​Maastricht Jonge veteranen krijgen in ons land lang niet altijd het krediet waar ze recht op hebben. In het Gouvernement Maastricht is nu de expositie ‘Helmen vol verhalen’ te zien. Aan de hand van 22 kunstwerken worden de heftige verhalen van deze veteranen verteld. „Een paar dagen na zijn dood in Uruzgan viel er plots een kaart van Rob op de deurmat. Die laatste woorden van hem aan mij zijn verwerkt in een kunstwerk.”

Het is mei 2007, als er bij Marianne en Wil Krist in het Brabantse Berkel-Enschot twee mannen op de stoep staan met slecht nieuws. Zoon Tom van het 42ste bataljon Limburgse Jagers is in Afghanistan zwaargewond geraakt bij een zelfmoordaanslag op een bazaar; een paar dagen later overlijdt hij. „Het is inmiddels achttien jaar geleden, maar voor ons voelt het nog als de dag van gisteren. Tom is dagelijks in onze gedachten.” Dat met de expositie Helmen vol verhalen in het Maastrichtse gouvernementsgebouw aandacht wordt besteed aan het verhaal van veteranen zoals Tom, doet ze goed. „Zo blijft Tom voortleven in de herinnering en dat verdienen hij en al die andere veteranen die ons land dienden.” Lees verder: De Limburger

Bijzonder aan dit verhaal is dat de kunstenaar die een kunstwerk maakte om Toms nalatenschap te eren, in Afghanistan bij hem in het peloton zat. „Ja, Tom was mijn luitenant”, zegt boomkunstenaar Jelmer Zwaan. „We leerden elkaar in Afghanistan kennen. Tom was zeer geliefd. Een echte leider, heel goed in het leggen van contacten en in staat om de sfeer en het moreel hoog te houden. Iemand waar je voor door het vuur wilde gaan.”

Toen Zwaan werd gevraagd een kunstwerk ter ere van Tom te maken, hoefde hij niet lang na te denken. „Natuurlijk! Een hele eer en ook wel heel bijzonder om dit als voormalig pelotonskameraad van Tom te mogen maken. Ik ben boomkunstenaar en heb van hout twee handen gemaakt die in elkaar grijpen om zo de verbondenheid tussen ons aan te geven.”

Hart van kersenhout
Voor Marianne en Wil had Zwaan nog een bijzondere verrassing in petto. „Tussen de twee houten handen zat een groot hart gemaakt van kersenhout. Dat had hij gemaakt speciaal voor ons en staat nu bij ons in de huiskamer.”
​
Nog jaarlijks komt het peloton van Tom bij elkaar. Zwaan: „Op zijn sterfdag gaan we ’s ochtends eerst naar Toms graf. Daar proosten we op hem met een biertje, daarna gaan we lunchen bij Marianne en Wil.”

Het echtpaar geniet daar zeer van. „Het was de eerste jaren na Toms dood nog wat verdrietig en emotioneel, maar inmiddels een jaarlijkse reünie waar we erg naar uit kijken. Het is mooi te zien hoe Toms vrienden zijn gegroeid in hun leven, met huwelijken en kinderen. Ja, dat is ook wat bitterzoet omdat wij uiteraard gewild hadden dat onze Tom die levensfases ook zou hebben mogen doormaken. Dat mocht helaas niet zo zijn.”

Ook voor Mira Donkers uit Kerkrade stond achttien jaar geleden de wereld even stil toen ze bij haar voordeur de mededeling kreeg dat haar man Rob, die in het leger werkte als verpleegkundige, was omgekomen. Op missie in de Afghaanse provincie Uruzgan kwam hij om bij een ongeluk met een militair voertuig. Door hevige regenval waren de toch al slechte wegen nog in slechtere staat dan normaal. Toen de legertruck vlak langs een rivier reed, verzakte de weg en belandde de truck in de rivier.

​„Het was zo onwerkelijk, ik kon het niet geloven. Had Rob de avond daarvoor nog aan de lijn gehad, hij had geregeld dat hij op tijd thuis kon zijn voor de bevalling van onze zoon Stan.” Drie maanden na Robs overlijden werd Stan geboren, die inmiddels bijna achttien jaar is. „Voor Stan is het feit dat Rob er niet meer is zijn normaal, hij weet niet beter. Weet ook niet zo goed wie hij moet missen. Voor mij is dat natuurlijk anders. Dat Stan zegt gelukkig te zijn met mij en zijn leven, doet mij goed. Ik heb als alleenstaande moeder geprobeerd de boel zo goed mogelijk draaiende te houden, maar er waren momenten dat ik Stan moest zeggen dat dingen domweg niet mogelijk waren, of makkelijker waren als papa er was geweest.”

Trouwring
Drie keer per jaar staan Mira en Stan extra stil bij Rob. „Bij zijn sterfdag, onze trouwdag en zijn verjaardag. Dat zijn belangrijke dagen voor ons. Zijn urn staat bij ons thuis en ik draag nog altijd onze trouwring.”

Toen het verzoek kwam of zij en Stan wilden meewerken aan het project Helmen vol verhalen, zag Mira dat ook als een mogelijkheid om de naam van Rob levend te houden. „Maar ook blijft er op deze manier aandacht voor het werk dat de Nederlandse militairen in missies over heel de wereld doen. Want ik denk dat we daar in Nederland toch wel wat makkelijk over denken. Mede door deze kunstexpositie is er nu meer aandacht voor jonge veteranen.”

Mira en Stan werden gekoppeld aan de kunstenaars Erik van Maarschalkerwaard uit Tienray en Tristan Louwaars uit Heerlen. „Die hebben in samenspraak met Stan en mij echt prachtige kunstwerken gemaakt. Erik heeft in zijn kunstwerk ook de woorden verwerkt van de laatste kaart die ik van Rob ontving. Die had hij gestuurd een paar dagen voordat hij dat ongeluk kreeg en werd bij mij bezorgd na zijn dood. Ik weet nog dat het totaal onwerkelijk voelde, toen die kaart op mijn deurmat viel.”

​In het kunstwerk van Louwaars speelt een brief die Stan als kind schreef een grote rol. „Toen hij acht jaar was, was Stan erg bezig met het feit dat hij geen vader had en had hij er ook veel vragen over: wat was zijn vader voor een man geweest? Toen heeft hij aan een aantal mensen die Rob goed hadden gekend een brief gestuurd, waarin hij vroeg naar de herinneringen die zij aan hem hadden om zo een goed beeld van zijn vader te krijgen.”

​Nieuwsgierig
De expositie Helmen vol verhalen toert al een tijdje door Nederland en is al in meerdere provincies te zien geweest en is nu dus aanbeland in Limburg. „Voor mij als Limburgse toch wel extra bijzonder. Ik woon in Kerkrade, maar werk in Maastricht dus zal geregeld binnenlopen in het gouvernement. Ik merk dat het ook bij vrienden en kennissen meer leeft nu. Krijg op sociale media veel vragen en opmerkingen over de expositie, men is toch wel nieuwsgierig.”
​
Naast de kunstwerken voor Tom en Rob, zien we op de expositie ook de werken voor de in Afghanistan zwaargewond geraakte Amsterdammer, maar in Weert woonachtige Jordy Schalk en de Brunssumse Debby Werry die getraumatiseerd terugkeerde van een missie in Bosnië en in een zware burn-out belandde (voor hun uitgebreide verhalen, ga naar helmenvolverhalen.nl).  

​Na vier jaar marine volgt ze een studie humanistiek en nu is ze dus fulltime bezig met Helmen vol verhalen dat inmiddels al heeft geleid tot een boek, foto-expositie en dus deze rondreizende kunstexpositie van 22 kunstwerken waarbij stil wordt gestaan bij de impact van veertig jaar vredesmissies. „Ik ben dit project begonnen om meer aandacht te krijgen voor jonge veteranen, een groep die in ons land toch wat wordt vergeten. Er is een flinke kloof tussen de burgermaatschappij en defensie. Met Helmen vol verhalen hoop ik dat er meer onderling begrip en verbinding ontstaat. Kunst als universele taal kan bijdragen aan erkenning, begrip en gesprekken tussen burgers en militairen.”
​
De expositie reist sinds 2022 door ons land en is nu dus in Limburg aanbeland. „Aan de reacties die ik uit het hele land krijg op deze expositie, merk ik dat het mensen raakt.”

Provincie Limburg 

In het Gouvernement aan de Maas is vandaag de expositie ‘Helmen vol Verhalen’ in het Gouvernement te Maastricht geopend. Deze bijzondere tentoonstelling geeft een gezicht aan de persoonlijke verhalen van Nederlandse veteranen. Aan de hand van authentieke helmen en indrukwekkende portretten wordt stilgestaan bij hun ervaringen, inzet en moed.

In een uniek project zijn veteranen gekoppeld aan 22 kunstenaars uit heel Nederland. Samen brengen zij de impact van veertig jaar vredesmissies tot leven in beeldende kunst: van fotografie tot installaties, van keramiek tot schilderijen.

80 jaar vrijheid
De tentoonstelling werd geopend door gouverneur Emile Roemer en maakt onderdeel uit van het jaar waarin Limburg en Nederland stilstaan bij 80 jaar vrijheid.

Roemer: “Deze expositie geeft veel stof tot nadenken. Over wat het werk van een militair met hen én hun achterban kan doen. Over wat ze voor hun kiezen hebben gekregen en hoe zij missies – die de gewone burger enkel via media bereiken – hebben ervaren. En wat betekende dit alles voor hun leven ná de uitzending?”

Vertellen en verbeelden
Het project is een initiatief van cultureel projectleider en veteraan Amy van Son, die de kracht van het vertellen en verbeelden van ervaringen als helend en verbindend ervoer. De expositie geeft niet alleen ruimte aan de verhalen van militairen van alle krijgsmachtonderdelen, maar laat ook zien hoe kunst als universele taal kan bijdragen aan erkenning, begrip en dialoog tussen burger en militair.

Naast de hoofdexpositie toont Helmen Vol Verhalen ook het project ReUniForm van modeontwerper Jaap Spruitenburg, met op maat gemaakte ontwerpen voor veteranen Ton Kelders en Roy Grinwis. Verder zijn er bijzondere bijdragen van Denny Bosmann en het Unifil Diorama van veteraan Rianne Volkering. Ook is er een gevarieerd randprogramma met onder andere podcasts, documentaires en ontmoetingen.

De tentoonstelling is op werkdagen vrij toegankelijk en is te zien tot 31 augustus.

Datum: 6 juni 2025 t/m 29 augustus 2025 
Tijd: 08:00 tot 18:00
Locatie: Centrale hal, Gouvernement aan de Maas (Limburglaan 10 in Maastricht)

Persoonlijke missieverhalen van veteranen staan centraal in het kunstproject 'Helmen vol Verhalen'. De ervaringen van de militairen vormen de inspiratiebron voor kunstwerken van tweeëntwintig kunstenaars. In een gezamenlijke missie maken kunstenaars en veteranen de relevantie zichtbaar van Nederlandse missies en de impact daarvan op de deelnemende militairen.

In de afgelopen veertig jaar hebben Nederlandse soldaten bijgedragen in meerdere VN-vredesmissies. Wat hebben de militairen daar meegemaakt? Wat betekende de deelname voor het thuisfront? En hoe was de terugkeer in eigen land? Om dit inzichtelijk te maken, zijn veteranen gekoppeld aan kunstenaars, die de verhalen van de blauwhelmen in kunstwerken hebben verbeeld.
​
Drijvende kracht achter dit kunstproject is cultureel projectleider Amy van Son. Zij is zelf veteraan en merkte bij haar terugkeer naar de burgermaatschappij hoe belangrijk het is om je verhaal te vertellen. Delen wat je hebt meegemaakt, zorgt ervoor dat je traumatische ervaringen beter kan verwerken. Dat niet alleen, ook voor de samenleving is het van belang om te weten welke gevolgen een missie heeft voor een militair. Pas dan kan er begrip en erkenning ontstaan. Door met de hulp van kunstenaars de verhalen van veteranen boven water te halen, wordt hun geschiedenis zichtbaar voor iedereen. Waarbij de universele taal van kunst de brug slaat tussen de wereld van de burger en de militair.

Kunstenaars
In de expositie is beeldende kunst in diverse disciplines te zien: van fotografie, grafiek, tekeningen en schilderijen tot en met installaties, keramiek en sculpturen. Deelnemende kunstenaars zijn Albert Ziëck, Anook Cléonne, Bas Fontein, Caro Kropveld, Danielle Spoelman, Diederick Kraaijeveld, Erik van Maarschalkerwaard, Hans Mes, Jelmer Zwaan, Kunstconstructie, Mainkunstenaars, Marian Tappel, Mieke van Zundert, Mirka Farabegoli, Pascal Griffioen, Peter van Hal, Renée van den Kerkhof, Rob Voerman, Roxanne Monsanto, Sjaak Kooij, Tristan Louwaars en Yvonne Beelen.

Randprogramma
Helmen Vol Verhalen toont naast de kunstwerken ook het project ReUniForm van modeontwerper Jaap Spruitenburg. De ontwerper heeft voor Indië en Korea-veteraan Ton Kelders en de Limburgse Afghanistan-veteraan Roy Grinwis, beide drager van het gewonde insigne, op maat gemaakte outfits gemaakt en hun persoonlijke geschiedenis in beeld gebracht.

Bijzonderheden
De expositie opent op vrijdag 6 juni om 15.30 uur.

Bezoekadres
Gouvernement aan de Maas
Limburglaan 10
6229 GA  Randwyck-Maastricht

Op vrijdag 6 juni wordt om 15.30 uur de expositie ‘Helmen vol Verhalen’ in het Gouvernement te Maastricht geopend. U bent van harte welkom bij deze opening.
​
Deze bijzondere tentoonstelling geeft een gezicht aan de persoonlijke verhalen van Nederlandse veteranen. Aan de hand van authentieke helmen en indrukwekkende portretten wordt stilgestaan bij hun ervaringen, inzet en moed. In een uniek project zijn veteranen gekoppeld aan 22 kunstenaars uit heel Nederland. Samen brengen zij de impact van veertig jaar vredesmissies tot leven in beeldende kunst: van fotografie tot installaties, van keramiek tot schilderijen.

Het project is een initiatief van cultureel projectleider en veteraan Amy van Son, die de kracht van het vertellen en verbeelden van ervaringen als helend en verbindend ervoer. De expositie geeft niet alleen ruimte aan de verhalen van militairen van alle krijgsmachtonderdelen, maar laat ook zien hoe kunst als universele taal kan bijdragen aan erkenning, begrip en dialoog tussen burger en militair.

Naast de hoofdexpositie toont Helmen Vol Verhalen ook het project ReUniForm van modeontwerper Jaap Spruitenburg, met op maat gemaakte ontwerpen voor veteranen Ton Kelders en Roy Grinwis. Verder zijn er bijzondere bijdragen van Denny Bosmann en het Unifil Diorama van veteraan Rianne Volkering. Ook is er een gevarieerd randprogramma met onder andere podcasts, documentaires en ontmoetingen.

De expositie is tot en met 31 augustus 2025 op werkdagen tot 18:00 uur te bezoeken.
Praktisch
Datum: vrijdag 6 juni 2025 
Locatie: Gouvernement aan de Maas, Centrale hal (hoofdingang) 
Adres: Limburglaan 10,  Maastricht 
Inloop vanaf 15.00 uur, opening expositie door gouverneur Roemer om 15.30 uur
Aanmelden kan bij Bas Albersen ([email protected] of 06-21699201)

Door Maurice Blaauw
 Bron : Haarlem 105 11 mei 2025 

Dit jaar waren er nog meer veteranen aanwezig tijdens de Haarlemse veteranenlunch dan eerdere edities. “Eenderde meer veteranen reisden af naar de Gravenzaal om samen met de vereniging en de burgemeester te genieten van ‘de blauwe hap’ (Indonesische rijsttafel, red.)”, vertelt Jesper van Geldorp, voorzitter van Veteranen Haarlem enthousiast. Naast de lunch vonden er op de Grote Markt verschillende activiteiten plaats die ook toegankelijk waren voor niet-veteranen.

“We hadden gehoopt om meer moderne voertuigen van Defensie te kunnen tonen, maar door de aankomende NAVO-top in Den Haag was dat helaas niet mogelijk”, zegt Van Geldrop. Toch is hij zeer tevreden over de dag. “Het is mooi weer, er is genoeg te zien en er zijn veel informatiestands van Defensie.”
​
Op de Grote Markt is het druk: bezoekers bekijken oude legervoertuigen en wapens. Kinderen nemen een kijkje in legertrucks en gepantserde voertuigen van de Marechaussee. Ook is er een stand waar mensen moderne legersnufjes kunnen bekijken zoals drones, helmen en nachtkijkers. De Marechaussee heeft extra wapens meegenomen die mensen zelf mogen vasthouden. “Echt super cool”, zegt een kind dat duidelijk moeite heeft om het zware wapen omhoog te houden.
Bekijk hieronder de volledige reportage over de Haarlemse Veteranendag

Tientallen Haarlemse veteranen waren vrijdagmiddag te gast in de historische Gravenzaal van het stadhuis. Ze luisterden ademloos naar toespraken van onder meer burgemeester Wienen en voorzitter Jesper van Geldorp van het Veteranencomité Haarlem.

De opkomst was opvallend hoog, nadat de belangstelling voor de Haarlemse veteranen de afgelopen jaren een beetje was ingezakt. Met onder andere luitenant-kolonel buiten dienst Edwin Schaaf als drijvende kracht is het veteranencomité in de Spaarnestad nu weer nieuw leven ingeblazen. 
​
Rijen medailles
Verschillende generaties veteranen waren aanwezig. Sommigen in uniform, anderen strak in pak. En bijna allemaal met flinke rijen medailles en andere onderscheidingen op de borst. Burgemeester Wienen benadrukte het feit dat hij voor een groep mannen en vrouwen stond, die tijdens missies in het buitenland onze vrijheid en vrede met gevaar voor eigen leven hebben verdedigd.

Lees verder op NHN ​
​https://www.nhnieuws.nl/nieuws/337511/drukbezochte-veteranendag-haarlem-smaakt-naar-meer

Geen toespraak. Geen krans. Geen minuut stilte. Maar een tattoo. Een sculptuur. Een verhaal dat je op je huid draagt of in een werk ziet terugkomen. Vandaag, op 4 mei, betekent herdenken bij Helmen vol Verhalen iets anders dan bij het traditionele monument.
Bart Sollman | 4 mei 2025 

“Veteranen tatoeëren elkaar hier. Niet omdat het mooi is, maar omdat het moet”, zegt Amy van Son, initiatiefnemer van de expositie. “Een missiedatum, een bataljonslogo, een herinnering die niet mag vervagen. Omdat het daar al zat.”
De expositie ontstond in coronatijd, toen fysieke afstand mensen niet tegenhield om hun verhaal te delen. Een veteraan sprak, een kunstenaar luisterde en maakte iets tastbaars. Nu reizen de werken samen met de verhalen door het land. Deze dagen zijn ze neergestreken in Ulft, op het DRU-terrein.

Coevorden – Door  Esselien de Groot ​Boomkunstenaar en veteraan Jelmer Zwaan was zaterdagmiddag aan het werk op de Weeshuisweide. Hij maakte van een boomstam van de esdoorn een herdenkingsteken en kunstwerk voor tachtig jaar vrijheid in Coevorden.

Hij is daarnaast gediplomeerd ontwerpend meubelmaker en beeldhouwer. Hij maakte zaterdagmiddag een prachtige uil op een sokkel van een poort van Coevorden. Het kunstwerk krijgt voorlopig een plaats in de voormalige Rabobank waar momenteel de expositie ‘Helmen vol Verhalen’ is te zien. Jelmer Zwaan droeg het kunstwerk over aan wethouder Joop Slomp, die een passende plek gaat zoeken voor het beeld.

Bezoekers kunnen ook een korte en indrukwekkende documentaire over Jelmer Zwaan bekijken. ‘Helmen vol Verhalen’ is een project waarbij 22 kunstenaars werden gekoppeld aan (nabestaanden van) veteranen en op basis van de verhalen een kunstwerk maakten. Jelmer werd gekoppeld aan de ouders van de gesneuvelde luitenant Tom Krist. Voor hen zaagde hij het kunstwerk ‘Verbonden’. Van ‘Helmen vol Verhalen’ is een boek uitgebracht. Meer informatie staat op de website. De expositie duurt tot en met vrijdag 18 oktober.

In de onderstaande video vertelt Jelmer waarom hij deelneemt aan het Helmen Vol Verhalenproject als veteraan en als kunstenaar. Meer werk van hem is te zien op www.jmzwaan.nl.

De expositie ‘Helmen vol Verhalen’ en die van basisschoolleerlingen is nog te zien op donderdag 17, vrijdag 18, zaterdag 19 april, donderdag 24 en vrijdag 25 april, donderdag 1, vrijdag 2 en zaterdag 3 mei en maandag 5 mei, steeds van 12.00 tot 16.00 uur.


​

Coevorden – In de voormalige Rabobank werden zaterdagochtend twee exposities geopend: ‘Helmen vol verhalen’ en kunstwerken van basisschoolleerlingen met als thema ‘Wat betekent vrijheid voor jou?’ Er zijn indrukwekkende beelden te zien op de bovenetage.

Na het openingswoord van Saskia Kluwen vertelde Andrea Stevelink van de Mijndert van der Thijnenschool kort over het project, waarover eerder een filmpje verscheen op de Facebookpagina van de gemeente Coevorden. Dat filmpje staat onder de foto’s in dit artikel.

“Vrijheid”, aldus Andrea, “is niet alleen heel fijn, maar ook onbekend en kan stress geven. Als je geen vrijheid hebt gekend door bijvoorbeeld oorlog, weet je niet wat je kunt verwachten.” Initiatiefnemer van de expositie is Amy van Son. Zij was afgelopen najaar ook in het gemeentehuis waar de expositie ‘Helmen vol verhalen’ in een kleinere vorm te zien was.
​
De exposities zijn te bekijken op zondag 6 april van 11.30 tot 17.00 uur en van 12.00 tot 16.00 uur op de volgende data: donderdag 10, vrijdag 11, zaterdag 12 april, donderdag 17, vrijdag 18, zaterdag 19 april, donderdag 24 en vrijdag 25 april, donderdag 1, vrijdag 2 en zaterdag 3 mei en maandag 5 mei.
Morgen, zondag 6 april, is Jan Veenstra, schrijver van het boek ‘Oorlogsverhalen uit Zuidoost-Drenthe’ aanwezig van 13.00 tot 15.00 uur.

​'𝗛𝗲𝗹𝗺𝗲𝗻 𝘃𝗼𝗹 𝘃𝗲𝗿𝗵𝗮𝗹𝗲𝗻', 𝗱𝗲 𝗵𝗲𝗿𝗶𝗻𝗻𝗲𝗿𝗶𝗻𝗴𝗲𝗻 𝘃𝗮𝗻 𝗼𝗻𝘇𝗲 𝘃𝗲𝘁𝗲𝗿𝗮𝗻𝗲𝗻
Nederlandse veteranen kwamen in Denia bij elkaar voor hun jaarlijkse Veteranendag, waar het delen van herinneringen en verhalen centraal staat. Dit jaar was er iets bijzonders: de lancering van de expositie 'Helmen vol Verhalen', waarin kunstenaars de ingrijpende missieverhalen van veteranen vertaalden naar kunstwerken.
​
De expositie wordt nu tentoongesteld in Madrid en reist daarna door Spanje, met als doel wereldwijd de waardering voor veteranen te vergroten en hun verhalen als inspiratie voor anderen te delen.