Veteraan Linda; Ergens is het goed te merken dat ik niet van steen ben en dat dingen me geraakt hebben.

Kunstenaar Danielle Spoelman met veteraan Linda Rullens (rechts). © Johan Bergsma

Anti-geweld en pacifist, dat is kunstenaar Danielle Spoelman. Ze wist helemaal niets van het leger. Waarom zou je jezelf in een gevaarlijke situatie plaatsen en naar plekken gaan waar niemand naar toe gaat? Ze wilde graag weten wat veteranen bewogen heeft daarvoor te kiezen. 
​
Zo kwam ze in contact met Linda Rullens, veteraan bij de Koninklijke Marechaussee, die anderhalf jaar op missie was in een VN-vluchtelingenkamp in Zuid-Soedan. ,,Het werd me na onze lange gesprekken duidelijk dat die keuze niet op zichzelf staat, maar door het beeld dat ik kreeg van haar leven, was het een logische stap. Ze zat op een plek waar ze veel ellende zag, waar een oorlog gaande was, ik vind het zo bijzonder dat je dan het goede gaat doen. Terwijl er verkrachtingen waren, er mensen doodgaan, bleef zij daar en voegde iets toe.”
.

Het vluchtelingenkamp in Zuid Soedan, dit is een derde van het totale kamp. © Prive foto's

​Rullens was niet de standaardmilitair met het geweer op de rug, ze was meer een hulpverlener, daardoor is Spoelman haar toch gaan begrijpen. Voor Spoelman zelf was het leerzaam, om in te zien dat niet één beeld Linda Rullens kan weergeven. ,,Zij vertelt haar verhaal aan mij en door wat ik doe met haar verhaal, zeg ik iets terug. Dat is eigenlijk een heel bijzonder gesprek.”

Linda Rullens op patrouille in het kamp. © Prive foto's

​Vanuit Italië vertelt Rullens, kapitein bij de Koninklijke Marechaussee, over die tijd in Zuid-Soedan. Vaak erover spreken doet ze eigenlijk niet, omdat het moeilijk is aansluiting te vinden bij mensen die het niet hebben meegemaakt. Toch moet het, weet ze, en niet één keer, maar meerdere keren, want steeds voelt ze de emotie nog. ,,Ergens is het goed te merken dat ik niet van steen ben en dat dingen me geraakt hebben. Doorgaans herinner ik me vooral de positieve dingen. Dat is wat ik makkelijker kan vertellen.”

LInda in Zuid Soedan, ze wordt hier bedankt door de kinderen van de school voor alles wat ze gedaan hebben. © Prive foto's

Maar wat ook blijft hangen, zijn de dingen die ze niet zo vaak vertelt. Van de massale vechtpartij in het kamp, waarbij mensen elkaar met speren en stokken te lijf gingen, het ziekenhuis volstroomde met gewonden en zij ging assisteren. ,,Dat ik in die gang sta en overal mensen rondlopen, in de chaos, gewond en in shock, de enorme hoeveelheid bloed die ik zag. Hoe mensen voor mijn neus stierven.” 
Dat ze momenten van angst kende, ongewapend als ze was en in een situatie kwam waarin ze vreesde voor haar leven en dat van anderen en dat ze nog wel eens terugdenkt aan dat moment. ,,Die machteloosheid voel ik nog wel. Maar meestal denk ik aan wat ik heb kunnen bijdragen. Anders was ik niet anderhalf jaar gebleven. Langer was niet verstandig, want dan verlies je het contact met de werkelijkheid, je vrienden en de westerse wereld.”

Patrouilles door het kamp. © Prive foto's

Maar bepaalde gezichten vergeet ze niet. Het meisje van 11 dat verkracht en misbruikt was en pijn had bij het touwtjespringen. Dat ze aan Rullens vroeg om alsjeblieft te blijven, zodat ze zich veilig voelde. De hand op haar arm. Dat ze kinderen trof die elkaar met een baksteen op het hoofd sloegen. Zij had ballonnen meegenomen. ,,Als er dan een lach kwam, was onze dag geslaagd.” 
Daarom is dit project Helmen vol verhalen goed, denkt ze. ,,Ik merkte weer hoe belangrijk het is aan iemand die die wereld niet kent, uit te leggen wat een veteraan allemaal heeft gedaan.”

Linda in Zuid Soedan © Prive foto's

Lees het hele artikel met interviews van drie koppels veteraan en kunstenaar die samen 'mee op missie' gaan door de kunsten. 
Bezoek kunstenaar Danielle Spoelman