Helmen vol verhalen veteranen, thuisfront en kunstenaars mee op missie (2023)/ samenstelling Amy van Son, redactie verhalen Yoeke Nagel (eindredactie), Marco van Nek, Anita van Rootselaar, Marlies Rothoff, Sonja van der Sar.
​
Verslag van een landelijk project waarin veteranen hun oorlogservaringen deelden met kunstenaars, die op basis daarvan kunstwerken maakten waarin de helm als metafoor voor het militair beroep is verwerkt. Met foto's. Reserveren

​Recensie
Een aangrijpend en persoonlijk boek over de ervaringen van oorlogsveteranen. Dit boek verschijnt naar aanleiding van het landelijke project Helmen Vol Verhalen, waarin veteranen en kunstenaars samenwerken om de persoonlijke missieverhalen van veteranen om te zetten in kunstwerken. Militairen maken tijdens hun missies vaak indrukwekkende en ingrijpende dingen mee. Omdat het vaak moeilijk voor hen is om hun ervaringen met het thuisfront te delen, spraken ze voor dit project met kunstenaars die hun verhaal omzetten in een kunstwerk, met de helm als metafoor voor het militaire beroep. Het doel van het boek is om meer begrip en erkenning voor veteranen te creëren door hun ervaringen te delen en te vertalen naar kunst. Invoelend, persoonlijk en toegankelijk geschreven. Met foto's van de betrokkenen en de kunstwerken in kleur en zwart-wit. Geschikt voor een brede tot geoefende lezersgroep. Het project Helmen Vol Verhalen werd geleid door oud-matroos en veteraan Amy van Son.
​

Veteranen gratis toegang op vertoon van de veteranenpas! Of zie het als twee voor de prijs van één als je met gezelschap gaat!
KEIZER
bron collectief Ludvik
In KEIZER volgen we de leider van een land dat in een uitzichtloze oorlog verkeert. Als de Keizer besluit dat al zijn onderdanen moeten vechten tot er niemand meer over is, komt de Dood in opstand. Hij weigert nog langer zijn werk te doen, waardoor er niemand meer sterft. Wat gebeurt er als de balans tussen leven en dood verdwijnt?

KEIZER is een bewerking van Viktor Ullmanns kameropera ‘Der Kaiser von Atlantis’. Dit meesterwerk, met een nieuwe Nederlandse tekst door Jibbe Willems, belicht de absurditeit van macht, de strijd tussen goed en kwaad, en de menselijke veerkracht in tijden van onderdrukking. In deze productie krijgt het klassieke verhaal een eigentijdse twist, waarin de opera zijn satirische randje terugkrijgt. Met nieuwe arrangementen, nieuwe muziek en een Nederlandse vertaling maakt Ludvik een opera over leven en dood.

Deze satirische kameropera zal in de Balkonzaal van Musis spelen, in een intieme setting waarin het publiek dicht op de huid van de performers zit.

KEIZER is een samenwerking tussen Musis & Stadstheater Arnhem en Collectief Ludvik. Samen bewerken zij ‘Der Kaiser von Atlantis’, dat is geschreven terwijl de componist en librettist gevangen zaten in Theresienstadt. Ook Musis heeft een connectie met de Tweede Wereldoorlog. Het gebouw deed destijds dienst als ontspanningsruimte voor Duitse soldaten. KEIZER is onderdeel van de Airborne herdenking, waarin de Slag om Arnhem wordt herdacht.

Voor veteranen
Kaarten kun je bestellen via deze link bij Musis, kies bij tickets 'gratis' de meest rechtse optie in het overzicht. Bij aankomst in Musis dien je je veteranenpas te vertonen. Voor je gezelschap kies je een gewoon ticket.

Voor burgers
Jij wil graag naar deze voorstelling en je wil graag een veteraan meenemen! Goed idee!
Ook dan. Kaarten kun je bestellen via deze link bij Musis, kies bij tickets 'gratis' de meest rechtse optie in het overzicht voor de veteraan en koop je eigen ticket. Bij aankomst in Musis dient de veteraan een veteranenpas te vertonen, dus vergewis je er van dat deze in bezit is.

Speeldata en tijden:
7 september – 20.30 8 september – 15.00 11 september – 20.30 14 september – 20.30 15 september – 15.00 18 september – 20.30 21 september – 19.30 22 september – 15.00

Bron Musis
In Keizer volgen we de leider van een land dat in een uitzichtloze oorlog verkeert. Als de Keizer besluit dat al zijn onderdanen moeten vechten tot er niemand meer over is, komt de Dood in opstand. Hij weigert nog langer zijn werk te doen, waardoor er niemand meer sterft. Wat gebeurt er als de balans tussen leven en dood verdwijnt? 
​
In deze productie krijgt het klassieke verhaal een eigentijdse twist, waarin de opera zijn satirische randje terugkrijgt. Met nieuwe arrangementen, nieuwe muziek en een Nederlandse vertaling maakt Ludvik een nieuwe opera over leven en dood. Deze satirische kameropera speelt in de Balkonzaal van Musis, in een intieme setting waarin het publiek dicht op de huid van de performers zit. 

Helmen Vol Verhalen is een kunstproject van Amy van Son waarin 'jonge' veteranen gekoppeld zijn aan kunstenaars. Het persoonlijke missieverhaal van de veteraan vormt de inspiratiebron voor een kunstwerk met verbeeldingskracht. Men bracht 22 'jonge' veteranen, thuisfront en 22 kunstenaars bij elkaar voor een wezenlijke ontmoeting. Hun gezamenlijke missie is het zichtbaar maken van de relevantie van Nederlandse vredesmissies en de impact daarvan op de deelnemende militairen.
Naast de, rondreizende, expositie van de kunstwerken bestaat er ook een foto expositie. Hierbij zijn de kunstwerken in beeld gebracht samen met het verhaal van de veteraan en kunstenaar. Vandaag werd dan ook nog een boek gepresenteerd over deze verhalen. 

Luitenant-generaal bd Mart de Kruif, natuurlijk ook Limburgse Jager, schreef het voorwoord.
'Helmen vol verhalen gaat vooral over kameraadschap. Dat is het kwadraat van vriendschap. Militairen laten elkaar niet in de steek, laten niemand achter. Ook als kameraden gewond raken of sneuvelen. En zelfs na de dood verdwijnt die band niet.
​
Zoals bij Tom Krist, wiens peloton nog ieder jaar op 10 juli bij elkaar komt. Want kameraadschap is tijdloos. Net zoals kunst. Hoe mooi is het dan dat het werken, leiden en lijden van militairen wordt verbonden met creativiteit, inlevingsvermogen en handwerk. En iets wordt gecreëerd dat zegt wat stemmen vaak niet kunnen. Dat is Helmen Vol Verhalen.'

ARNHEM – De expositie Helmen vol Verhalen was al een paar keer te zien in Arnhem. Vanaf donderdag 11 januari is de tentoonstelling te zien in het Huis der Provincie. Dan wordt ook het boek gepresenteerd dat naar aanleiding van het project is gemaakt. (Door: Patrick Arink)

Helmen Vol Verhalen, een inspirerend landelijk project, brengt veteranen en kunstenaars samen om de persoonlijke missieverhalen van veteranen te vertalen naar kunstwerken waarin de ‘helm’ symbool staat voor het militaire beroep.

Het project resulteert in een boek genaamd “Helmen Vol Verhalen,” dat niet alleen de verhalen van veteranen bevat, maar ook het verhaal van de kunstenaar achter het werk. Dit boek biedt een diepgaand inzicht in het leven van veteranen, hun ervaringen op missie, en de impact daarvan op henzelf en hun thuisfront.

Amy van Son, zelf veteraan, is de drijvende kracht achter het project. Ze benadrukt het belang van de rol van veteranen en het thuisfront in de hedendaagse maatschappij.
“In vroegere tijden rukte het hele dorp uit om haar krijgers binnen te halen na een veldslag. Dat kun je je nu niet meer voorstellen, zeker niet als het ‘jonge’ veteranen betreft. Om weer meer begrip en erkenning voor veteranen te krijgen, moeten burgers weten wat het betekent om naar een oorlog gestuurd te worden.”

Maar volgens Van Son vinden veel veteranen het soms moeilijk hun ervaringen onder woorden te brengen. “Daarom laten we veteranen hun verhaal vertellen aan een kunstenaar, die dat vertaalt naar een kunstwerk. Het kunstwerk is de brug van verbinding naar de samenleving. Het proces wat deze twee ‘professionals, ieder op hun gebied doorlopen samen met het eindresultaat en de band vanuit medemenselijkheid die daaruit ontstaan, zijn helend.”

Dit project heeft niet alleen een diepgaande impact op de veteranen, maar ook op Amy zelf. “De onthulling van elk kunstwerk – tweeëntwintig tot nu toe – emotioneert me telkens weer. Want elk verhaal raakt ook weer iets aan van je eigen verhaal.”
​
Helmen Vol Verhalen is een eerbetoon aan de moedige mannen en vrouwen die hun leven hebben gewijd aan de bescherming van vrijheid en vrede. Dit boek belooft een diepgaande en aangrijpende ervaring te bieden die de kijk op oorlog, moed en menselijkheid zal veranderen.
De boekpresentatie van Helmen Vol Verhalen vindt plaats op 11 januari vanaf 14.30 uur in het Huis der Provincie aan de Markt in Arnhem.
.

Door Inge Jacobs suppoost bij Helmen Vol Verhalen in Arnhem en host voor de Airborne veteranen

Nu we aan de vooravond van onze 79e Market Garden herdenking in Oosterbeek en Arnhem staan, wil ik toch even reflecteren op wat ik de laatste maand heb beleefd en hoe het is gekomen dat ik de hele dagen de mooiste dingen beleef.


Op x moment viel mijn oog op een oproep van Amy van Son, om vrijwillig suppoost te worden bij de door haar georganiseerde expositie "Helmen voor Verhalen", in de Witte Kapel op Schaarsbergen. Het ging om kunst voor en door veteranen.

Het moest zo zijn dat ik me hiervoor zou aanmelden, want mijn achterban dient nu of is veteraan en vooral van Engelse afkomst en nu wilde ik me ook eens inzetten voor Nederlandse veteranen.
Voor een eerste kennismaking en een rondje kunst verkennen ben ik naar Schaarsbergen getrokken, om vervolgens midden in een lunch te vallen van suppoosten met Amy, uit Assen.
Een gezellig stel mannen, veteranen, die met de "onwetenden" uit het Ernhemse, langs de kunstwerken zijn getrokken. Het enthousiasme van deze mannen was zo aanstekelijk, dat ik verkocht was natuurlijk.

Eigenlijk heb je dan nog niet zo door dan het samenstellen van zo'n gebeuren nogal wat voeten in de aarde heeft en je daar niet de eerste de beste op los kunt laten. Amy wel, die kun je er op loslaten! Wat een dijk van een mens is dat! Zo integer en een waanzinnig goede verbinder, met jarenlange ervaring in dit veld en veteraan. Zonder veel woorden zet ze mensen in, die "ohne weiteres" dat doen wat ze kunnen. Onvoorstelbaar.

Militairen, kunstenaars, een zangeres, een dominee, mediamensen, journalisten, schrijvers, stand up comedians, tatoeëerders, you name it, zij brengt ze bij elkaar en runs the show! Zo knap. Ik heb Amy leren kennen als een integer mens, die letterlijk de kunst verstaat mensen te verbinden, zelfs te matchen. Ze is positief in alles wat ze doet en neemt geen blad voor de mond en is absoluut niet van het veren in de kont steken. Ze is ondernemend, creatief en deinst nergens voor terug. Ik vind haar een baas van een mens. Ze draagt over waar het in het leven om gaat en ook volgens mij gaat dat voor het grootste deel uit de arm om elkaar heen slaan. En dat doen we. Gewoon omdat we staan te janken bij de verhalen, of we een veteraan die er alleen voorstaat proberen te ondersteunen, of een familielid van een militair die er niet meer uit komt even omhelzen. Het gebeurt en dat is hartstikke goed.

De expositie bestaat uit kunstwerken die gemaakt door kunstenaars die gesproken hebben met veteranen die op missie zijn geweest. Voor niet militairen is het moeilijk zich een beeld te vormen van het leven van mannen en vrouwen die zich voor langere tijd hebben geconformeerd aan een missie in een ver land waar dingen gebeuren waar de honden geen brood van lusten. Ik ga geen opsomming van gebeurtenissen geven, maar neem maar van mij aan dat geen van hun maar zeker niet wijzelf, dit hadden willen meemaken.

Mij raakt het dat er niet altijd zo leuk met onze militairen word omgesprongen, dat er nogal makkelijk word gedaan over het uitvoeren van hun job, of er zelfs op worden afgerekend. Ik denk dat de expositie nogal wat ogen heeft geopend en dat is goed. Komen ze thuis, of niet, dat is altijd de vraag.
Ze hebben een thuisfront, familie en vrienden en natuurlijk hun legermaatjes, waarvan ze hopen dat die klaar staan om ze te ontvangen en te ondersteunen. Toch gaat het niet altijd zo, on the way gebeuren dingen die niemand van te voren voorzien kan. Ik mag en kan de verhalen hier niet herhalen en de werken niet verder uitleggen, die moeten jullie eerste hand zelf komen zien en lezen. Maar indrukken in een vat te gieten zodat men begrijpt wat er in het hoofd van iemand die op missie is geweest omgaat, is vreselijk knap. Toch is het kunstenaars gelukt dat te doen en de werken zijn te zien in de Witte Kapel op Schaarsbergen.

ARNHEM - Aangrijpende verhalen en ingrijpende gebeurtenissen vangen in kunst. Wie wil zien hoe dat uitpakt, moet naar de indrukwekkende expositie ‘Helmen Vol Verhalen’. Die is te zien tot en met 30 september in de Witte Kapel in Schaarsbergen. De verhalen zijn verteld door ‘jonge’ veteranen. 
Door Vincent Bos 

Kunstenaar Anook Cléonne heeft het levensverhaal van veteraan Edwin de Wolf vastgelegd in een metersgrote tekening. Niet door hem te portretteren maar juist door zijn gevoel, emoties, ervaringen en veerkracht te tonen. Het is een imposant werk geworden. 
​
De Wolf verloor zijn linkerbeen toen hij op missie in Srebrenica op een mijn stapte. Het was zijn eerste uitzending. Een heftige gebeurtenis. “De militairen zeggen altijd ‘als je het niet gezien hebt, weet je niet waarover je praat’. Ik was nieuwsgierig naar zijn verhaal. We zijn gedurende het project niet opgehouden met praten. Allerlei vragen komen in je op. Hoe vind je jezelf weer na zo’n ervaring? Hij zei me dat hij een heler mens is geworden”, zegt Cléonne. 

Het project brengt twee werelden bij elkaar. Die van de militair en de kunstenaar. Zij wilde iets wat onzichtbaar is, zichtbaar maken. “Edwin komt uit een militaire familie. Door het incident viel hij als het ware van de kaart af. Dan begint het proces hoe hij zich heeft kunnen herpakken. Het zijn verhalen die bijblijven.” 

Grond weggeslagen
De kunstenaar zegt dat de militair door het ongeluk ‘uit de tijd’ gevallen is. Daarom heeft ze een klok in haar tekening verwerkt. “Ik heb willen uitdrukken dat de veteraan na zo’n gebeurtenis het gevoel heeft dat de grond onder hem is weggeslagen. Bewust heb ik geen militair groen gebruikt, maar gekozen voor zachtroze tinten.” 
Het is een van de vele werken van de expositie ‘Helmen Vol Verhalen’. Het project is een idee van Amy van Son uit Arnhem, ook oud-veteraan. Ze was op missie naar Irak en voormalig Joegoslavië. “Als je jong bent en lang op missie gaat, word je persoonlijke ontwikkeling stopgezet. Alles staat in het teken van het werken in een team. Je opereert als team, denkt als team.” Ze sprak veel oud-veteranen, hoorde veel verhalen. Daar wilde ze wat mee doen. Al viel dat nog niet mee. “Militairen praten niet veel, hebben angst om emotioneel te worden. Ik wil met dit project jonge veteranen in hun kracht zetten.”

Steentje bijdragen
Daar werkt Gerrit Dirks (75) uit Ede graag aan mee. “Ik ben zelf veteraan, ben ik 2000 in Kosovo geweest. Geen nare ervaringen meegemaakt. Maar als veteraan wilde ik wel een steentje bijdragen aan de expositie. Daarom ben ik vrijwilliger geworden.” 
De tentoonstelling in de Witte Kapel aan de Koningsweg is Schaarsbergen is tot 30 september van woensdag tot en met zaterdag te bezoeken. Je kunt er terecht tussen 13.00 en 17.00 uur.

ARNHEM – Vanaf deze week tot en met eind september is in de Witte Kapel in Schaarsbergen de expositie ‘Helmen vol Verhalen’ te zien. Nederlandse veteranen vertelden over hun ervaringen tegen kunstenaars. De kunstenaars verbeeldden die verhalen in 22 kunstwerken.
(Door: Patrick Arink)

In de afgelopen veertig jaar hebben Nederlandse soldaten bijgedragen in meerdere VN-vredesmissies. Wat hebben de militairen daar meegemaakt? Wat betekende de deelname voor het thuisfront? En hoe was de terugkeer in eigen land?

Die vragen vormde gedachte achter de reizende expositie ‘Helmen vol verhalen’ van de Arnhemse veteraan Amy van Son. Van Son koppelde 22 veteranen aan 22 kunstenaars. De persoonlijke verhalen van de veteranen over hun ervaringen inspireerden de kunstenaars tot een serie indrukwekkende kunstwerken.
​
Van Son: “Het is belangrijk dat deze verhalen verteld worden. Door met de hulp van kunstenaars de verhalen van veteranen boven water te halen, wordt hun geschiedenis zichtbaar voor iedereen. De universele taal van kunst slaat als het ware een brug tussen de militaire wereld en de burgermaatschappij.”

​Word jij vrijwilliger bij Helmen Vol Verhalen?
Stichting Helmen Vol Verhalen
Mijn naam is Amy van Son projectleider van Helmen Vol Verhalen, een reizende expositie met 25 kunstwerken gebaseerd op de persoonlijke missieverhalen van jong veteranen gemaakt door kunstenaars. Sinds mei '22 reizen we door Nederland en in de maanden augustus en september landen we in de 'witte kapel' t.o. de oranje kazerne in Schaarsbergen. We zijn een interactieve expositie op zoek naar verbinding en uitwisseling tussen veteranen en burgers. Voor 2e helft augustus en september zijn we op zoek naar vrijwillige suppoosten, zowel (oud)militairen als burgers en willen graag meer vertellen daar over en een oproep doen.
​
Om een beetje meer 'beeld' te krijgen zie de bijlage waarin we geland zijn in Assen.
Dit willen we ook in Arnhem bewerkstelligen.
Kijk ook op de website helmenvolverhalen.nl en ons gelijknamige YouTube kanaal.
Met verhalende en kunstige groet!
Lijkt het je leuk als vrijwilliger of (oud)militair mee te werken aan Helmen Vol Verhalen in Schaarsbergen? Reageer dan hier!

SCHAARSBERGEN - In de Witte Kapel in Schaarsbergen is van 18 augustus t/m 30 september van woensdag t/m zaterdag de expositie ‘Helmen Vol Verhalen’: te zien. Veertig jaar missies in kunst verbeeld. Wil jij je inzetten als vrijwillige suppoost? #meeopmissie Bron Arnhemse Koerier 

SCHAARSBERGEN - In de Witte Kapel in Schaarsbergen is van 18 augustus t/m 30 september van woensdag t/m zaterdag de expositie ‘Helmen Vol Verhalen’: te zien. Veertig jaar missies in kunst verbeeld. Wil jij je inzetten als vrijwillige suppoost?  

Als gastheer/gastvrouw ben je samen met een collega tussen 13.00 en 17.00 uur aanwezig in de Witte Kapel in Schaarsbergen om bezoekers te ontvangen en vragen te beantwoorden. Je beheert ook de museumwinkel en schenkt een kopje koffie/thee/limonade indien gewenst. In de zes weken dat de expo te bezoeken is, vindt een aantal events plaats. Je kunt zelf aangeven of en wanneer je kunt meedraaien.

“Wat bieden wij? Je krijgt informatie en een instructie van suppoosten die eerder de expositie hebben bezet. Een hele fijne tijd in de Witte Kapel waar tegenovergestelde werelden bij elkaar komen.

Wat vragen wij? Natuurlijk vriendelijk en open om mensen te ontvangen. Interesse in defensie/veteranen is een pre. Verantwoordelijk voor een opgeruimde kapel en je biedt hulp waar nodig. Bezoekers gaan zelf de expositie in, maar als je mooi kunt en wil vertellen dan waarderen we dat in het bijzonder.”

“Je komt in aanraking met allerlei mensen en vormt een leuk team met de andere suppoosten. Er is een aantal mooie events waar je bij kunt zijn en we geven een vrijwilligersvergoeding.”

​Meer informatie op www.helmenvolverhalen.nl Meer informatie en gelijk aanmelden: https://forms.gle/mh7HDtVCQDdYQ1JSA
Bij interesse neem contact op met Amy van Son tel. 06-28828743 of mail [email protected]
Informatie over andere vrijwilligersvacatures: www.vrijwilligerscentralearnhem.nl

INTERVIEW
 ‘Ik zong Elvis-hits thuis en in de badkamer. Maar om dat nu in de kerk te gaan zingen? Dat durfde ik niet’, vertelt Elvis-fan Fred Omvlee (57), predikant bij de marine.
Rozina Schouten

Als zijn vader overlijdt krijgt Fred een cd met Elvis-muziek cadeau. Terwijl Fred de muziek luistert, valt hij in slaap. Hij ziet zijn vader en Elvis voor zich die hem de muziek overhandigen. Fred zijn stem slaat over, bewogen vertelt hij: ‘Mijn vader was helemaal niet van de muziek, maar ik ervaarde deze droom als een boodschap van mijn vader.’ 

Fred gaat laagdrempelige ‘Elvis-kerkdiensten’ organiseren, die inmiddels een grote hit zijn. Zingen voorin de kerk was in het begin nog een stapje te ver voor hem. Totdat er een uitnodiging uit Indonesië op de deurmat valt. 
​
‘Ik werd gevraagd om te zingen tijdens een festival bij een Indonesische Elvis-fanclub. Er zat een vliegticket bij. Ik dacht: Als het vals is dan hoort niemand daar wat van, de mensen uit Nederland zijn ver weg.’ 

Na het optreden stapt Fred opgelucht het podium af; het was een succes. Sindsdien brengt Fred met zijn vertolking de muziek van Elvis weer terug in de kerk. ‘Dit is het mooiste wat ik kan doen, Elvis’ gospels zingen in de kerk.’

De zingende 'Elvis Domineer' Fred Omvlee is op vrijdag 8 september te zien en te horen in de Witte Kapel in Schaarsbergen met een speciale Elvis dienst. Inloop 15.30 uur, de dienst begint om 16.00 uur. Tickets via de ticketshop vind je hier.