Helmen Vol Verhalen is een kunstproject waarin ‘jonge’ veteranen gekoppeld worden aan kunstenaars. Het persoonlijke missieverhaal van de veteraan vormt de inspiratiebron voor een kunstwerk met verbeeldingskracht. Helmen Vol Verhalen bracht ‘jonge’ veteranen, thuisfront en kunstenaars bij elkaar voor een wezenlijke ontmoeting.
Hun gezamenlijke missie werd het zichtbaar maken van de relevantie van Nederlandse vredesmissies en de impact daarvan op de deelnemende militairen en hun thuisfront. Veteranen en hun thuisfront uit iedere provincie en alle defensie onderdelen, missies van libanon tot heden nemen actief deel aan Helmen Vol Verhalen. Sinds 2022 reist de expositie langs verschillende provincies. In juli, augustus en september landt deze indrukwekkende expositie in de Witte Kapel, bij vliegbasis Deelen tegen over de Oranje kazerne waar de expositie publiekelijk toegankelijk is voor iedereen. Gedurende de expositie zijn verschillende activiteiten gepland, zoals live painting, podcast opnames, documentaires, rondleidingen, lezingen met betrekking tot kunst in oorlogstijd, veteranen en kunstenaars die vertellen over hun proces en boekpresentaties van veteranen. De reizende expositie van Helmen Vol Verhalen is een kunstzinnige, verbindende en verdiepende handreiking naar militairen, veteranen en hun thuisfront, kunstenaars en burgers om met elkaar uit te wisselen en diep te ervaren wat vrijheid betekent en wie daar de prijs voor betalen. Een unieke tentoonstelling met verstrekkende gevolgen voor iedereen die daar kennis van wil en kan nemen. Deze activiteit is zowel online als offline. Bron: https://binnenstadarnhem.nl/evenement/expositie-helmen-vol-verhalen/
0 Opmerkingen
Libanonveteraan Rianne heeft een diorama gemaakt van een van haar bemande posten in Libanon. Het is een exacte kopie van deze post geworden waar zij al jaren aan werkt. Het diorama zal te zien zijn in de Plaza Theater Tent op de Nederlandse Veteranendag 2023. Je kunt niet altijd met mensen praten over wat je hebt meegemaakt, vertelt Rianne. Daarom zet zij zich intensief in voor erkenning en waardering voor veteranen. Zo deelt zij onder andere haar ervaringen bij Living Library en Helmen Vol Verhalen. Zo openhartig als zij is kan je haar dan ook alles vragen over de uitzending naar Libanon. Verder staat Rianne 24 uur per dag paraat voor het Veteranen Search Team, waar zij helpt met het zoeken naar vermiste personen. Naast dit alles bouwt zij op schaal een van haar bemande posten in Libanon na. Een deel van haar 6 maanden durende uitzending naar Libanon bracht zij in 1982 op deze post (post 7.2) door. Het begon allemaal met een als cadeau gekregen bouwdoos van de IDF M109A2 Pantserhouwitser. Een replica van de pantserhouwitser die door de Israëliërs in 1982 werd ingezet bij de invasie van Libanon. (Een van de eerste colonnes trok over de weg voor post 7.2 voorbij.) Al tijdens het bouwen van dit schaalmodel kwam het idee op om er een klein stukje Libanon omheen te maken, om er een soort diorama van te maken. Dit liep echter zo uit de hand dat het inmiddels een omvang heeft van 100 x 150 centimeter en een exacte kopie is geworden van wat het ooit was. Rianne omschrijft zich hierin als een pietje precies en moet alles tot op de millimeter kloppen. Zo maakt zij nagenoeg alles zelf, tot aan de grassprieten aan toe. ‘Zo werd het diorama niet alleen nog maar van mij, maar van ons allemaal.’Al snel deelde zij haar project op een website die veel aandacht kreeg onder veteranen uit alle hoeken van de wereld. Naast vele foto’s ontving zij ook mooie en aangrijpende verhalen van veteranen die, onder andere, op post 7.2 hebben gediend. Rianne: ‘Ik besefte mij op een gegeven moment dat het bij veteranen veel losmaakte en vond het daarom meer dan logisch om hun verhaal mee te nemen in het diorama. Zo werd het diorama niet alleen nog maar van mij, maar van ons allemaal’. ‘Het diorama groeide en groeide in de woonkamer van onze kleine doorzonwoning en door het in drieën te delen, past het net in een vitrinekast. Het was nooit het plan om het tentoon te stellen tot het in 2022 meeging naar een reünie en naar een lezing voor Helmen Vol Verhalen. Hierbij bleek dat het te kwetsbaar was om zonder bescherming op te zetten. Een doneeractie leverde prachtige stofkappen op en met wat slimme aanpassingen past het met militaire precisie net in ons autootje. Al is het diorama nog lang niet klaar, het is vanaf heden beschikbaar om tentoon te stellen.’ ‘Ik zie iedere dag wel iets wat ik aan het diorama wil toevoegen.’‘Is het nog niet klaar? Nee, het zal waarschijnlijk nooit helemaal af zijn. Ik zie iedere dag wel iets wat ik aan het diorama wil toevoegen. Zo mogen de schorpioenen, de grote spinnen, de kameleon en andere beestjes niet ontbreken. Maar ook alle psu-kasten zijn bijvoorbeeld ingericht en de schappen in het Libanese winkeltje moeten nog worden gevuld.’ Na de reünie en de dag in Assen heeft het diorama in het Atrium van het stadhuis van Den Haag gestaan en staat het nu bij het ministerie van Defensie. Na een korte rustpauze zal het diorama voor iedereen te bewonderen zijn op de Nederandse Veteranendag in de Plaza Theater Tent. Rianne is onlangs met Stichting Vrienden Voor Libanon terug geweest naar de plek waar ooit post 7.2 stond. Een emotioneel weerzien waar zij ook haar partner kon laten zien waar het diorama haar basis heeft gekregen. Rianne heeft bij deze gelegenheid ook twee kokers met zand en steentjes gevuld om in het diorama te gebruiken. ‘Na de Veteranendag komt het gelukkig weer in onze woonkamer te staan. Al vier jaar kom ik ’s ochtends beneden, doe het licht aan in de vitrinekast en droom even weg bij het diorama. Ik mis het enorm.’ Bron: https://www.veteranendag.nl/nieuws/het-diorama-van-rianne-is-onderdeel-van-veteranendag-2023/ Openingswoord Vijf jaar na de start van het project staan we hier nu met een hele compagnie aan mensen. Veteranen, thuisfront, kunstenaars, locatie houders, sponsoren, partners en krachtbronnen. Vanuit alle windstreken gingen vele van jullie mee op missie door de kunsten. Ook vandaag weer zie ik veteranen, kunstenaars, partners en zelfs ook onze suppoosten die zeven maanden lang de expositie openden en mensen hebben rondgeleid in Assen. Ook vandaag zijn ze hier om met jullie de expositie te bekijken en verhalen te delen. Indrukwekkend In Assen kon de expositie en alle verhalen die we mee dragen, volledig ontvouwen. Zo zaagde Jelmer een houten Bart op een winters plein in Assen organiseerden we onze eerste VETx, je hoort het goed, een VETx geen TEDx waarbij we met zes veteranen een avondvullend programma maakte, dat zeer goed ontvangen werd door de 150 ondernemers, burgers, veteranen en militairen. Ook werden we goed bezocht door de scholengemeenschap en ontvingen we 1000-en bezoekers, die de moeite namen om de weg naar de kazerne te gaan. Ook aankomende cadetten en onderofficieren kregen in hun opleidingen de mogelijkheid om met de geestelijk verzorging mee op missie te gaan. Verenigingen en stichtingen, veteranen en burgers ze wisten ons allemaal te vinden. ‘Indrukwekkend’ is het woord dat rond blijft galmen en trots zo wisten maatschappelijk werkers van defensie ons te vertellen. Wie hier naar binnen gaat komt hier niet meer als dezelfde uit schreef een bezoeker. En dan besef je wat het voor een burger heeft betekent om ‘mee op missie’ te gaan. Bekijk hier de 'aftermovie' van de opening op het Ministerie van Defensie
Voor hen die later met ons mee zijn gaan reizen, een korte terugblik. In 2020 deden we een oproep om mee op missie te gaan, in drie weken tijd meldde zich 75 veteranen en 75 kunstenaars aan. We werden overspoeld door de reacties en toen wist ik helemaal zeker dat inderdaad de hoogste tijd was voor een andere manier van verbinden. De missie als kapstok De missie diende al kapstok echter waren de middelen ook zeer beperkt en daardoor ging ik anders naar de missie van 'helmen vol verhalen' kijken. Uit elke provincie een veteraan of thuisfront, vanuit alle defensieonderdelen en van alle rangen en standen en natuurlijk mannen en vrouwen en zo vormde in de maanden daarop volgend een mooi weefgetouw waarbij de verticale lijnen de basis vormde voor de draden die we met elkaar over en weer met elkaar haalden. Veteranen werden gekoppeld aan kunstenaars of vice versa, met de overdracht van de helm werd het spirituele contract gelegd, met de woorden "nu ben je ervan". Vanaf nu zijn jullie buddies mee op missie door de kunsten. De veteranen boden het vertrouwen, de kunstenaars namen het aan wat niet altijd even makkelijk was. Er was zorg voor elkaar welke voorbij de ‘initiele opdracht’ ging Afstand is nodig om dichterbij te komen In coronatijd hadden we meet ups met maximaal vier, we namen afstand en kwamen dichterbij. Want afstand is nodig om dichterbij te komen. Je ziet het aan de foto’s van de ontmoeting en ondanks dat de fysieke afstand groot was, bijvoorbeeld Marechaussee Linda Rullens in Italie, kwamen we dichter en dichterbij. Het gesproken woord en de ontmoetingen stolden in foto’s verhalen, video’s maar bovenal kunstwerken, één voor één werden deze onthuld aan de veteranen en thuisfront, nog meer foto’s nog meer verbinding. Mensen en organisaties sloten aan, onderwijs AMFI, HAN, Grafisch Lyceum, de Erasmus Universiteit, we kregen hulp van Matlogco, curatoren van het NMM en natuurlijk de biga groep. Financiële steun vonden we bij het vfonds, cultuurfonds, Karel Doormanfonds, stichting OVA en de provincies Groningen, Limburg, Overijssel, Drenthe, Utrecht en Zuid Holland ook kleinere bijdragen zoals de crowdfund van Roy voor Ton Kelders die weer leidde naar het ReUniForm project. Normen en waarden, emotie en ethiek Omroepv ging grandioos met ons mee op missie met Jelmer en de familie Krist en maakte een driedelige serie over ReUniForm, onze eigen makers en videografen. We bouwden analoge en audiovisuele bruggen, bruggen van kameraadschap, normen en waarden, emotie en ethiek. Het kwetsbare van het mens zijn met alle meerstemmigheid die een mens eigen is, iedere mens. Burger en militair. Helmen Vol Verhalen wist een brug te slaan tussen veteranen onderling, veteranen en thuisfront en de burgers in de maatschappij, jullie aanwezigheid in dit huis, is daar het bewijs van. De website en alles wat daarbij hoort is opgenomen in de Koninklijke bibliotheek en uitgeverij Koninklijke van Gorcum wil met ons een boek maken met alle verhalen. Vandaag willen we ook nieuwe herinneringen en verhalen maken. Wil je een boodschap achterlaten dan kan dat in ons herinneringsboek of via 'Schrijf eens een kaartje (aan een veteraan)'. Of in de maakplaats in de vorm van een korte podcast met Peter waar ook Pascal Griffioen (DefP) werkt aan een nieuw werk. Schrijver Niels Roelen is op stap met omroepv en stelt je graag een paar vragen in een interview setting. Zoek de suppoosten op uit Assen voor nog meer achtergrond informatie over hun ervaringen en de expositie. Steun ons door het kiezen van een hvv pin of patch of koelkaststicker, of draag bij via de QR code in de maakplaats of schrijf een kaartje aan een veteraan. Geniet van dat wat nog komen gaat, dank aan allen voor jullie komst op deze prachtig locatie. Het hol van de leeuw. Het mysterie van defensie. Amy van Son is genomineerd voor het project ‘Helmen Vol Verhalen’, waarin ‘jonge’ veteranen en hun thuisfront gekoppeld worden aan kunstenaars voor een wezenlijke ontmoeting: ‘Onze gezamenlijke missie werd het zichtbaar maken van de relevantie van Nederlandse vredesmissies en de impact daarvan op de deelnemende militairen en hun thuisfront.’ Koninklijke Marine-veteraan Amy van Son koos zelf ooit een uitweg uit een bewogen jeugd door bij defensie te gaan: ‘Bij de marine leefde ik op door de vrijheid, het vertrouwen en de verantwoordelijkheid die ik er kreeg. De zee bracht me veel levenswijsheid.’ Als Amy na jarenlang onafgebroken varen bij de marine kiest voor het burgerbestaan, gaat zij op zoek naar haar identiteit. Voortdurend is zij op zoek naar een manier om de verschillende verhalen van veteranen en hun uitzendingen op een creatieve manier zichtbaar te maken voor de samenleving. ‘Helmen Vol Verhalen’ bestaat inmiddels uit ruim 25 kunstwerken en installaties. Die zijn allemaal anders, variërend van een schilderij tot een houtsnijwerk, waarbij de helm op een unieke wijze als metafoor is gebruikt voor het militaire beroep. Het persoonlijke missieverhaal van de veteraan en het thuisfront vormen de inspiratiebron voor een kunstwerk met verbeeldingskracht. De reizende expositie was de afgelopen tijd te bewonderen op de Johan Willem Friso kazerne in Assen. Op iedere plek wordt de verbinding aangegaan met verschillende andere doelgroepen, waaronder overheid, ondernemers en onderwijs, met inzet van crossmediale middelen, zoals podcasts, video’s, kunst en boeken. De expositie is onlangs verplaatst naar het ministerie van Defensie in Den Haag. ‘In vroegere tijden rukte het hele dorp uit om zijn krijgers binnen te halen na een veldslag. Dat kun je je nu niet meer voorstellen. Zeker niet als het ‘jonge’ veteranen betreft. Om weer meer begrip en erkenning voor veteranen te krijgen, moeten burgers weten wat het betekent om naar een oorlog gestuurd te worden. Maar veel veteranen vinden het moeilijk hun ervaringen onder woorden te brengen. Daarom lieten we veteranen hun verhaal vertellen aan een kunstenaar. Die vertaalt dat naar een kunstwerk. Het proces, het eindresultaat en de band die daaruit ontstaan, zijn helend. Ook voor de maatschappij, getuige de reacties vanuit de bezoekers.’ Op 11 april j.l. werd de expositie van Helmen vol Verhalen geopend op het Ministerie van Defensie! Hoe bijzonder is dat en wat een blijk van waardering! Omroepv was erbij met interviewer Niels Roelen en cameraman/editor Ronald Hendriksen. We hebben al meer laten zien van dit project maar dit prachtige initiatief heeft recht op voortdurende aandacht. Bron omroepv Vanaf maandag 17 april 2023 t/m zaterdagmiddag 6 mei 2023 tot 15:00 uur is de indrukwekkende rondreizende foto expositie Helmen Vol Verhalen te zien in het Atrium Den Haag. Helmen Vol Verhalen is een kunstproject waarin ‘jonge’ veteranen zijn gekoppeld aan 22 kunstenaars. Helmen Vol Verhalen – de impact van de vredesmissies in kunst verbeeld Persoonlijke missie verhalen van veteranen staan centraal in het kunstproject Helmen Vol Verhalen. De ervaringen van de militairen vormen de inspiratiebron voor kunstwerken van tweeëntwintig kunstenaars. In een gezamenlijke missie maken kunstenaars en veteranen de relevantie zichtbaar van Nederlandse vredesmissies en de impact daarvan op de deelnemende militairen. Veertig jaar vredesmissies In de afgelopen veertig jaar hebben Nederlandse soldaten bijgedragen in meerdere VN-vredesmissies. Wat hebben de militairen daar meegemaakt? Wat betekende de deelname voor het thuisfront? En hoe was de terugkeer in eigen land? Om dit inzichtelijk te maken zijn veteranen gekoppeld aan kunstenaars, die de verhalen van de blauwhelmen in kunstwerken hebben verbeeld. De militairen komen uit alle provincies van het land en representeren alle afdelingen van Defensie. Zo zijn de landmacht, de marine, de luchtmacht en de marechaussee en niet te vergeten het thuisfront in de expositie vertegenwoordigd. Drijvende kracht Drijvende kracht achter dit kunstproject is cultureel projectleider Amy van Son. Zij is zelf veteraan en merkte bij haar terugkeer naar de burgermaatschappij hoe belangrijk het is om je verhaal te vertellen. Delen wat je hebt meegemaakt, zorgt ervoor dat je (soms traumatische) ervaringen beter kan verwerken. Dat niet alleen, ook voor de samenleving is het van belang om te weten welke gevolgen een missie heeft voor een militair. Pas dan kan er begrip en erkenning ontstaan. Door met de hulp van kunstenaars de verhalen van veteranen boven water te halen, wordt hun geschiedenis zichtbaar voor iedereen. Waarbij de universele taal van kunst de brug slaat tussen de wereld van de burger en de militair. Kunstenaars
In de expositie is beeldende kunst in diverse disciplines te zien: van fotografie, grafiek, tekeningen en schilderijen tot en met installaties, keramiek en sculpturen. De deelnemende kunstenaars zijn Anders Wolhar, Anook Cléonne, Bas Fontein, Caro Kropveld, Danielle Spoelman, Diederick Kraaijeveld, Erik van Maarschalkerwaard, Hans Mes, Jelmer Zwaan, Kunstconstructie, Mainkunstenaars, Marian Tappel, Mieke van Zundert, Mirka Farabegoli, Peter van Hal, Renée van den Kerkhof, Rob Voerman, Roxanne Monsanto, Sjaak Kooij, Tatjana Kiriënko, Tristan Louwaars, Bart Lucassen en Yvonne Beelen /STUDIO YTOPIA. Installaties maken ook deel uit van de expositie, zoals militaire emblemen en naamlinten geschikt door Denny Bosmann en het project ReUniForm van Jaap Spruitenburg. Online De verhalen van veteranen en de ontmoetingen met de kunstenaar zijn ook opgetekend door journalisten en vastgelegd door fotografen. Verder zijn er podcasts van de onthullingen van de kunstwerken en heeft Omroepv in samenwerking met Helmen Vol verhalen een driedelige documentaireserie over ReUniForm gemaakt. Fotograaf Frank Kouws documenteerde verschillende belangrijke momenten in het project, van de eerste ontmoeting van de veteraan en kunstenaar die samen mee op missie gingen door de kunsten, tot aan de onthulling van het voltooide kunstwerk. Deze verhalen, podcasts en documentaires zijn te vinden via de QR codes in deze foto expositie en staan op www.helmenvolverhalen.nl. Bekijk ook: https://atriumcityhall.nl/agenda/foto-expositie-helmen-vol-verhalen/ Even menen we in een spannende film te zijn beland: gesloten slagbomen, strenge ID-controle en onder escorte naar het museum. We worden er een beetje giebelig van. Met elf belangstellenden van het Humanistisch Verbond Drenthe komen we aan bij de kazerne in Assen om de expositie ‘Helmen vol Verhalen’ te bezoeken. Burgers staan wel eens ambivalent tegenover ‘vechten voor vrede’. En daardoor vaak ook tegenover degenen die het doen. Zij hebben geen idee van de impact van een missie, die er altijd en voor alle betrokkenen is. En de stoere jongens van ‘Jan de Witt’ lopen niet met hun emoties te koop. 'En de stoere jongens van ‘Jan de Witt’ lopen niet met hun emoties te koop.'
'Een manier voor veteranen om zich aan een breed publiek te laten kennen. Dan kan begrip en erkenning ontstaan.' De veteranen, die ons deze middag begeleiden, vertellen zeer gedreven over missies, defensie en deze tentoonstelling. Gerard Nieboer werkte als inlichtingen man. Altijd voorop en vanwege de vertrouwelijkheid van zijn kennis, eigenlijk maar weinig kunnen delen. Voorafgaand aan ons bezoek had hij zijn huiswerk gedaan: zich via de website uitgebreid verdiept in onze uitgangspunten en activiteiten. 'Eens een inlichtingenman altijd een inlichtingenman.' Eens een inlichtingenman altijd een inlichtingenman. Hij is open over zijn eigen mental brain damage. Meestal goed te hanteren, maar toch zo nu en dan een terugval. Hij vertelt over de Humanistische geestelijke verzorging die binnen defensie beschikbaar is. Maar ook over het gemis van een veteranenhuis in Groningen en Drenthe, waar veteranen met wie het o.h.a. goed gaat, maar die het af en toe nodig hebben om met mede-ervaringsdeskundigen te verkeren, om even te praten, of even leeg te lopen in wat voor vorm dan ook, of gewoon te zijn bij mensen die je begrijpen zonder dat je iets zegt. Hij draagt een witte anjer. Dat is het teken van veteranen en het Witte Anjer Fonds zet zich in voor het welzijn van veteranen. Aan het begin van de expositie staat een spreekgestoelte, gemaakt van een motorkap van een UN-pantservoertuig. Dit maakt duidelijk dat iedere oorlog begint met woorden, retoriek van machtshebbers, die op hun manier de aanstaande oorlog motiveren. Die oorlog die voor heel veel burgers en soldaten ingrijpende gevolgen zal hebben. Woorden doen ertoe. En niet alleen de woorden van politieke leiders. Ook onze scherpe, soms polariserende en kwetsende woorden kunnen als een sneeuwbal groeien en als een wapen gaan werken. Als één nare leuze wordt overgenomen door hele spreekkoren, overtuigt die uiteindelijk de massa. Hoe zoiets kan verworden laat de kunstenaar zien door te spelen met de letters UN. Als je de N een slag draait, is het een Z. En die zien we dagelijks op TV. En begon die oorlog ook niet met een toespraak van Poetin in het Kremlin? 'Woorden doen ertoe.' Vredesmissies en soldaten. Het lijkt elkaar te bijten. Een schilderij laat zien hoe moeilijk het is om iemand die jouw teamgenoten heeft vermoord, als mens te blijven zien. Als de Taliban strijder medische zorg nodig heeft en krijgt, wachten de UN-soldaten netjes, maar keren hem hun rug toe. Ik voel de pijn van de ontmenselijking, maar ik begrijp het zo goed. De kracht van het thuisfront wordt geëerd. Dat staat er alleen voor en ook nog eens in het constante besef van het gevaar dat hun dierbaren lopen. De uitgezondene heeft het gevoel het thuisfront in de steek te laten. Je levert thuis even geen bijdrage, je kunt niet even helpen. Moeilijk is het om je leven op te pakken als je op missie gehandicapt bent geraakt. Duidelijk wordt dat de een dat beter afgaat dan de ander. In beide gevallen aangrijpend.
Expositie Helmen vol Verhalen gaat het land in De expositie rond het veteranenkunstproject ‘Helmen vol Verhalen’ gaat het land in. Na Assen, waar de tentoonstelling nog tot eind dit jaar is te zien, verhuizen de kunstwerken waarschijnlijk naar Groningen. Én als het even kan, gebeurt dat met een VETx; een bijzonder totaaltheater dat gisteren in het Johan Willem Frisokazerne de primeur beleefde. ‘Natuurlijk speelt de dreigende kazernesluiting een rol’ Het was een in alle opzichten een bijzondere bijeenkomst op de aloude Johan Willem Frisokazerne, waar zo’n honderdvijftig gasten zich aan de poort meldden. Ondernemend Assen, de gemeente, de provincie Drenthe en de Stichting Helmen vol Verhalen hebben de handen ineen geslagen om de kunstexpositie daar mogelijk te maken. Het is zo’n groot succes dat de tentoonstelling in ieder geval tot eind dit jaar daar blijft. “Natuurlijk speelt de dreigende sluiting van de kazerne een rol, maar we willen ook graag onze dankbaarheid aan de veteranen tonen”, erkent voorzitter Kor IJszenga van de ondernemersvereniging de betrokkenheid. Hoge Noorden Er zijn echter veel meer ‘haakjes’. Neem het groot aantal militairen uit het noorden dat bij diverse vredesmissies betrokken was en een ‘krasje’ opliep. Het Unifilbataljon dat eind jaren zeventig naar Libanon werd uitgezonden, bestond vooral uit – dienstplichtige - Groningers en Drenten. De eenheid van de blauwe baretten was destijds immers gelegerd in Zuidlaren. ‘Het zijn vaak emotionele confrontaties’ Hetzelfde geldt voor de huidige bewoners van de kazerne, 13 Infanteriebataljon Luchtmobiel, dat als Dutchbat III de val van Srebrenica meemaakte en actief was in Afghanistan. Het is niet voor niets dat de Stichting Veteranen Midden-Groningen met het voltallige bestuur is uitgerukt. “We vertegenwoordigen dik tweehonderdvijftig veteranen”, weet bestuurslid Wilfred Limberger. Thuisfront Niet dat het de expositie of de VETx alleen draait om dat Hoge Noorden. In tegendeel. “Onze stichting probeert een evenwicht te vinden tussen vrouwen en mannen uit alle twaalf provincies en alle legeronderdelen. Misschien wel één meer dan officieel, want voor ons is het thuisfront ook een belangrijk deel van die krijgsmacht”, legt spin-in-het-web Amy van Son uit. Ze is zelf (marine)veteraan en voert het idee voor Helmen vol Verhalen uit. Brigadegeneraal Hans Damen is de bedenker van het project. “De veteranen vertellen hun geschiedenis aan een kunstenaar, die daarmee als het ware meegaat op missie. Dat zijn emotionele confrontaties” Verbeelding Het resultaat is een expositie van 22 werken die tot de verbeelding spreken. “Hier in Assen is het echt een groot succes. We gaan niet voor niets langer door”, zegt Van Son. “De geestelijke verzorging komt hier langs met de soldaten in opleiding en de leerlingen van de opleiding Veiligheid en Vakmanschap. De jongeren zijn echt flink onder de indruk. We maken de geschiedenis van de veteraan op deze manier tastbaar en zichtbaar.” ‘Ik bouw elke dag verder, aan het diorama en mezelf’ Totaalprogramma Gisteren werd dat vervat in een totaalprogramma, de VETxAssen. Zo is er ruimte voor een podcast van Peter van Asselt. Zijn interviews vormen dan weer inspiratie voor Pascal Griffioen, beter bekend als rapper Def P van de Osdorp Posse, op de achtergrond. “Ik schilder de verhalen”, zegt hij. Daarnaast heeft Van Son een zestal oud-militairen weten te strikken om op het podium over hun veteraan-zijn te vertellen. Met oud-militairen Anton Nootenboom – die in Australië nationale roem verwierf als The Barefoot Dutchman – en auteur Niels Roelen (‘Soldaat in Uruzgan’) als ‘trekkers’. Hun verhalen zijn niet minder ontroerend als die van Mark Paasman ("ik overwon een meervoudig militair trauma") en sergeant-majoor Harrie Vorsteveld, over zijn thuisfront. Of sergeant-majoor Johan de Jonge, die in 1995 werd gegijzeld en bedreigd door de Serviërs. Ook de geschiedenis van Libanon-veteraan Rianne Volkering, ze moest herhaaldelijk haar emotie wegspoelen met een slokje water, maakt indruk. VOlkering is in 1982 als dienstplichtige uitgezonden naar Libanon en bouwt als therapie de laatste twee jaar dagelijks acht uur aan een diorama. ‘Haar’ posten 7.6 en 7.2 spelen daarin een centrale rol. “Ben ik dan eigenlijk nooit thuisgekomen? Misschien niet. Ik wil daar soms nog écht zijn. Het diorama is nog lang niet af. Ik bouw verder, elke dag. Ook aan mezelf”, sprak ze. Versterken
Juist dat extraatje, die persoonlijke verhalen, versterken de expositie. In het nieuwe jaar gaat Helmen voor Verhalen op tournee. In ieder geval langs de provincies die het kunstproject ondersteunen: Groningen, Limburg en Utrecht. Het voordeel, realiseert ook Amy van Son zich, is dat er dan dagelijks vrije toegang is. “Verder staan we natuurlijk open voor nieuwe initiatieven, het liefst in musea”, meldt ze. “We zijn daarbij net zo flexibel als Defensie zelf. De stichting heeft eigen wanden en kan de kunstwerken vrijwel overal plaatsen.” ‘We zijn zo flexibel als Defensie zelf’ Assen door Robbert Willemsen verschenen in de Asser Courant
De expositie ‘Helmen vol Verhalen’ in de Johan Willem Friso Kazerne in Assen is met twee maanden verlengd. Aanvankelijk zou de tentoonstelling – die op 5 oktober werd geopend – tot en met november draaien, maar daar zijn december en januari aan toegevoegd. De door Nederland reizende expositie ‘Helmen vol Verhalen’ is een project, waarbij kunstwerken het verhaal vertellen van jonge veteranen, die op missie zijn geweest in landen als Libanon, voormalig Joegoslavië, Afghanistan en Mali. Organisator Amy van Son, zelf een marine-veterane: ‘Het gaat dus niet over veteranen die naar Nederlands-Indië, Korea of Nieuw-Guinea zijn gegaan. Van die veteranengroep is over vijf tot tien jaar niemand meer over. ‘Helmen vol Verhalen’ gaat dus over de jongere generatie veteranen. Wij hopen dat de verhalen van de veteranen op die manier verteld blijven worden.’ Daarnaast is het voor bezoekers van de expositie een mooie gelegenheid om eens een kijkje te nemen op het Asser kazerneterrein. En dat is mede de reden, waarom de expositie is verlengd. Van Son: ‘Dat is tot stand is gekomen in samenspraak met de gemeente Assen en Ondernemend Assen. Die vonden dit een ideale gelegenheid de aandacht te vestigen op het belang de kazerne in Assen, die immers met sluiting wordt bedreigd.’ In dat kader is er op 24 november voor leden van Ondernemend Assen een avond vol verhalen van veteranen (VETxAssen) op de kazerne, waarbij zij tevens de expositie kunnen bekijken. ‘Uit de verhalen van de veteranen zal blijken dat ondernemers van hun ervaringen veel kunnen leren’, aldus Ondernemend Assen op haar website. Deze avond begint om 16.45 uur en duurt tot 21.30 uur. Van Son: ‘Maar we willen ook wildcards uitdelen aan niet-leden om bij deze avond aanwezig te kunnen zijn.’ Aanmelden voor de lezingen kan tot uiterlijk 22 november, via de site van Ondernemend Assen onder het kopje ‘activiteiten’. De expositie ‘Helmen vol Verhalen’ op de JWF Kazerne is voor het publiek tot en met januari te zien van woensdag tot en met vrijdag, van 13.00 tot 17.00 uur. Aanmelden is verplicht via www.helmenvolverhalen.nl Kazerne commandant majoor Steneker, burgemeester Marco Out en voorzitter ondernemend Assen, Kor IJszenga spraken als één stem en met persoonlijke anekdotes het aanwezige publiek toe tijdens de opening van de expositie van Helmen Vol Verhalen. In het voormalige restaurant werd hier de afgelopen weken een volledige expositie ingericht die van woensdag tot en met vrijdag te bezoeken is. Voor mensen binnen én buiten de kazerne. De expositie is te bezoeken tot en met eind januari 2023. Meer informatie en reserveringen op helmenvolverhalen.nl. De aftermovie van de opening van Helmen Vol Verhalen in AssenHelmen Vol Verhalen – de impact van de vredesmissies in kunst verbeeld Persoonlijke missie verhalen van veteranen staan centraal in het kunstproject Helmen Vol Verhalen. De ervaringen van de militairen vormen de inspiratiebron voor kunstwerken van tweeëntwintig kunstenaars. In een gezamenlijke missie maken kunstenaars en veteranen de relevantie zichtbaar van Nederlandse vredesmissies en de impact daarvan op de deelnemende militairen. Vanaf september tot en met november 2022 zijn de kunstwerken te zien in een reizende tentoonstelling.. De expositie landde als eerste in Overijssel en is nu te bezoeken op de Johan Willem Friso kazerne in Assen. Hierna vervolgt de expositie een weg langs alle provincies van het land. Veertig jaar vredesmissies In de afgelopen veertig jaar hebben Nederlandse soldaten bijgedragen in meerdere VN-vredesmissies. Wat hebben de militairen daar meegemaakt? Wat betekende de deelname voor het thuisfront? En hoe was de terugkeer in eigen land? Om dit inzichtelijk te maken zijn veteranen gekoppeld aan kunstenaars, die de verhalen van de blauwhelmen in kunstwerken hebben verbeeld. De militairen komen uit alle provincies van het land en representeren alle afdelingen van Defensie. Zo zijn de landmacht, de marine, de luchtmacht en de marechaussee en niet te vergeten het thuisfront in de expositie vertegenwoordigd. Drijvende kracht Drijvende kracht achter dit kunstproject is cultureel projectleider Amy van Son. Zij is zelf veteraan en merkte bij haar terugkeer naar de burgermaatschappij hoe belangrijk het is om je verhaal te vertellen. Delen wat je hebt meegemaakt, zorgt ervoor dat je traumatische ervaringen beter kan verwerken. Dat niet alleen, ook voor de samenleving is het van belang om te weten welke gevolgen een missie heeft voor een militair. Pas dan kan er begrip en erkenning ontstaan. Door met de hulp van kunstenaars de verhalen van veteranen boven water te halen, wordt hun geschiedenis zichtbaar voor iedereen. Waarbij de universele taal van kunst de brug slaat tussen de wereld van de burger en de militair. Kunstenaars In de expositie is beeldende kunst in diverse disciplines te zien: van fotografie, grafiek, tekeningen en schilderijen tot en met installaties, keramiek en sculpturen. Deelnemende kunstenaars zijn Anders Wolhar, Anook Cléonne, Bas Fontein, Caro Kropveld, Danielle Spoelman, Diederick Kraaijeveld, Erik van Maarschalkerwaard, Hans Mes, Jelmer Zwaan, Kunstconstructie, Mainkunstenaars, Marian Tappel, Mieke van Zundert, Mirka Farabegoli, Peter van Hal, Renée van den Kerkhof, Rob Voerman, Roxanne Monsanto, Sjaak Kooij, Tatjana Kiriënko, Tristan Louwaars, Bart Lucassen en Yvonne Beelen /STUDIO YTOPIA. Randprogrammering
Helmen Vol Verhalen toont naast de kunstwerken ook het project ReUniForm van modeontwerper Jaap Spruitenburg. De ontwerper heeft voor twee veteranen op maat gemaakte outfits gemaakt en hun persoonlijke geschiedenis in beeld gebracht. Daarnaast is er een gevarieerde randprogrammering. Zo komt rapper, kunstenaar en actionpainter Def P langs en zijn er diverse lezingen. De expositie in Drenthe is mede mogelijk gemaakt door Ondernemend Assen. Online De verhalen van veteranen en de ontmoetingen met de kunstenaar zijn ook opgetekend door journalisten. Verder zijn er podcasts van de onthullingen van de kunstwerken en heeft Omroepv in samenwerking met Helmen Vol verhalen een driedelige documentaireserie over ReUniForm gemaakt. Deze verhalen, podcasts en documentaires ze zijn te vinden via www.helmenvolverhalen.nl. |
Volg hier alles overHelmen Vol Verhalen Archieven
Mei 2024
Categorieën
Alles
|