Hoe de kunstenaar de veteraan ziet

Foto: Rolf Hensel

Wat hebben kunstenaars en soldaten met elkaar gemeen. In het verleden waren het de veldslagen: beiden waren erbij. Nu ontmoeten de twee elkaar weer dankzij projecten als Helmen Vol Verhalen.  - door Marco van Nek, De Gelderlander

Oorlogsveteranen staan in de rij om samen met kunstenaars iets moois te gaan makenARNHEM - Haar project Your Song, waarbinnen de Arnhemse Amy van Son (50) artiesten een nummer liet schrijven en een videoclip liet maken op basis van verhalen van veteranen uit de krijgsmacht, stopte bij zeven afleveringen in plaats van de geplande tien. Onder meer omdat het geld op was. Maar de verhalen stoppen nooit. Nu is ze projectleider van Helmen Vol Verhalen, waarbinnen ‘jonge veteranen’ worden gekoppeld aan kunstenaars.
Door Marco van Nek 22 juni 2020 Bron: De Gelderlander
Helmen Vol Verhalen moet tot twintig kunstwerken leiden. Of eigenlijk 22. Want de pilot is er al: de Arnhemse kunstenares Anook Cléonne maakte De kaart is niet het terrein aan de hand van de missieverhalen van veteraan Edwin de Wolf. Op 19 mei werd het online onthuld bij Militair Revalidatiecentrum Aardenburg in Doorn. En er komt een ‘geheime missie’, een speciaal koppel veteraan-kunstenaar dat Van Son nog niet wil prijsgeven.

De twintig reguliere koppels zijn nog niet bekend. ,,Hen bij elkaar brengen, is de start van de uitvoeringsfase waar we nu in zitten. Vanaf 1 januari gaan we de expositiefase in’’, zegt Van Son. Ze is zelf veteraan na vier jaar als matroos-verbindelaar bij de Koninklijke Marine en uitzendingen naar voormalig Joegoslavië en Irak. ,,Verbindelaar voel ik me nu nog steeds. Ik breng het juiste bericht bij de juiste persoon.’’

Inschrijving voortijdig gesloten
Keuze heeft ze genoeg. De inschrijving is voortijdig gesloten wegens grote belangstelling van zowel veteranen als kunstenaars. ,,Van soldaat tot brigadegeneraal, van 27 tot 72 en van alle legeronderdelen. Intussen groeit mijn besloten Helmen Vol Verhalen Groep op Facebook. Al tot over de duizend leden. Daar is een tweede lijn aan het ontstaan. Misschien kunnen we hier na het landelijke project op provincieniveau mee verder. Hoe mooi zou het zijn als we volgend jaar op Nederlandse Veteranendag per provincie een expositie van Helmen Vol Verhalen hebben.’’

De 22 kunstwerken die in eerste instantie worden gemaakt, komen samen in een reizende tentoonstelling. Waar ze straks allemaal te zien zijn, weet Van Son nog niet. Dat hangt onder meer van subsidies af. Het was al een hele toer om die voor het maken van de kunstwerken te krijgen. 

‘Er gaat nu veel via de sociale media’
,,Begin april was het geld er. Maar toen zaten we midden in de coronacrisis. Ik worstelde erg met hoe dit project nu aan te vliegen. Aanvankelijk zou het werk van Anook Cléonne 19 maart al worden onthuld. Uiteindelijk werd het 19 mei online. ‘Afstand is nodig om dichterbij te komen’ stond er op voor ze het afsneed om in te lijsten. Dat bleek ook voor dit project te gelden. Er gaat nu veel via de sociale media.’’

Het mooie aan projecten als Your Song en Helmen Vol Verhalen vindt Van Son dat veel veteranen moeilijk over hun uitzendingen praten, maar dat met kunstenaars wel kunnen. Die weten met hun werk vervolgens barrières te slechten.

‘Ik ben de militairen als mensen gaan zien’
,,Een jongen die met een gebroken geweertje op zijn jasje liep, liet mij naar aanleiding van Your Song weten: ‘Ik ben de militairen als mensen gaan zien.’ Ik kreeg meer berichten van mensen die anti-Defensie waren, ook kunstenaars. Die waren door het project toch in staat hun vooroordelen neer te leggen. Strijdkrachten en kunstenaars hebben door de eeuwen heen ook al een relatie. De kunstenaar was bij de veldslag. Dat was de enige manier om hem vast te leggen.’’
​
Meer info: helmenvolverhalen.nl en your-song.nl
Volledige artikel De Gelderlander