alle betrokkenen is. En de stoere jongens van ‘Jan de Witt’ lopen niet met hun emoties te koop.

'En de stoere jongens van ‘Jan de Witt’ lopen niet met hun emoties te koop.'

'Een manier voor veteranen om zich aan een breed publiek te laten kennen. Dan kan begrip en erkenning ontstaan.'

De veteranen, die ons deze middag begeleiden, vertellen zeer gedreven over missies, defensie en deze tentoonstelling. Gerard Nieboer werkte als inlichtingen man. Altijd voorop en vanwege de vertrouwelijkheid van zijn kennis, eigenlijk maar weinig kunnen delen. Voorafgaand aan ons bezoek had hij zijn huiswerk gedaan: zich via de website uitgebreid verdiept in onze uitgangspunten en activiteiten.

'Eens een inlichtingenman altijd een inlichtingenman.'

Eens een inlichtingenman altijd een inlichtingenman. Hij is open over zijn eigen mental brain damage. Meestal goed te hanteren, maar toch zo nu en dan een terugval. Hij vertelt over de Humanistische geestelijke verzorging die binnen defensie beschikbaar is. Maar ook over het gemis van een veteranenhuis in Groningen en Drenthe, waar veteranen met wie het o.h.a. goed gaat, maar die het af en toe nodig hebben om met mede-ervaringsdeskundigen te verkeren, om even te praten, of even leeg te lopen in wat voor vorm dan ook, of gewoon te zijn bij mensen die je begrijpen zonder dat je iets zegt.
Hij draagt een witte anjer. Dat is het teken van veteranen en het Witte Anjer Fonds zet zich in voor het welzijn van veteranen.

Aan het begin van de expositie staat een spreekgestoelte, gemaakt van een motorkap van een UN-pantservoertuig. Dit maakt duidelijk dat iedere oorlog begint met woorden, retoriek van machtshebbers, die op hun manier de aanstaande oorlog motiveren. Die oorlog die voor heel veel burgers en soldaten ingrijpende gevolgen zal hebben.  Woorden doen ertoe. En niet alleen de woorden van politieke leiders. Ook onze scherpe, soms polariserende en kwetsende woorden kunnen als een sneeuwbal groeien en als een wapen gaan werken. Als één nare leuze wordt overgenomen door hele spreekkoren, overtuigt die uiteindelijk de massa. Hoe zoiets kan verworden laat de kunstenaar zien door te spelen met de letters UN. Als je de N een slag draait, is het een Z. En die zien we dagelijks op TV. En begon die oorlog ook niet met een toespraak van Poetin in het Kremlin?

'Woorden doen ertoe.'

​Vredesmissies en soldaten. Het lijkt elkaar te bijten. Een schilderij laat zien hoe moeilijk het is om iemand die jouw teamgenoten heeft vermoord, als mens te blijven zien. Als de Taliban strijder medische zorg nodig heeft en krijgt, wachten de UN-soldaten netjes, maar keren hem hun rug toe. Ik voel de pijn van de ontmenselijking, maar ik begrijp het zo goed.
​
De kracht van het thuisfront wordt geëerd. Dat staat er alleen voor en ook nog eens in het constante besef van het gevaar dat hun dierbaren lopen. De uitgezondene heeft het gevoel het thuisfront in de steek te laten. Je levert thuis even geen bijdrage, je kunt niet even helpen.
Moeilijk is het om je leven op te pakken als je op missie gehandicapt bent geraakt. Duidelijk wordt dat de een dat beter afgaat dan de ander. In beide gevallen aangrijpend.

Door Rianne Volkering, verschenen op https://unifildiorama.com/

​24 november 2022. Het is nog vroeg in de ochtend, want uitslapen is er niet bij. (Iets met zenuwen en keel). Het diorama staat reeds klaar voor transport op de eettafel en de voertuigen zitten netjes tussen een kilo wc-papier in twee schoenendozen. Altijd handig, gezinsgenoten met grote voeten.
Klokslag 12:00 uur meld Marion zich aan de poort en samen met Saskia schuiven wij, met militaire precisie, het diorama in de Focus. Op naar Assen.

​Waar normaal over het asfalt wordt gevlogen kan dit vandaag kwetsuren opleveren. Om niet in slaap te sukkelen en het overige verkeer ruimte te geven, maar even een bakkie doen bij La Place in Harderwijk.
En dan sta je twee uur en 15 minuten later bij de wacht van de Johan Willem Friso kazerne. “Uh, oh, shit, wat nu?, stammelde een eega met rood aangelopen toet naast mij. Gelukkig ken ik Saskia een beetje, dus had ik voor vertrek haar rondslingerende rijbewijs bij die van mij gestoken. (Vandaar dat zij zo stil was onderweg ).

Gebouw 10, mijn oude vreetschuur. De trappen waar 40 jaar geleden de groepsfoto werd gemaakt en een gulle lach van een krullenbol. Hoi Amy.

Even kennismaken met de geweldige suppoosten en op naar het plekje waar het diorama vandaag mag gaan shinen. Een mooier plekje kon eigenlijk niet. De suppoosten plaatsen twee tafels waarop het diorama kan worden opgezet. Aan Saskia en mij de taak om het vanaf de straat naar binnen te krijgen. Marion coacht en dirigeert ons langs obstakels en opent deuren.
(Even snel tussendoor, omdat het kan en mag, nu weet Saskia ook waar ik vroeger sliep en waar Sophie nog niet zo lang geleden ook haar blonde lokken waste. Jeetje, dat doet wat met een mens).

Geen afzetlint voorhanden, dus opnieuw de suppoosten met een oplossing. Een cordon van bankjes gaat voorkomen dat grijpgrage handjes of enthousiaste zwaaibewegingen schade kunnen aanbrengen.

Ben er klaar voor dus met z’n drietjes eerst de expo goed bekijken voordat alle genodigden de zaal binnen gaan stromen. Wat een mooie expositie. Zoveel verhalen in beeld gebracht door veteranen en kunstenaars.

Snel een bakkie en bam, de eerste bezoekers druppelen binnen. Zeker een BAM want mijn eerste genodigde staan naast het diorama. Anita en Niels. (Het begon tenslotte allemaal 40 jaar geleden in Assen, niet alleen voor mij maar ook voor haar).

De tijd vliegt voorbij, kan niet eens iedereen te woord staan. Licht uit en hup, naar de nieuwe kantine. Oh jee, geen aan Saskia beloofde ‘Blauwe Hap’ maar stamppot sperzieboontjes met vette jus en worst. Bijgeschoven aan tafel met Anita en Niels smaakt het best, heb zo’n vaag vermoeden dat een paar tafels verderop er minder enthousiast naar het bord wordt gekeken.
Zo ging het, zo gaat het schijnbaar nog steeds. Bordjes met bestek doneren aan de spoelkeuken en even dampen buiten. Op naar de filmzaal in de ‘Brammert’.
​
Met mijn lezing op schoot bemerk ik toch een lichte trilling in mijn handen. Niet van de kou want gelukkig mag hier nog wel gestookt worden. Was er al bang voor, deze muts heeft een grote mond maar een zenuwachtig hartje. Gelukkig hoef ik niet de spits af te bijten en kan ik de kunsten van het lezing geven even afkijken van 3 (super) voorgangers.

PAUZE
Pauze……… en wie geeft daar Saskia spontaan en welgemeend een dikke knuf? Wauw. Eerlijk is eerlijk: dat is power, een Helmen Vol Verhalen 2.0.
“Dames en heren: Rianne Volkering”, zegt Amy tegen de mensen in de zaal. Daar ga ik dan…….

Zijn die 15 minuten nu al voorbij? Dat ging makkelijker dan gedacht al moet ik zeggen dat spreken met z’n kanjer als Amy aan je zijde en 4 dierbare in de zaak wel helpen. “Zeg even wat PSU is”, vraagt Amy dwars door mijn verhaal heen. Tja, niet iedereen kent het handboek met 1 miljoen afkortingen binnen defensie. Hoppa, gelijk maar gratis een anekdote erbij gedaan over de belachelijk bekrompen regeltjes van foeriers. (Met dank aan de suppoost die mij hier even daarvoor aan herinnerde).

Nu tijd om bij te komen en te luisteren naar andere toppers met een pracht verhaal.De bitterballen zitten er nu in, het diorama staat weer in de auto en de terugreis kan beginnen. Mens, wat ben ik voldaan!
​
01:00 uur. Het diorama overleeft ook wat hogere snelheden, het staat weer op de plek waar het vanochtend stond. Morgen is het vroeg genoeg om het in de vitrinekast te zetten.
25 november: we staan in de defensiekrant! 
https://magazines.defensie.nl/defensiekrant/2022/46/03_helmen-vol-verhalen_46

Help Rianne Volkering het Libanon diorama ten toon stellen. Hiervoor zijn er stofkappen nodig om het diorama te vervoeren en te beschermen. Een bijdrage kun je leveren via een betaalverzoek hier.

Heeft u de expositie ‘Helmen vol verhalen’ in de Johan Willen Friso Kazerne al bezocht? Daar merkt u wat de impact is van de Nederlandse vredesmissies op de uitgezonden veteranen en hun thuisfront. ‘Helmen vol verhalen’ is een expositie van 22 kunstwerken, gebaseerd op de persoonlijke missieverhalen van jonge veteranen. Tot eind januari 2023 kunt u de tentoonstelling bezoeken.

In de expositie hoort u bijvoorbeeld dat veteraan en verpleegkundige Rob, die door een ongeluk komt te overlijden in Uruzgan, zijn zwangere vrouw achterlaat. Een schilderij van etende militairen in een kantine, waarvan één stoel leeg is maakt ook diepe indruk. Zo ook een kunstwerk van munitiekisten.

Erkenning en betekenis Amy van Son, projectleider: ‘‘De expositie toont de minder bekende, jonge veteranen die op VN vredesmissies zijn geweest zoals naar Libanon, Afghanistan, Mali of voormalig Joegoslavië. Het is belangrijk dat zij vertellen wat zij hebben meegemaakt. Het geeft hen erkenning als mens en laat zien wat het betekent om als (jonge) militair een groot offer te brengen voor de vrijheid.’’

Veteranen uit alle provincies
Een groot aantal Drentse militairen waren uitgezonden naar vredesmissies zoals Unifil (United Nations Interim Force in Lebanon) in Libanon in 1982. Zij zaten in het in de JWF kazerne gelegerde 13e infanterie bataljon Luchtmobiel, dat als Dutchbat 3 de val van Screbrenica meemaakte. De veteranen die hun verhalen doen, komen uit alle provincies en geledingen van Defensie. Ook zijn de getoonde kunstwerken heel divers. Van fotografie, grafiek en schilderij tot tekeningen of sculptuur. Meer informatie Voor meerinformatie over de expositie gaat u naar www.helmenvolverhalen.nl. Asser Courant

Tekst Evert Brouwer Foto's  Bas Kijzers Defensiekrant 2022

Expositie Helmen vol Verhalen gaat het land in
De expositie rond het veteranenkunstproject ‘Helmen vol Verhalen’ gaat het land in. Na Assen, waar de tentoonstelling nog tot eind dit jaar is te zien, verhuizen de kunstwerken waarschijnlijk naar Groningen. Én als het even kan, gebeurt dat met een VETx; een bijzonder totaaltheater dat gisteren in het Johan Willem Frisokazerne de primeur beleefde.

‘Natuurlijk speelt de dreigende kazernesluiting een rol’

​Het was een in alle opzichten een bijzondere bijeenkomst op de aloude Johan Willem Frisokazerne, waar zo’n honderdvijftig gasten zich aan de poort meldden. Ondernemend Assen, de gemeente, de provincie Drenthe en de Stichting Helmen vol Verhalen hebben de handen ineen geslagen om de kunstexpositie daar mogelijk te maken. Het is zo’n groot succes dat de tentoonstelling in ieder geval tot eind dit jaar daar blijft. “Natuurlijk speelt de dreigende sluiting van de kazerne een rol, maar we willen ook graag onze dankbaarheid aan de veteranen tonen”, erkent voorzitter Kor IJszenga van de ondernemersvereniging de betrokkenheid.

Hoge Noorden
Er zijn echter veel meer ‘haakjes’. Neem het groot aantal militairen uit het noorden dat bij diverse vredesmissies betrokken was en een ‘krasje’ opliep. Het Unifilbataljon dat eind jaren zeventig naar Libanon werd uitgezonden, bestond vooral uit – dienstplichtige - Groningers en Drenten. De eenheid van de blauwe baretten was destijds immers gelegerd in Zuidlaren.
‘Het zijn vaak emotionele confrontaties’

Hetzelfde geldt voor de huidige bewoners van de kazerne, 13 Infanteriebataljon Luchtmobiel, dat als Dutchbat III de val van Srebrenica meemaakte en actief was in Afghanistan. Het is niet voor niets dat de Stichting Veteranen Midden-Groningen met het voltallige bestuur is uitgerukt. “We vertegenwoordigen dik tweehonderdvijftig veteranen”, weet bestuurslid Wilfred Limberger.

Thuisfront
Niet dat het de expositie of de VETx alleen draait om dat Hoge Noorden. In tegendeel. “Onze stichting probeert een evenwicht te vinden tussen vrouwen en mannen uit alle twaalf provincies en alle legeronderdelen. Misschien wel één meer dan officieel, want voor ons is het thuisfront ook een belangrijk deel van die krijgsmacht”, legt spin-in-het-web Amy van Son uit. Ze is zelf (marine)veteraan en voert het idee voor Helmen vol Verhalen uit. Brigadegeneraal Hans Damen is de bedenker van het project. “De veteranen vertellen hun geschiedenis aan een kunstenaar, die daarmee als het ware meegaat op missie. Dat zijn emotionele confrontaties”

​Verbeelding
Het resultaat is een expositie van 22 werken die tot de verbeelding spreken. “Hier in Assen is het echt een groot succes. We gaan niet voor niets langer door”, zegt Van Son. “De geestelijke verzorging komt hier langs met de soldaten in opleiding en de leerlingen van de opleiding Veiligheid en Vakmanschap. De jongeren zijn echt flink onder de indruk. We maken de geschiedenis van de veteraan op deze manier tastbaar en zichtbaar.”

‘Ik bouw elke dag verder, aan het diorama en mezelf’

Totaalprogramma
Gisteren werd dat vervat in een totaalprogramma, de VETxAssen. Zo is er ruimte voor een podcast van Peter van Asselt. Zijn interviews vormen dan weer inspiratie voor Pascal Griffioen, beter bekend als rapper Def P van de Osdorp Posse, op de achtergrond. “Ik schilder de verhalen”, zegt hij. Daarnaast heeft Van Son een zestal oud-militairen weten te strikken om op het podium over hun veteraan-zijn te vertellen. Met oud-militairen Anton Nootenboom – die in Australië nationale roem verwierf als The Barefoot Dutchman – en auteur Niels Roelen (‘Soldaat in Uruzgan’) als ‘trekkers’.

​Hun verhalen zijn niet minder ontroerend als die van Mark Paasman ("ik overwon een meervoudig militair trauma") en sergeant-majoor Harrie Vorsteveld, over zijn thuisfront. Of sergeant-majoor Johan de Jonge, die in 1995 werd gegijzeld en bedreigd door de Serviërs. Ook de geschiedenis van Libanon-veteraan Rianne Volkering, ze moest herhaaldelijk haar emotie wegspoelen met een slokje water, maakt indruk.
VOlkering is in 1982 als dienstplichtige uitgezonden naar Libanon en bouwt als therapie de laatste twee jaar dagelijks acht uur aan een diorama. ‘Haar’ posten 7.6 en 7.2 spelen daarin een centrale rol. “Ben ik dan eigenlijk nooit thuisgekomen? Misschien niet. Ik wil daar soms nog écht zijn. Het diorama is nog lang niet af. Ik bouw verder, elke dag. Ook aan mezelf”, sprak ze.

​Versterken
Juist dat extraatje, die persoonlijke verhalen, versterken de expositie. In het nieuwe jaar gaat Helmen voor Verhalen op tournee. In ieder geval langs de provincies die het kunstproject ondersteunen: Groningen, Limburg en Utrecht. Het voordeel, realiseert ook Amy van Son zich, is dat er dan dagelijks vrije toegang is. “Verder staan we natuurlijk open voor nieuwe initiatieven, het liefst in musea”, meldt ze. “We zijn daarbij net zo flexibel als Defensie zelf. De stichting heeft eigen wanden en kan de kunstwerken vrijwel overal plaatsen.”
‘We zijn zo flexibel als Defensie zelf’