HELMEN VOL VERHALEN
  • Home
    • Expositie Helmen Vol Verhalen
    • Johan Willem Friso Kazerne
    • Witte Kapel Schaarsbergen
    • DRU Industriepark
    • Gouvernement aan de Maas
  • Helmen Vol Verhalen
    • Koninklijke Landmacht >
      • Esther en Serge van Dijk Koninklijke Landmacht 'Verlangen naar Vrijheid' Albert Ziëck
      • Jim Bremen Koninklijke Landmacht en Pascal Griffioen
      • Annique Priesterbach Koninklijke Landmacht 'Life starts where your comfortzone ends' Bas Fontein
      • Stefan Markvoort Koninklijke Landmacht 'Each other we support' Mirka Farabegoli
      • Oege Venema Koninklijke Landmacht & Marine 'Bushmaster' Diederick Kraaijeveld
      • Erik Kuiper Koninklijke Landmacht 'We Lost One' Mieke van Zundert
      • Edo van den Berg Koninklijke Landmacht 'Terugslag' Hans Mes
      • Kaweh Madad Koninklijke Landmacht 'Kaweh' Sjaak Kooij
      • Jordy Schalk Koninklijke Landmacht 'Op missie' Peter van Hal
      • Florentien Braat Reservist Koninklijke Landmacht 'Emotionele Bagage' Caro Kropveld
      • Pilot Edwin de Wolf Koninklijke Landmacht 'De kaart is niet het terrein' Anook Cléonne
    • Koninklijke Marine >
      • Stefan Mastenbroek Koninklijke Marine Korps Mariniers 'The Army Is A Human Heart' Roxanne Monsanto
      • Brigitte Koopman Koninklijke Marine 'The Mothership' Yvonne Beelen
      • Amy van Son Koninklijke Marine 'Collateral Beauty' Marian Tappel
    • Koninklijke Luchtmacht >
      • Debby Werry Koninklijke Luchtmacht 'Puzzling Tough/Sharp' Renée van den Kerkhof
      • Harrie Vorsteveld Koninklijke Luchtmacht 'Home is where the heart is' Kunstconstructie
    • Koninklijke Marechaussee >
      • Rico Briedjal Koninklijke Marechausee 'Radar Love' Mainkunstenaars
      • Linda Rullens Koninklijke Marechaussee 'A blue heart finds all the colours' Danielle Spoelman
    • Thuisfront >
      • Thuisfront Rob † Mira en Stan Donkers 'Missie HVV -EMR10' Erik van Maarschalkerwaard, 'De Brief' Tristan Louwaars
      • Thuisfront Tom † , Wil en Marianne Krist 'Verbonden' Jelmer Zwaan
    • ReUniform
  • (Foto) Exposities
  • Het Boek
    • Bestel Boek Helmen Vol Verhalen voor organisaties
  • VETx
    • VETxGelderland inhoudelijk programma
    • VETxAssen
  • Nieuws
  • Zij Durft
  • Podcasts Mee Op Missie
    • Podcasts DRU Industriepark Ulft
    • Podcasts Witte Kapel Schaarsbergen
    • Podcasts en Opening Ministerie van Defensie en Atrium City Hall
    • Podcasts en Opening Johan Willem Friso Kazerne Assen
    • Podcasts Memory Vrijheidsmuseum Nijverdal
    • Podcasts Vernissage Vliegbasis Deelen
  • Na De Missie
  • Webshop 'de TOKO'
  • Contact
    • Steun HVV
    • Sponsors en partners
    • ANBI
    • Pers

De impact van een missie als kunstwerk

2/10/2022

0 Opmerkingen

 
Foto
Expositie Helmen Vol Verhalen op Vliegbasis Deelen Foto: Milon Abrahamse
Door NRC Kunst en Cultuur | Dominique van Varsseveld
De tentoonstelling Helmen Vol Verhalen maakt deel uit van een project waarin oorlogsveteranen aan beeldend kunstenaars worden gekoppeld. Het laat zien wat er met iemand gebeurt nadat de grond onder zijn voeten is weggeslagen. 
De tentoonstelling Helmen Vol Verhalen trapte vlak voor de zomer af op beveiligd militair terrein tussen Arnhem en Het Nationale Park de Hoge Veluwe. In een stalen hangar op Vliegbasis Deelen werden de helikopters één dag verruild voor schilderijen, foto’s, sculpturen, wandkleden en installaties. Aan de hoge buitenmuren van de basis hingen uitvergrote advertenties; militairen met camouflageverf op het gezicht begroetten de mede- werkers. Maar de Top Gun-sfeer op de foto’s van defensie was binnen niet aanwezig. In de loods bewogen de deels in uniform gehulde militairen zich ingetogen – tussen de ietwat luidruchtigere kunstenaars – door de expositie waaraan ze hadden meegewerkt.

​De tentoonstelling Helmen Vol Verhalen maakt deel uit van een project waarin jonge en ervaren veteranen aan beeldend kunstenaars worden gekoppeld. Na de opening op de vliegbasis verhuisde de tentoonstelling naar het Memory Museum te Nijverdal. Het plan is om met de expositie door alle Nederlandse provincies te reizen.

Initiatiefnemer en coördinator is marine-veteraan Amy van Son. „Ik heb het project in het begin maar militaristisch aangepakt”, vertelt ze. „Ik ben uitgegaan van een buddysysteem waarbij je op elkaar moet letten, gelijk aan wat we in het leger kennen. Kunstenaars gingen ‘mee op missie’: in een veilige omgeving vertelden veteranen over hun uitzending, en daar gingen de kunstenaars dan mee aan de slag.” 
Unieke inkijk
De eerste lichting van het project leverde tweeëntwintig sterk uiteenlopende beeldende werken op. De veteranen staan in zwart-wit portretfoto’s samen met de kunstenaars afgebeeld boven aangrijpende verhaalfragmenten die ze deelden, en geven daarmee een indringende en unieke inkijk in de erva- ringen van militairen op missies. Met het project wil Van Son de impact van missies op militairen 
zichtbaar maken op een manier die voor burgers begrijpelijk is.

„Srebrenica is 25 jaar geleden, pas nu wordt er erkend wat er gebeurd is. Het zou mooi zijn als we daarvan leren. Ondertussen heeft Nederland veertig jaar bijgedragen aan verschillende VN-vredesmissies. Dat de behoefte leeft om de weerslag daarvan op militairen te laten zien, blijkt al uit de vijfenzeventig aanmeldingen van veteranen die al snel na de open call binnen kwamen.”

Van Son vertelt dat ze de oproep zo breed mogelijk heeft uitgezet: „De landmacht, de luchtmacht, de marine, de marechaussee en het thuisfront doen mee aan het project. Ik heb ook naar verschillende functies gekeken. Een kok die in Kamp Holland in een pannetje doperwten staat te roeren en raketten hoort overvliegen, kan net zo geraakt zijn door een uitzending als een infanterist.” 

Indringende teksten
In de begeleidende teksten naast de kunstwerken volgen indringende flarden tekst van de deelnemende militairen elkaar op. Zoals bij het schilderij We lost one van Mieke van Zundert. Een lege stoel staat uitgelicht op het verder sober gekleurde doek; in olieverf legde ze de eerste maaltijd na het verlies van een soldaat vast. Erik Kuiper, dienstplichtig soldaat Koninklijke Landmacht, verloor tijdens de eerste VN-missie van Nederland in Libanon een kameraad uit eigen post.
​Hij schrijft:

„(...)kreeg je zo’n formulier onder je neus. Het moest een keuze zijn. Maar of het nou zo slim was om een stel 19-jarigen daar naartoe te sturen ... Dat weet ik niet.”

Of bij een vijfluik van kunstenaar Sjaak Kooij, waarin hij het thema vaderschap laat zien en de impact van geweld op kinderen in een woestijnlandschap. Het beeld van een scherf in een opengesperde hand is gebaseerd op een herinnering van Kaweh Madad, adjudant en onderofficier van de Koninklijke Landmacht, aan kinderen in Afghanistan die achteloos speelden met rondslingerende vlinderbommen. Madad diende als tolk in Afghanistan en schrijft: 
„Op mijn twaalfde vluchtte ik met mijn ouders en zusje van Iran naar Nederland. Met deze achtergrond lijkt het misschien gek dat je mee wilt op militaire missie.” 

Ik heb het project maar militaristisch aangepakt
​Amy van Son 
initiatiefnemer 


Foto
Legermaterialen zoals munitiekisten, helmen, prikkeldraad en een zwaard zijn in verschillende sculptures verwerkt en vallen onder het heldere zaallicht bij de museumopstelling in Nijverdal meer op. Aan een wand hangen verschillende vale T- shirts die werden gedragen tijdens de missies en vaak ook door de militairen zelf werden ontworpen. Op een paar shirts wordt geweld met bravoure uitgedragen. Zo staat op een van de shirts een teddybeer met een precisiegeweer naast een schedel met een ingeslagen kogel met daarnaast de tekst: „Long distance brain surgery”. Een ander shirt draagt de ontnuchterende tekst: „Wat doe ik hier eigenlijk?”
​
Van Son: „Er wordt te makkelijk gedacht: ‘Je hebt ervoor getekend, om mensen dood te schieten.’ Dat is natuurlijk niet zo. En de gedachten van militairen veranderen ook. Over Afghanistan maakten mensen in gedachten een eigen construct dat nu na de terugtrekking weer moet veranderen.” Ze vervolgt: „Stel je bent theoretisch opgeleid en je wil iets goeds doen voor de wereld, dan ga je misschien bij een ngo zoals Artsen zonder grenzen werken. Als je meer praktisch bent aangelegd, kom je sneller in het leger terecht.”

Revalidatiecentrum
In de hangar op vliegbasis Deelen vertelde veteraan Edwin de Wolf, leidinggevende bij een Militair Revalidatiecentrum, dat het beroep militair een wezenlijk deel van hem uit- maakt. „Het is niet zomaar een vak. Ook als je het pak uittrekt, blijf je militair en blijft je hart groen.”

De Wolf vertelde in het atelier van kunstenaar Anook Cléonne het verhaal over zijn uitzending naar Bosnië, waar hij zijn linkerbeen verloor toen hij op een bermbom stapte. Cléonne: „Ik dacht eerst: de wereld van defensie en de wereld van kunst kunnen niet verder uit elkaar liggen. Maar het gaat juist om dingen zicht- baar maken. Hoe laat je zien wat er met iemand gebeurt nadat de grond onder zijn voeten vandaan is geslagen, en hoe hij daarna verder gaat? Hoe verbeeld je en maak je invoel- baar waar iemand geen woorden voor heeft? Kunst is daarbij zo’n mooi middel. ”De Wolf vertelt dat er met de onthulling van Cléonnes kunstwerk De kaart is niet het terrein veel op hem afkwam. „Je slaapt een paar nachten niet. Maar nee, in het proces ernaar-toe kende ik geen schaamte. En uiteindelijk wist een wildvreemde beelden uit mijn verhaal te halen.”

De expositie was te zien in Deelen en in Nijverdal en is nu te bezoeken op de Johan Willem Friso kazerne in Assen. 








0 Opmerkingen



Laat een antwoord achter.

    Volg hier alles over

    Helmen Vol Verhalen

    Archieven

    Juni 2025
    Mei 2025
    April 2025
    Maart 2025
    Februari 2025
    Januari 2025
    November 2024
    Oktober 2024
    September 2024
    Augustus 2024
    Juli 2024
    Juni 2024
    Mei 2024
    April 2024
    Maart 2024
    Februari 2024
    Januari 2024
    November 2023
    Oktober 2023
    September 2023
    Augustus 2023
    Juli 2023
    Juni 2023
    Mei 2023
    April 2023
    Maart 2023
    Februari 2023
    Januari 2023
    December 2022
    November 2022
    Oktober 2022
    September 2022
    Augustus 2022
    Juli 2022
    Juni 2022
    Mei 2022
    April 2022
    Februari 2022
    December 2021
    November 2021
    Oktober 2021
    September 2021
    Augustus 2021
    Juli 2021
    Juni 2021
    Mei 2021
    April 2021
    Maart 2021
    Februari 2021
    December 2020
    November 2020
    Oktober 2020
    September 2020
    Augustus 2020
    Juli 2020
    Juni 2020
    Mei 2020
    April 2020
    Juli 2019
    Mei 2019

    Categorieën

    Alles
    Arnhem
    Beekdaelen
    Bestuur
    Boek Helmen Vol Verhalen
    Coevorden
    Dagblad Van Het Noorden
    De Kaart Is Niet Het Terrein
    Den Haag
    Drenthe
    DRU
    Dutchbat
    Eindhovens Dagblad
    Elvis Dominee Fred Omvlee
    Erik Kuiper
    Expositie
    Financieel Dagblad
    Foto Expositie
    Friesch Dagblad
    Friesland
    Gelderland
    Gouvernement Aan De Maas
    Grebbeberg
    Groningen
    Helmen Vol Verhalen
    Help Ze Thuiskomen
    Humanistisch Verbond
    In De Media
    Inspiratie
    Jelmer Zwaan
    Johan Willem Friso Kazerne
    Kareoler
    Kleintje Expositie
    Koninklijke Marine
    Kunstenaars
    Kunstwerk
    Lezing
    Libanon Diorama
    Limburg
    Limburgse Jagers
    Limited Edition
    Lochem
    Maastricht
    Marechaussee
    Mee Op Missie
    Memory Vrijheidsmuseum
    Ministerie Van Defensie
    Nieuwegein
    Noord Brabant
    Noord Holland
    NPO
    Oekraïne
    Omroepv
    Onthulling
    Pilot
    Podcast
    Recensie
    ReUniForm
    Rhenen
    Rick Van Der Rest
    RTV Drenthe
    Spanje
    Theater
    Ton Kelders
    Unifil Diorama
    Utrecht
    Vacature
    Verhalende Journalisten
    Veteranen
    Veteranencafé
    Veteranendag
    VETx
    VETxAssen
    Vrouwen Bij De Marine
    Witte Kapel Arnhem
    WNL
    Zij Durft
    Zuid Holland
    Zundert

    RSS-feed

We hopen je snel weer te zien.

Steun Helmen Vol verhalen 
https://whydonate.nl/fundraising/helmenvolverhalen/nl of
"Een tentoonstelling die absoluut de moeite waard is om te bezoeken. Ik was er gisteren, sprak Amy, een aantal vrijwilligers/veteranen en ik kan niet anders zeggen dan: proficiat met dit project, met deze tentoonstelling, met de verbinding tussen kunstenaar en veteraan!"
Lies van de Beek Collectiebeheer bij Noord Veluws Museum
"Ik vond het bijzonder deze expositie te zien. Heel gevarieerde ervaringen op steeds weer een verrassende en prikkelende wijze in beeld gebracht. Aanbevolen!"
​
Maarten Faas Voorzitter bestuur Federatie Beroepsorganisaties in de Zorg - FBZ
"Een mooie manier om aandacht te schenken aan veteranen en hun thuisfront. Treffend hoe de mindere kanten van de uitzending niet weg worden gelaten, maar het ook nergens slachtofferig wordt. Indrukwekkend!" 
Yvon de Reuver Antropoloog Nederlands Veteraneninstituut 
De expositie "helmen vol verhalen" is een absolute must om te zien! Niet alleen voor de veteranen, maar voor iedereen. Mooie en ontroerende verhalen van veteranen, op schitterende wijze uitgebeeld door kunstenaars.
Peter Mensink 
Bataljons adjudant bij Korps Nationale Reserve
Afgelopen week de expositie, samen met wat collega veteranen, mogen bewonderen. Wat een mooi initiatief en super gaaf om te zien hoe de kunstenaars de verhalen hebben weergegeven in deze prachtige kunstwerken. Bedankt.
Chris van Houcke
Afbeelding

Helmen Vol Verhalen

NL93 RABO 0341 7978 63
​KvK 73360368
​BTW NL859485055B01

Sponsor Helmen Vol Verhalen

Maak gebruik van de fiscaal aantrekkelijke ANBI voorwaarden voor personen en organisaties.
2018-2025 © Amy van Son​ iDepot
​Helmen Vol Verhalen | VETx | Mee Op Missie 
©

​Email

[email protected]
Stichting Helmen Vol Verhalen
p/a Graaf Lodewijkstraat 57
​6821EB Arnhem
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding

Helmen Vol Verhalen by Amy van Son is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International

  • Home
    • Expositie Helmen Vol Verhalen
    • Johan Willem Friso Kazerne
    • Witte Kapel Schaarsbergen
    • DRU Industriepark
    • Gouvernement aan de Maas
  • Helmen Vol Verhalen
    • Koninklijke Landmacht >
      • Esther en Serge van Dijk Koninklijke Landmacht 'Verlangen naar Vrijheid' Albert Ziëck
      • Jim Bremen Koninklijke Landmacht en Pascal Griffioen
      • Annique Priesterbach Koninklijke Landmacht 'Life starts where your comfortzone ends' Bas Fontein
      • Stefan Markvoort Koninklijke Landmacht 'Each other we support' Mirka Farabegoli
      • Oege Venema Koninklijke Landmacht & Marine 'Bushmaster' Diederick Kraaijeveld
      • Erik Kuiper Koninklijke Landmacht 'We Lost One' Mieke van Zundert
      • Edo van den Berg Koninklijke Landmacht 'Terugslag' Hans Mes
      • Kaweh Madad Koninklijke Landmacht 'Kaweh' Sjaak Kooij
      • Jordy Schalk Koninklijke Landmacht 'Op missie' Peter van Hal
      • Florentien Braat Reservist Koninklijke Landmacht 'Emotionele Bagage' Caro Kropveld
      • Pilot Edwin de Wolf Koninklijke Landmacht 'De kaart is niet het terrein' Anook Cléonne
    • Koninklijke Marine >
      • Stefan Mastenbroek Koninklijke Marine Korps Mariniers 'The Army Is A Human Heart' Roxanne Monsanto
      • Brigitte Koopman Koninklijke Marine 'The Mothership' Yvonne Beelen
      • Amy van Son Koninklijke Marine 'Collateral Beauty' Marian Tappel
    • Koninklijke Luchtmacht >
      • Debby Werry Koninklijke Luchtmacht 'Puzzling Tough/Sharp' Renée van den Kerkhof
      • Harrie Vorsteveld Koninklijke Luchtmacht 'Home is where the heart is' Kunstconstructie
    • Koninklijke Marechaussee >
      • Rico Briedjal Koninklijke Marechausee 'Radar Love' Mainkunstenaars
      • Linda Rullens Koninklijke Marechaussee 'A blue heart finds all the colours' Danielle Spoelman
    • Thuisfront >
      • Thuisfront Rob † Mira en Stan Donkers 'Missie HVV -EMR10' Erik van Maarschalkerwaard, 'De Brief' Tristan Louwaars
      • Thuisfront Tom † , Wil en Marianne Krist 'Verbonden' Jelmer Zwaan
    • ReUniform
  • (Foto) Exposities
  • Het Boek
    • Bestel Boek Helmen Vol Verhalen voor organisaties
  • VETx
    • VETxGelderland inhoudelijk programma
    • VETxAssen
  • Nieuws
  • Zij Durft
  • Podcasts Mee Op Missie
    • Podcasts DRU Industriepark Ulft
    • Podcasts Witte Kapel Schaarsbergen
    • Podcasts en Opening Ministerie van Defensie en Atrium City Hall
    • Podcasts en Opening Johan Willem Friso Kazerne Assen
    • Podcasts Memory Vrijheidsmuseum Nijverdal
    • Podcasts Vernissage Vliegbasis Deelen
  • Na De Missie
  • Webshop 'de TOKO'
  • Contact
    • Steun HVV
    • Sponsors en partners
    • ANBI
    • Pers